Moet het beleid worden dat niemand meer handen schudt? – Claudia interviewt OK-collega’s over de toekomst

Sinds ik vorige week twee anesthesiemedewerkers sprak over hun werk op de corona-IC, zijn er alweer heel veel veranderingen in Zorgland. Vooral in het Noorden begint de COVID-golf af te nemen, waardoor de reguliere zorg weer stukje bij beetje wordt opgepakt. Ik vraag me af wat de haken en ogen daarvan zijn en spar daarover met collega’s Jantje (recoveryverpleegkundige) en Sandra (net als ik OK-assistent). Natuurlijk wil ik eerst weten hoe ze het hebben ervaren om mee te draaien op de corona-IC; voor hen een totaal nieuw terrein.

Flinke ommezwaai

Recoveryverpleegkundige Jantje werkt normaal gesproken in Stadskanaal, in een vrij klein ziekenhuis met weinig gecompliceerde ingrepen op de OK, maar wel met een hoge turnover. ‘Nu heb ik ineens onregelmatigheid op een andere locatie van onze zorggroep (Emmen red.) en verpleeg ik heel zieke mensen op de corona-IC. Ik zie mijn eigen collega’s eigenlijk helemaal niet. Dat is allemaal een flinke ommezwaai.’

Confronterend

‘Aan de ene kant is het werken op de corona-IC heel leuk, want je kunt echt iets betekenen tijdens deze crisis. Maar het is ook best confronterend dat de patiënten geen bezoek mogen ontvangen. De wakkere patiënten zien alleen mensen in isolatiepakken. Voor mij was de meest aangrijpende situatie die van een patiënt uit Brabant. Hij lag bij ons aan de beademing toen zijn vrouw elders op een IC aan corona overleed. Hij knapte zelf gelukkig wel op.’

Hand- en spandiensten

Sandra is operatieassistent en werkte ten tijde van ons gesprek nog op de COVID-IC in Assen. ‘Voor ons operatieassistenten is het werken daar écht heel anders. Aan een operatie zit een duidelijk begin en eind en heb je een vastomlijnd doel. Omdat wij op de IC veelal helpen met hand- en spandiensten in de buddyteams, is dit werk minder actief en gevoelsmatig rustiger. Op de OK zijn er nauwelijks momenten om stil te zitten of af te wachten.’

Hulpje

In het begin van de coronacrisis maakten de operatieassistenten op de IC in Assen echt deel uit van het buddyteam en voerden ze ook zelfstandig zorgtaken uit. Sandra: 'Ondanks het feit dat ik geen verpleegkundige achtergrond heb, dacht ik: "Kom maar op!"' Toen 'scenario zwart' uitbleef, werden de OK-assistenten steeds verder afgeschaald en daardoor meer ingezet als 'hulpje'. Sandra’s taken bestaan nu voornamelijk uit karretjes aanvullen, injectiespuiten klaarmaken voor de spuitenpompen of overige medicatie en afval wegbrengen. 'Ik vind het werk op de corona-IC niet lastig of zwaar, maar ik ben dan ook geen emotioneel type. Jonge patiënten maakten wel indruk. Als iemand net zo oud is als je partner komt het ineens dichtbij.’

Nabije toekomst

Ik vraag Sandra hoe zij de toekomst op de operatiekamer ziet: ‘In Assen draaiden we een tijd op slechts één spoedtafel. Sinds Pasen is er alweer een tweede OK open en wordt er nagedacht over het opschalen naar meer OK’s.’ Sandra werkt zelf fulltime, maar wil best meer gaan werken om de productie op te schalen. ‘We zullen toch op de één of andere manier de achterstanden moeten inhalen.’

Veranderingen na de crisis

‘Denk jij dat er na de crisis zijn zaken permanent anders blijven?’ vraag ik Sandra: ‘Het is de verwachting dat dit virus tot de jaarlijkse seizoensziekten gaat behoren. Ik denk dat iedereen het een keer zal krijgen, tenzij er een vaccin komt. Volgens mij is het verstandig als het beleid wordt dat niemand in het ziekenhuis handen schudt. Dat is best vies. Er moet een andere manier zijn voor een formele begroeting. Laten we daar eens over nadenken.’

Handen schudden hoor erbij

Ik stem daar volmondig mee in, met in gedachten de patiënt met spinale anesthesie waarvan je zo’n klef/klam handje krijgt… Volgens Jantje hoort handen schudden erbij. ‘Bij het voorstellen is dat een normale beleefdheidsvorm, om het achterwege te laten vind ik niet prettig. Zolang je goede handhygiëne toepast, zou het geen probleem moeten zijn.’

Anderhalve meter-samenleving

Het lijkt ons niet haalbaar om de drastische maatregelen van nu vol te houden. We verwachten alle drie geen anderhalve meter-samenleving voor de lange termijn. ‘De schermen in supermarkt werken wel goed’, zegt Sandra. ‘Dat zou iets zijn om te handhaven, ook om caissières tegen griep en zo te beschermen.’

Supermarkt-stress

Jantje: ‘Ik merkte dat ik het echt onprettig vond dat er in de supermarkt iemand heel dichtbij kwam. Ik was al chagrijnig, want ik had nachtdienst gehad en de asperges waren op tegen de tijd dat ik uit bed kwam. Toen iemand doodleuk de andere deur van de koelkast opentrok en vlak naast me stond,  ben ik de winkel uitgegaan. Ik zie met eigen ogen welke impact de ziekte op patiënten heeft, en dan is het heel vervelend als mensen zich niet aan de maatregelen houden.’

Schijnveiligheid

Ook bij Jantje thuis heeft de coronacrisis zijn uitwerking. ‘Thuis heb ik de klinken en alles nog nooit zo schoon gehad. Elke dag even er overheen, al is het maar voor de schijnveiligheid. Ik vind dit ziektebeeld best beangstigend, ook omdat het zo snel wereldwijd om zich heen heeft gegrepen.’

Germophoben?

Zelf ben ik nogal smetvrezerig aangelegd, maar ik merk dat ik niet heel strikt dat soort huishoudelijke RIVM-adviezen handhaaf. Als ik vraag of Sandra denkt dat er nu een groep ‘germophoben’ (mensen met angst voor bacteriën en virussen, red.) opgroeit, zegt ze: ‘Dat zal aan de ouders liggen. Kinderen nemen alles wat ze zien over. Mijn zoon (9 jaar) zei na de persconferentie dat hij wel corona wilde krijgen, want jonge mensen worden minder ziek en hij had liever dat hij het zelf zou krijgen dan ik. Het zal ook afhangen of ze een opa of oma op de IC hebben meegemaakt (ook al mogen ze niet op bezoek), dat maakt vast indruk.’

Thuiswerken bij verkoudheid

Zou strikt thuiswerken bij verkoudheid iets blijvends kunnen zijn? Ik vraag het Sandra. ‘Bij kantoorbanen kan dat misschien, maar bij krapte – zoals bijvoorbeeld in de zorg – is dat niet haalbaar. Ik zou me in elk geval niet ziek durven melden met lichte klachten, ook al is dat uiteindelijk wenselijk. Op de OK is daar snel een oordeel over.’ Ik hum instemmend, want ik ken de oordelen vanuit de eerste hand. In mijn geval vanwege regelmatig ziek zijn (met migraine en longproblemen red.).

Menselijke maat

‘Ik denk dat alles uiteindelijk weer normaal wordt’, zegt Jantje. ‘Volgend jaar om deze tijd is het vast business as usual. Al mag het te pas en te ompas omhelzen van mij achterwege blijven! Ik merk dat er allerlei ideeën ontstaan over de toekomst. Wat ik hoop, is dat ze in de zorg weer meer oog krijgen voor de menselijke maat. Het moet zeker niet alleen gaan om geld en productie draaien. Werken met mensen is niet in cijfers en grafieken vast te leggen. Verandering zou op dit vlak zeer welkom zijn. Ik hoop dat anderen dat ook inzien. Mensen gaan elkaar toch meer waarderen op momenten zoals deze.’

Dit is Claudia:

Ik ben Claudia, operatieassistent en praktijkopleider. Over deze functies vertel ik in mijn blogs, op deze plek vertel ik graag iets over mijzelf. Ik woon samen met mijn vriend en mijn twee katten. Inderdaad, mijn twee katten. Hij is er niet supercontent mee, maar de dames kreeg hij er als bonus bij toen hij mij versierde. In mijn vrije tijd ben ik dol op koken en gezellig (lang) tafelen, ook leuk met een bordspel erbij! Mijn vriend en ik gaan graag opgedoft naar 20’s-30’s-50’s themafeesten. Ik ontspan door Power Yoga, sporten en lezen of schrijven.