Verpleegkundige Nico: alles rondom de dood op de IC

De dood voor blijven lukt niet altijd. Als IC-verpleegkundige tref ik juist de instabiele patiënten. Zij hebben een levensbedreigend probleem met de ademhaling, de bloeddruk of het bewustzijn. Vaak ook in combinatie. Bij een acuut probleem kan een patiënt zo ziek zijn, dat deze binnen een aantal uren komt te overlijden.

Neerwaartse spiraal

Er zijn ook patiënten die naar het ziekenhuis komen met een -  op het eerste gezicht - eenvoudig probleem, zoals een ontstoken galblaas. Als deze echter knapt, kan er gal in de buikholte komen, waarna er een buikwandontsteking (peritonitis) kan ontstaan. Die kan weer overgaan in een bloedvergiftiging (sepsis) met de bloeddrukdaling (septische shock). Daardoor krijgen allerlei organen één voor één te weinig bloed en zuurstof. Dit kan vaak hersteld worden, maar bij sommige mensen is de neergaande spiraal niet te stoppen en komen ze toch aan de hemelpoort.

Behandelingsbeperkingen

Als bepaalde ingrepen voor patiënten op de IC niet (meer) zinvol zijn, worden behandelingsbeperkingen afgesproken. Dit gebeurt geregeld op de IC, maar vaak ook al in het verpleeghuis waar iemand vandaan komt, of op eigen verzoek na gesprekken met huisarts of specialist.

Behandelingsbeperkingen op een rij

De afkortingen voor deze behandelingsbeperkingen worden niet allemaal gebruikt, maar om het overzichtelijk te houden heb ik het gemakshalve zo toegepast:

NR (niet reanimeren)

NB (niet beademen)

ND (niet dialyseren)

NOK (geen nieuwe operatie)

NIC (geen nieuwe IC-opname)

GI (geen inotropie (bloeddrukverhogend medicijn))

NE (niet escalerend (niet verder uitbreiden van de behandeling))

Groot effect

Deze maatregelen hebben veel effect op het verloop van de behandeling op de IC. Bij een bedreigende hartritmestoornis kan het dus plots voorbij zijn. Of mogen we geen dialyse toepassen bij het wegvallen van de nierfunctie door een nieuwe sepsis en shock.

Behandeling gestopt

Ook is er een categorie patiënten bij wie helaas niet zinvol is om verder te behandelen. Als iemand te zwak is om geopereerd te worden of om van de beademing te komen, bijvoorbeeld. Na grondig overleg tussen intensivisten en specialisten wordt dan besloten dat de behandeling gestopt wordt.

Uitbehandeld

Dit besluit wordt de patiënt en contactpersonen meegedeeld aan het bed. Als de patiënt hiertoe niet in staat is, wordt het in een familiekamer door de dienstdoende intensivist meegedeeld in bijzijn van een verpleegkundige. Vaak vloeien er tranen op zo’n moment, zeker als de situatie in korte tijd erg verslechtert. Begeleiding van de familie is zeker op deze momenten één van de intensieve taken naast het organiseren van de zorg rond je patiënt. Hier kom ik in een later blog op terug.

Veel verdriet

Voor IC-personeel zijn afspraken en beslissingen rondom de behandeling natuurlijk makkelijker te plaatsen dan voor de contactpersonen. Zij kunnen het vaak verstandelijk én emotioneel niet bijbenen en dit geeft vaak veel verdriet. Deze emoties raken mij, zeker als de patiënt letterlijk onder je handen wegglipt. Als je dit als IC-verpleegkundige wel koud zou laten, vind ik persoonlijk dat je ander werk moet zoeken.

Wens van patiënt

Er zijn ook patiënten die na het horen van een diagnose zelf duidelijk de wens uitspreken niet meer behandeld te willen worden. Dit kan  betekenen dat iemand snel komt te overlijden. Maar het kan ook nog weken duren….

Palliatieve sedatie

Als een patiënt uitbehandeld is, maar de IC niet kan verlaten vanwege de nodige beademing of bloeddrukmedicatie, krijgt hij of zij palliatieve sedatie. Via deze weg wordt het bewustzijn van de patiënt verlaagd, en de eventuele pijn gestild om het lijden te verlichten. De patiënt krijgt dan tot zijn of haar overlijden het sederende medicijn Dormicum via een perfusorpomp en krijgt Morfine als pijnstiller.

Zoals gezegd, schrijf ik in een volgend blog over de manieren waarop je als verpleegkundige het sterven kunt begeleiden. En daarna is het tijd voor een vrolijker onderwerp!