‘Ze wilde worden aangesproken met hoogheid of majesteit’ – Ineke over een onvergetelijke cliënt

Tijdens mijn werk in de psychiatrie verpleegde ik een mevrouw die in de veronderstelling was dat zij de keizerin van de hele wereld was. Zij wilde worden aangesproken met hoogheid of majesteit. Vaak deed ik dat ook, omdat mevrouw dan blij en rustig was.

Niks aan doen

Ze was al vele jaren onder behandeling en bleef dat idee houden. Toen zij als tachtigjarige bij ons op de afdeling kwam wonen, vond ik het niet meer echt nodig om haar op de realiteit te wijzen. Dat hadden ze al 50 jaar zonder succes geprobeerd, dus waarom zou ze daar nu nog wel op gaan reageren?

Hofdame

Ik vond het belangrijker om het voor mevrouw zo prettig en veilig mogelijk te houden tijdens haar laatste jaren. Dus vroeg ik regelmatig de majesteit of en hoe ik haar mocht helpen. Mevrouw vond dat altijd fijn en werd graag door mij geholpen en bevorderde mij al snel tot eerste hofdame. 

Plagen

Ik plaagde haar ook wel eens en dan zei ik saaie meid of Hare Narigheid tegen haar, in plaats van majesteit of hare majesteit. Zij moest daar altijd om lachen, al sprak zij mij dan wel bestraffend toe. Met een grote grijns op haar gezicht.

Zelf lopen

Ze liep heel moeizaam met behulp van een rollator en heel veel ondersteuning. Soms moest ik haar bijna overeind tillen, omdat zij steeds door haar benen zakte. Ze wilde zo graag zelf lopen, al werd het eigenlijk gewoon te zwaar.

Jong en aantrekkelijk

De meesten collega's kozen ervoor om mevrouw per rolstoel te vervoeren en dat vond ze heel vervelend. Ze was in de veronderstelling dat zij prima liep en energiek, jong en aantrekkelijk was. Meestal liet ik haar in de ochtend, wanneer het lopen het beste ging, wel lopen. Ze vroeg het dan ook meestal aan mij wanneer zij naar het toilet moest. Dan zei ze: ‘Het heeft ons behaagd om u toe te staan met mij mee te lopen naar de kleine troon.’ En dan boog ik en ging met haar mee.

Met de rolstoel

Op een keer was het gewoon te druk om met mevrouw te lopen. Dus toen zij aangaf naar het toilet te moeten, pakte ik haar rolstoel. Toen mevrouw aangaf dat niet te willen, gaf ik aan dat ik haar met de rolstoel zou brengen of anders niet.

Boos

Ze was heel erg boos op mij en liet zich met de rolstoel heen en terug brengen. Toen zij weer terug in de kamer was, gaf ze aan een gesprek met me te willen en ik gaf aan dat ik met haar zou komen praten wanneer ik daar de tijd voor zou hebben.

Gesprek

Dat was ongeveer een uur later. Ik vroeg mevrouw toestemming om naast haar te mogen komen zitten, zodat wij konden praten en ze wees mij genadiglijk op een kruk en zei dat ik kon plaats nemen.

Teleurgesteld

Toen ik zat zei mevrouw: ‘Wij zijn zeer in u teleurgesteld, omdat u ons niet heeft laten lopen.’ Ik gaf aan dat jammer te vinden en legde uit dat ik echt de tijd niet had gehad. Ze gaf aan daar geen boodschap aan te hebben.

Doodstraf

Daarna zei mevrouw: ‘Omdat u een belangrijke plaats heeft in onze staf, vinden wij uw weigering verraad en ik wil u dan ook mededelen dat wij hebben besloten om u ter dood te veroordelen.’ Ik gaf aan dat wel een zware straf te vinden, maar mevrouw was niet van haar mening af brengen.

Laatste wens

Dus vroeg ik haar of ik dan nog een laatste wens mocht doen. Mevrouw stond me dat toe en vroeg naar mijn wens. Ik vroeg of zij er voor zou kunnen zorgen dat ik zou worden gedood door een stel knappe kerels. Want het was al erg genoeg om dood te moeten, maar ik zou het heel erg vinden om dood gemaakt te worden door een stel lelijke kerels.

Gratie

Mevrouw moest toen eigenlijk stiekem lachen en zei dat zij zou kijken wat zij voor mij kon doen. Na de maaltijd riep ze mij bij zich en zei me dat mij gratie was verleend. Ik dankte mevrouw, maar daarna hebben we nog even zitten praten. In dat gesprek heb ik haar duidelijk kunnen maken dat lopen met haar eigenlijk te zwaar was en te veel tijd kostte

Compromis

Ik heb samen met mevrouw een afspraak kunnen maken om tweemaal per dienst van mij een stukje met haar te lopen en dat zij verder per rolstoel zou worden vervoerd. Mevrouw accepteerde dat, omdat zij toch leek in te zien dat het zo niet langer kon. Dit is een tijd goed gegaan totdat ze echt geen kracht genoeg meer in haar benen had om wat langer dan een momentje op haar voeten te staan.

Haasten

Soms had zij heel wijze uitspraken. Zo zei zij regelmatig tegen collega's die zeiden haast te hebben: ‘Wanneer jullie er nu voor zouden zorgen om haast te maken wanneer je tijd hebt, dan houden jullie wat tijd over wanneer jullie haast hebben.’ Een doordenker, maar eigenlijk wel waar. ?

Diepzinnig

Ook zei ze ooit eens over een collega die nog al snel in paniek raakte bij calamiteiten: ‘Zij heeft gisteren paniek gezaaid en nu staat het al een meter hoog.’ Zij sprak tegen mij ooit eens de woorden: ‘Het Ego van mensen zegt dat als alles op zijn plaats zal vallen, hij vrede zal vinden. Maar de Ziel van mensen zegt dat als zij vrede zullen hebben gevonden, alles op zijn plaats zal zijn.’ Ook dat vind ik een heel diepzinnige uitspraak.

Bang voor de dood

Toen mevrouw terminaal kwam te liggen was zij eerst heel onrustig. Zij gaf aan heel bang te zijn om te sterven, omdat zij bang was voor wat haar daar te wachten zou staan.

Angst verdwenen

Wij hebben voor haar een levensbeschouwelijke medewerker kunnen regelen die een paar maal met haar kwam praten. We waren blij te merken dat ze daar duidelijk baat bij had. Ze werd rustiger en haar angst leek te zijn verdwenen. Mevrouw gaf ook aan er klaar voor te zijn.

Niet aanwezig

Ze vond het prettig als ik bij haar zat wanneer ik werkte en er tijd voor had. Ze zei me dat ze hoopte dat ik bij haar zou zijn als haar tijd zou zijn gekomen. Toch was ik er niet bij toen zij overleed.

Laatste zorg

Zij stierf rond 21.30 in de avond. Toen ik om 22.00 uur op de afdeling kwam voor mijn nachtdienst, kon ik nog net samen met de avonddienst de laatste zorg verlenen aan mevrouw, ook dat had zij als wens uitgesproken.

Geen familie

Mevrouw had geen familie. Dus er had niemand anders dan personeel bij haar gewaakt en zij waren ook als enigen bij haar crematiedienst. Rust zacht majesteit....??

Dit is Ineke:

Misschien heb je mijn blogs al weleens gelezen op de Facebookgroep voor verpleegkundigen en verzorgenden: daar blog ik onder mijn echte naam over mijn ervaringen. Ik werk al vanaf mijn zeventiende in de zorg. Eerst als helpende, toen als ziekenverzorgende en nu als verzorgende IG. Ik heb al veel kanten van de zorg gezien en meegemaakt. Ik deed mijn opleiding in de PG, heb jaren als uitzendkracht gewerkt, ben aan de slag geweest in het verzorgingshuis en heb in de ouderenpsychiatrie gewerkt, met uitstapjes naar de jongerenafdelingen. Momenteel werk ik vaste nachtdiensten in het verpleeghuis.