Als anesthesiemedewerker op de corona-IC: ‘Ik heb diep respect voor verpleegkundigen die dit altijd doen’

Goed, daar ben ik dan toch. Vorige keer sloot ik af met de mededeling dat ik me 'een loser' voelde doordat ik niet kon deelnemen aan al het mooie werk dat momenteel in de frontlinies wordt verricht. Maar één van de dames die ik voor jullie interviewde, maakte mij erop attent dat ik misschien toch levens red... Door met mijn klachten niet aanwezig te zijn op OK... Hm, ja. Dat gaf me wel te denken.

Anesthesiemedewerkers op de IC

Anyway: deze keer gaat het vooral niet over mij! Ik laat Ina (38) en Lucia (34) aan het woord. Twee anesthesiemedewerkers die momenteel op de COVID-IC worden ingezet. Lucia werkt in een ziekenhuis in Assen en heeft geen verpleegkundige achtergrond. Ina, die in een ziekenhuis in het midden van het land werkt, wel. Zij heeft o.a. op de afdeling longgeneeskunde gewerkt, maar toch is voor beide het werken op de IC volledig nieuw en dat brengt de nodige indrukken met zich mee.

Surrealistisch

Lucia: ‘Het is erg wennen en soms voelt het surrealistisch, met iedereen die in beschermende kledij en met bedekt gezicht rondloopt. Gebeurt mij dit echt? De eerste keer naar IC gaan was spannend, maar na de filmpjes van de hel in Italië viel het gelukkig mee. Toch geeft  de nieuwe omgeving en de surrealistische setting stress en onzekerheid. Ineens totaal buiten je comfortzone moeten functioneren is best spannend.’

Warm bad

‘Het is fijn om te merken dat de IC-collega's blij zijn met ons’, vervolgt Lucia. Wij zijn dat zeker ook met hen! Vooral de wijze waarop we zijn opgevangen en hoe we meegenomen worden. Zij doen echt hun best om het voor ons werkbaar te maken. Deze situatie is voor beide kanten wennen. Het mooie is dat we veel meer begrip voor elkaar krijgen.’

Supermanpak

Ina is pas sinds 1 maart (gedetacheerd) in haar huidige ziekenhuis aan het werk. ‘Het is een groot ziekenhuis en ik had nog niet eens met het hele OK-team gewerkt. Nu sta ik met hen en vele andere disciplines in een 'supermanpak' op de IC. Zowel op de 'gewone' IC als op de recovery worden ernstig zieke COVID patiënten verpleegd en daarnaast liggen er nog minder zieke patiënten op een 'gewone' afdeling.

Verstopt achter maskers

In zowel het ziekenhuis van Ina als van Lucia werken de IC-verpleegkundigen samen met anesthesiemedewerkers, recoveryverpleegkundigen, operatieassistenten en gewone verpleegkundigen. Daarnaast zijn er natuurlijk nog de artsen: intensivisten, anesthesiologen en ANIOS-sen. ‘Kortom, veel verschillende gezichten achter die maskers’, aldus Ina.

Nieuwe gezichten

Hoewel Lucia al langer in haar ziekenhuis werkt, komt zij ook veel nieuwe mensen tegen: ‘Veel IC-collega's kende ik wel van gezicht, sommige van naam. We doen tenslotte in de diensten en na sommige hoog complexe operaties de overdracht van patiënt naar IC, maar daar hield het echt wel op.’

Positieve indruk

‘Zoals gezegd is het werken op IC helemaal nieuw voor mij’, vervolgt Ina. ‘Maar het samenwerken gaat hartstikke goed. 's Ochtends worden de patiënten en het personeel met bijbehorende taken verdeeld. Daarna begint de ochtendzorg waarbij er goed wordt afgestemd wie wat doet. De sfeer is positief, iedereen ziet in dat je van elkaar kunt leren. Het is heel mooi om met verschillende disciplines voor deze ernstig zieke mensen te zorgen.’

Vloeiende samenwerking

Lucia:  ‘Ik vorm een duo met een IC-verpleegkundige. Samen hebben we twee patiënten onder onze hoede. Ik doe alles onder supervisie, maar heb zeker niet het idee dat ik in de weg loop. Ik weet soms niet hoe iets moet, maar de vaste IC-ers zijn zeer bereidwillig om zaken uit te leggen. Eigenlijk gaat de samenwerking heel vloeiend. Je merkt in de omgang niet dat we normaal niet samenwerken.’

Collega's missen

In Assen is het OK-team in tweeën gedeeld. De ene groep werkt op het OKC, waar schone IC-plekken zijn gecreëerd en de spoedoperaties plaatsvinden. De andere groep werkt op de COVID-IC. Zij komen voorlopig niet op OK en Lucia mist haar andere collega's: ‘Het is zo gek om te beseffen dat je elkaar al weken niet ziet. Niemand weet ook hoe lang dit zal duren.’

Doen wat nodig is

‘Al met al is dit zeker geen leuke periode, maar toch zijn er positieve kanten. Ik kom bijvoorbeeld tot het inzicht dat ik mijn werk écht leuk vind en dat ik superleuke collega's heb. Wat ook mooi was; een privékliniek stelde ons beademingstoestellen ter beschikking en we werden op zondagmiddag geschoold. Iedereen was er, zonder protest! Je doet wat er nodig is en dat doet iedereen!’

Veel steun

‘Uit het hele ziekenhuis komen kaartjes naar onze afdeling, er worden paaseitjes en zelfgebakken cake gebracht. Laatst werden er zelfs flessen wijn bezorgd. Collega's van andere afdelingen denken aan ons en dat steunt enorm.’

Anders dan op OK

Ik vroeg me tijdens het interview met Ina en Lucia hardop af waarom de coronapatiënten op hun buik worden beademd, want op de OK is de anesthesie juist altijd minder fan van buikligging. Ina vertelt: ‘Op OK zijn de longen in de meeste gevallen het probleem niet en werk je graag met zo lage mogelijke beademingsdrukken. Coronapatiënten hebben juist hoge drukken nodig. Op de buik kunnen de longen beter ontplooien. Er is dan minder weerstand van buikorganen en buikvet. Zo creëer je de beste route naar de longblaasjes.’

Mummie-rol

‘Na maximaal 16 uur op de buik moet de patiënt gedraaid worden’, vertelt Ina. ‘Daar komt een speciaal team voor met o.a. een fysiotherapeut erbij. Er staat altijd een arts aan het hoofdeind, die het hoofd en de tube begeleidt, en aan elke zijde van de patiënt staan twee medewerkers. Er wordt een laken over de patiënt gelegd en deze wordt samen met het onderliggende laken opgerold tot deze rol strak tegen de patiënt aan ligt. Met behulp van deze lakens wordt de patiënt gedraaid en zo ligt deze altijd direct op een schone ondergrond. Een geweldig systeem!’

Snot en slijm

Ina geeft aan dat er heftige dingen gebeuren en dat ze er echt aan moest wennen hoe patiënten eruit zien na zo'n tijd in buikligging. (Tip: als je een gevoelige maag hebt, skip de volgende alinea dan even...) ‘Hun gezicht zwelt op en er loopt in buikligging voortdurend snot en slijm uit mond- en neusholte. Het is mij al overkomen dat ik het touwtje waarmee de tube zit vastgemaakt moest vervangen. Dat klinkt niet onoverkomelijk. Maar het glibberde onder mijn vingers vandaan en alles zat aan elkaar geplakt. Het leek wel alsof ik een naaktslak aan het ontleden was. Echt, ik heb diep respect voor verpleegkundigen die dit altijd doen. Ik ben zo'n ei die hier emotioneel van kan worden.’ Ondanks de heftige lading van het gesprek lachten we allebei. Ik zag het voor me. Een emo-ei, toepasselijk nu tijdens de Pasen...

Ruitenwissers

Natuurlijk had ik het verwacht, maar uit de gesprekken wordt mij pijnlijk duidelijk hoe heftig het is om tijdens deze crisis op de IC te werken: steeds volledig ingepakt zijn en niet van je stokje proberen te gaan in deze hoge temperaturen! Dat lukt alleen door veel te drinken en regelmatig even uitstappen.

Mooie momenten

Daarnaast zijn er ook mooie, maar heftige momenten op de IC. Ina hielp een patiënt met het Skypen met diens familie: ‘Als verpleegkundige ga dan je met een tablet de hele kamer door, om die aan de familie te laten zien. De apparatuur, de wenskaarten en hoe hun geliefde erbij ligt. Alles om een zo goed mogelijk beeld te geven. Eén keer hield ik de tablet vast bij een patiënt die nog maar kort van de beademing was. Na een paar weken zonder bezoek en zonder contact, zagen ze elkaar voor het eerst. Nou geloof me, ik had bijna ruitenwissers nodig op mijn skibril... Vooral omdat mijn eigen zoontje nu veel bij zijn grootouders is, komt het erg dichtbij. Op de IC hangen overal briefjes en tekeningen met boodschappen als “Opa word alsjeblieft snel beter”. Dat is waar je voor staat! Om die patiënt snel weer bij zijn kleinkinderen te krijgen."

Boosheid

Ook Lucia beaamt dat ze het werk dichtbij voelt komen. ‘Sommige dingen neem je mee naar huis. Als ik na de nachtdienst in mijn bed lig, hoor ik de piepjes in mijn hoofd doorgaan. Het is extra intens omdat je het niet gewend bent, je bent op de IC totaal uit je comfortzone. De mensen zijn erg ziek, dus dat is het beeld van corona voor mij. Ik merk dat mensen in mijn omgeving een ander beeld hebben en minder goed snappen hoe erg het kan zijn. Wellicht houden ze zich daardoor niet altijd aan de richtlijnen en dat kan mij erg boos maken. Als ik zie dat mensen toch bij elkaar op visite gaan raakt mij dat. Ik zou echt willen zeggen: Hou vol en blijf thuis!'