Hospiceverpleegkundige Esther - 'Intens getroffen en geraakt barst Fred in een onbedaard huilen uit'

Fred (58 jaar) wordt vanuit het ziekenhuis met een brancard binnengebracht. Hij kan niet meer bewegen. Alleen zijn ogen zijn af en toe open. De hersentumor heeft heel zijn lichaam lam gelegd. De tumor zit op een zodanig moeilijk plek, dat het niet verwijderd kan worden. Alle behandelingen hebben geen effect gehad waardoor er geen genezing of verbetering meer mogelijk is.

Dagenlang verzorgen we hem op bed. En net als bij de andere gasten, komt Fred zijn eigen huisarts naar het hospice en bepaalt het medicatiebeleid. Hij krijgt Dexamethason voorgeschreven in de hoop dat het vocht in zijn hersenen afgevoerd zal worden.

Elke week, soms twee keer en oproepbaar komen de huisartsen tot het laatst aan toe hun patiënten bezoeken en begeleiden in hun ziekteproces. Sommige huisartsen staan zelfs 24/7 beschikbaar zodat zij hun eigen patiënt kunnen schouwen indien zij overlijden. Of zij geven hun 06-nummer dat wij overdag/’s-avonds altijd mogen bellen. De huisartsen mogen dit zelf bepalen, ze vullen hun wensen qua bereikbaarheid bij opname in.

De Dexamethason doet wonderen voor Fred. Na een kleine week kan hij zich steeds meer bewegen, en nog een week later loopt hij met zijn rollator rond, heeft een enorme eetlust (bijwerking van Dexamethason) en gaat zelfs regelmatig met zijn dochter op pad om leuke dingen te doen. Fred herinnert zich nog maar weinig van de periode dat hij niet kon bewegen. Hij heeft geen pijn of frustratie ervaren. Het is een blinde vlek voor hem. En zo krijgt Fred hier een bonusperiode: extra tijd, zijn leven verlengd.

Zo close hij met zijn dochter is, zo ver als mogelijk houdt hij afstand van de hospicemedewerkers. Zijn leven lang is hij een einzelgänger geweest. Een stoere sterke vent die niemand nodig had, en dat verandert niet ineens als je ongeneeslijk ziek bent geworden. Hij is geen mensen om zich heen gewend en kan zich hier behoorlijk aan irriteren. Het is dat het moet en dat hij beter weet, maar het liefst rent hij hier zo snel mogelijk weg. Eén keer was hij het zo zat in het hospice, dat hij met zijn rolstoel naar buiten rolde. 'Ik ga ff een blokje om!', zei hij nors bij het weggaan. En we lieten hem, we wisten wel beter. En inderdaad, hij kon de laan niet uitkomen, was na 100 meter al te vermoeid en kon niet meer.

Het wegduwen van de vrijwilligers en verpleegkundigen werd zo onwerkbaar en onhoudbaar dat een gesprek nodig was met de coördinator. Duidelijke afspraken werden gemaakt en van beide kanten werden deze gelukkig ook nageleefd. En zo werd Fred zes weken lang onze bewoner. Met gebruiksaanwijzing, dat dan wel.

Met de kerst in aantocht vertelt zijn dochter hoe speciaal kerstavond altijd is geweest voor hen. Elk jaar, elke kerstavond stond vader in de keuken zich uit te sloven om voor zijn dochter en vrouw een fantastische maaltijd te koken. Fred is nog steeds mobiel en in de running, al gaat het echter steeds ietsje minder. Maar hij laat zich niet kennen en houdt zich groot en tot aan de laatste snik. Niet alleen de laatste snik: tot aan de eerste snik want nooit zal iemand een traantje zien lopen bij Fred. Zelfs bij zijn naasten niet…

Totdat een paar dagen voor kerst een koor komt zingen. Fred is niet gelovig, houdt niet van zoetsappig koorgezang, maar vooruit, 'ik kom wel ff kijken, heb toch niets aan de hand'. Het koor heeft zich in de tuin opgesteld, de gasten zitten in de woonkamer en kijken naar buiten en luisteren naar de liederen het koor speciaal voor hen ten gehore komt brengen.

En dan volgt plots de snik van Fred. Als scherende pijlen schieten bepaalde woorden en tonen van het koor, diep zijn ziel in. Intens getroffen en geraakt barst Fred in een onbedaard huilen uit. Zijn dochter die hem vergezeld breekt, doordat ze haar vader voor het eerst ziet huilen en houdt hem stevig vast. Vloeiende vastgehouden tranen van onmacht stromen over hun wangen. Het is weer één van de vele wonderlijke momenten in het hospice: uit het niets een magisch moment.

Hierna gaat het meteen bergafwaarts met Fred. Het eten waar hij zo naar smachtte, smaakt hem niet meer. Het vocht in zijn hersenen is niet meer weg te houden door medicatie waardoor hij langzaam weer wegglijdt in verlamming van zijn lichaam. Totdat alleen nog zijn ogen open en dicht gaan. Maar met de geruststellende gedachte: de blinde vlek.

Het is mijn tweede nachtdienst van de drie. De nacht van 23 naar 24 december. Om 0.00 uur is het de dag van kerstavond. De vredige kerstlichtjes en de lieve chocolaatjes en lekkernijen voor de medewerkers van kerst in het hospice, gaan compleet aan mij voorbij. Het is een nacht van onrust.

Ik vlieg heen en weer van kamer naar kamer om de gasten bij te staan in hun onrust en pijn. Dankbaar voor mijn grote vriend de HAP (huisartsenpost), die mij weer bijstaat in advies/raad, lukt het mij om alles onder controle houden. En eenmaal weer aangekomen in Fred zijn kamer merk ik dat zijn situatie veranderd is: Hij is klam van het zweet en heeft een versnelde ademhaling. Zonder twijfel bel ik zijn dochter om haar op de hoogte te brengen en zonder nadenken komt ze er meteen aan met een dierbare vriendin die haar bijstaat en haar vervoert.

Het zijn momenten van afscheid zonder waken. Momenten van een gesprek tussen haar en mij over het naderende einde zoals de laatste zorg, de laatste kleding en de komende uitvaart. Maar ook van magische momenten tussen vader en dochter. Een laatste onverwacht contact, de laatste krachten van Fred om via geluid contact te maken met zijn dochter: 'Het is goed, ga naar huis, want met jou kan ik niet loslaten.'

En zo gaat zijn dochter weer naar huis. Vol verdriet voor het verliezen van haar vader maar tevens verlangend en hopend naar zijn eeuwige rust. En stiekem verlangt ze dat hij op deze dag mag overlijden. De dag van kerstavond, de dag voor vader en dochter van onvergetelijke momenten van samenzijn.

En zo zal het gaan. De versnelde ademhaling stopte toen zijn dochter binnenkwam. En was meteen weer aanwezig nadat zij wegging. En zo blies hij vroeg in de ochtend zijn laatste adem uit. Als een einzelgänger, maar diep verbonden met zijn dochter op afstand. De ongebroken man, gebroken en getroffen door kerstengelen die hem zijn laatste lied toezongen.

Je mag het niet zeggen, want naast de tragedie: hoe magisch kan de dood soms zijn!

Dit is Esther:

Ik ben Esther en werk na 18 jaar in de wijk sinds 2019 als hospiceverpleegkundige bij Careyn DWO/NWN. Het werken in een hospice brengt mij veel ervaringen, bijzondere momenten, inzichten en emoties. Schrijven helpt me om te verwerken wat ik allemaal meemaak. Met het delen van mijn verhalen wil ik graag het taboe rond de laatste fase van het leven doorbreken. Want we praten er niet graag over, weten er niet veel van en willen er al helemaal niet aan denken. De laatste levensfase is echter niet alleen verdriet, maar net zoals in het ‘normale’ leven is er ook lachen, genieten, huilen, sarcasme, lol, boosheid en ja, zelfs feesten. Ik schrijf verhalen en gedichten om deze fase van het leven in het licht te zetten. Meer verhalen lezen? Klik hier voor mijn Facebookgroep: ‘De laatste bladzijde -hospice verhalen en gedichten-.'

De verhalen van hospiceverpleegkundige Esther zijn gebundeld in het boek 'De laatste bladzijde', dat je HIER kunt bestellen.