'Het was verbazingwekkend om te zien hoe snel je geheugen achteruitging'

Je laatste shaggie

Je woonde bij ons op de afdeling in het verpleeghuis. Je had een CVA (Cerebro Vasculair Accident)- verleden en had daardoor erge geheugenproblemen. Je was vroeger getrouwd geweest, maar van de moeder van je kinderen gescheiden. Je zag je kinderen ook al een heel aantal jaar niet meer. Je broers waren overleden en je enige zus woonde verder weg.

Gelukkig had je een lieve vriendin en haar dochter die voor je zorgden. Al vond je vriendin het erg lastig te begrijpen dat jouw kortetermijngeheugen niet goed meer werkte, waardoor de nodige strubbelingen ontstonden.

Je vond wassen/douchen maar onzin, dat deed je vroeger ook maar een keer per week. Als je dan onder de douche stond, vond je het echt wel fijn en kon je het niet laten om de nodige opmerkingen te maken. Vragen of we erbij kwamen staan, of we nog even harder met de washand wilden wassen, dat voelde zo lekker. We konden je met een boel humor en rust benaderen en dan de andere kant weer op bewegen.

Je rookte als een ketter, at alleen maar bitterkoekjes tussendoor, speelde heel veel potjes patience op de iPad, keek veel tv en lag veel op bed.

Ik heb in mijn jaren dat ik werk veel gezien, maar het was verbazingwekkend om te zien hoe snel je geheugen achteruitging, met de daarbij komende lasten. Je kon geen prikkels meer verdragen en als de tv aanstond, dacht je dat er mensen op zijn kamer waren.

Je was ineens geobsedeerd door cijfers en getallen, als je aan het eten was, at je eigenlijk niet omdat je alleen maar 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 telde en dan weer bij 1 begon. En dat zo’n 25 keer achter elkaar.

Je wist niet meer hoe je een boterham moest smeren en warm eten deed je met een mes. Alles wat je nodig had zetten we neer, de rest haalden we allemaal weg, puur omdat het te veel prikkels gaf en je niets meer overzag en echt zo boos kon worden, dat je ogen bijna vuurspuwden.

Je kon veel op de gang lopen en dan ineens beginnen te roepen: ‘Anne!! Aaaaannnnneeee!! waar ben je??’

Als je in een hele boze bui was of aangaf dat je hoofd zo zeer deed, zat je letterlijk met je hoofd in je handen om het hoofd vast te houden. Het enige dat ik kon doen was tegenover je staan en vragen: ‘Zal ik je even vasthouden?’ Je kon dan als een klein kind tegen me aankruipen, je armen om me heen geslagen, ik sloeg mijn armen om jou heen en wiegde je heen en weer. Ik zette muziek aan, oud Hollandse liedjes vond je prachtig en zo kon ik minutenlang met je staan, tot je weer rustig werd.

Toen je heel bang was, omdat je hoofd zo'n pijn deed, en je op bed lag, ging ik eens achter je liggen en sloeg beschermend mijn armen om je heen. Je zei: ‘Ik wil mijn hoofd kapot, ik kan niet meer!’

Wekelijks had ik een evaluatie met de psycholoog, om te overleggen hoe het op dat moment ging en wat jij aan benadering op dat moment nodig had van het team.

De laatste week van je leven viel je met regelmaat, zonder aanwijsbare oorzaak. Lichamelijk ging je ook achteruit, heel onstabiel op de been en je sliep bijna hele dagen.

De dag dat je meerdere keren was gevallen, vreselijke onrust in je hoofd aangaf en de wanhoop en angst in je ogen te lezen was, besloot de arts in overleg met je vriendin en diens dochter dat ze je in slaap zouden brengen, zodat je rust kreeg bij hoge geestelijke lijdensdruk. Het leek alsof de medicatie averechts werkte, je werd na een uur weer wakker en ging helemaal door het lint en rende door de kamer. Je wist niet meer wat je deed en wat je moest doen.

Ik heb je familie weer gebeld, ze waren net naar huis, en zij kwamen terug. Ondertussen had ik je omarmd, ik stond een liedje te zingen en je heen en weer te wiegen, terwijl een collega belde met arts om te overleggen wat te doen.

Opeens keek je me aan en vroeg: ‘Anne, ik wil een shaggie roken, mag dat?’

Ik heb mijn collega gevraagd om een sigaret voor je te halen, die lagen bij ons op kantoor, omdat je niet meer goed wist hoe je moest roken. Je hebt die avond je laatste sigaretje gerookt, op de rand van het bed, terwijl ik naast je zat en je goed vasthield. ‘Ohh wat lekker’, zei je. Je rookte hem tot helemaal aan de filter, anders was het zonde, dat deed je altijd.

Je kreeg van de arts een sterker slaapmiddel toegediend, twee dagen later ben je in alle rust overleden.