'En nu stond hij daar, alleen, in een vreemd huis met allemaal onbekende mensen om hem heen'

Wat als ik er niet meer ben...

Ik kijk naar de film Kees vliegt uit, een mooie film over een man met autisme en zijn ouders en de struggles die zij in het dagelijks leven tegenkomen. Ik zie de zorg die ouders hebben voor hun zoon en proberen zo lang als mogelijk voor hun zoon te zorgen. Het hele leven van de ouders is ingericht op het zorgen voor Kees. En wat doen ze dat met veel liefde en geduld.

Tegelijkertijd gaan mijn gedachten uit naar toen ik jaren geleden in een gezinsvervangend tehuis werkte voor mensen met een verstandelijke beperking. Ik was nog geen 20 jaar oud toen ik daar werkte. Het waren drie van die grote landhuizen met een enorme oprijlaan. En dan een enorme grote tuin er omheen waar we altijd enorm van genoten. In het weekend kwam dan vaak de familie op visite en als ik dan dienst had, zette ik bij de dames altijd hun haren in de krul en lakte ik hun nagels, zodat ze weer mooi waren voor het weekend. Heerlijk was dat altijd om te doen en wat konden de mensen die daar woonden genieten van die momenten. De mannen werden netjes geschoren met een heerlijk geurtje. Ik zorgde altijd dat ik mijn andere taken af had zodat ik echt de tijd had om dit te doen. Als ik daaraan terugdenk kan ik mij voorstellen dat mensen nu denken: huh?! kan dat? En hoe verantwoord je dat dan in je uren? Maar vroeger kon dat en zat er geen tijd op het verzorgen van mensen zoals nu... En ik moet eerlijk zeggen: die glimlach daarna op ieders gezicht was mij zoveel waard.

Maar op een dag kwam daar Hans binnen, een volwassen man met downsyndroom. Zijn vader was al langer geleden overleden en zijn moeder had altijd voor hem gezorgd. Hij kwam niets te kort en zag er altijd piekfijn uit. Tot het moment dat zijn moeder plotseling op 70-jarige leeftijd overleed. Zijn moeder had altijd vol liefde voor hem gezorgd en wilde nooit iets weten van een woning waar Hans begeleid kon wonen. Zij was ervan overtuigd dat Hans zijn moeder nodig had en niets anders wilde dan zijn moeder. Andere mensen gingen weleens het gesprek aan met haar, over wat te doen als zij zou overlijden, maar dat was niet bespreekbaar. Tot de dag dat Hans zijn moeder daadwerkelijk plotseling overleed. Ik zie Hans nog binnen komen lopen, met alleen een tasje in zijn handen. Doodsbang stond hij daar in de keuken. Op de woning was nog een plek open voor crisissituaties en daar kon Hans logeren totdat hij ergens terecht kon om vast te wonen. Hans had nog nooit ergens anders dan bij zijn moeder geslapen. En nu stond hij daar, alleen, in een vreemd huis met allemaal onbekende mensen om hem heen. Niet wetende wat er met hem ging gebeuren. Niemand die hem had voorbereid op zijn toekomst en niemand die een goede plek uit had gezocht waar hij veilig en liefdevol kon wonen als hij volwassen was.

Ik snap zijn moeder wel dat zij haar hele leven voor haar zoon heeft gegeven om hem te verzorgen, maar dit was wel een hele harde overgang naar zelfstandigheid. Ik vond het zo verdrietig voor hem. Hoe mooi was het geweest als zijn moeder hem eerder naar een woning had kunnen begeleiden en hem in een vertrouwde omgeving achter had kunnen laten. Dat zij alle vertrouwen had dat Hans ook zonder haar verder kon. Dat hij bij mensen woonde die ook wisten wat zijn favoriete maaltijd was en wat zijn lievelingskleren waren omdat moeder hen dat had verteld.

Vaak gebruik ik dit verhaal nog als voorbeeld naar ouders van kinderen die hun zorg nodig hebben voor de rest van hun leven. En ik weet ook dat het niet ideaal is als een zorgbehoevend kind in een speciale woning gaat wonen waar de zorg op een andere manier wordt gegeven dan je zelf zou willen. En dat het voor ouders moeilijk is om hun kind 'los' te laten, terwijl ze er normaal gesproken 24/7 voor zorgen. Maar als dan het moment komt dat je het zelf niet meer kan en je kind op een crisisplek terecht komt en daardoor met een beetje pech steeds van plek moet verwisselen omdat er geen plek is... Dat wil je ook niet voor je kind. Dan moet je echt geluk hebben dat er iemand kijkt naar wat jouw kind nodig heeft en niet alleen naar waar er een plekje is. Helaas is het verhaal van Hans niet het enige verhaal dat ik ken. Zo was er ook een moeder die alleen voor haar dochter zorgde en op 60-jarige leeftijd overleed aan een hersenbloeding. Dit meisje stond ook van de een op de andere dag alleen op straat en kon nergens terecht. Gelukkig logeerde ze al wel regelmatig in een logeerhuis en heeft het logeerhuis haar onder hun hoede genomen terwijl ze op zoek gingen naar een goede woonplek voor haar. Uiteindelijk is dat wel gelukt, maar de manier waarop is dan zo triest. En nogmaals, ik snap ook echt de ouder. Maar om deze verdrietige situaties te voorkomen is het misschien goed om wel na te denken over een tijd die komen gaat als je er als ouder niet meer bent voor je kind. Hoe pijnlijk dat ook is.