Een zonnetje dat hartjes verwarmt

Jessica (bijna 43 jaar) heeft aangeboren hartfalen. Ook heeft zij NAH (een niet aangeboren hersenletsel) waardoor haar gedrag anders is dan dat de meeste mensen als ‘normaal’ zouden bestempelen. Jessica is aan de ene kant een zeer intelligente sterke vrouw die weet wat ze wil en zich groothoudt voor anderen. En aan de andere kant is ze, als ze echt haarzelf kan zijn, een klein meisje in een grote enge wereld.

Wat voor anderen misschien kort lijkt, is het voor haar een hele prestatie om zo oud te zijn. Haar leven lang heeft ze een weg van operaties en ziekenhuisbedden meegemaakt vanwege haar hartfalen. Met haar 1.57m ‘lang’ en een gewicht van nog geen 45 kilo, oogt ze kwetsbaar en breekbaar. Maar haar uitspraken, stralende lach en positieve houding maken haar krachtig en sterk.

Als ik haar ontmoet, is het haar eerste nacht in de hospice. Ze kijkt angstig om haar heen. Mijn eerste aanblik van haar: liggend in haar roze pyjama met haar knuffelhond stevig in haar armen, doet mijn hart smelten. Haar lippen en wangen zijn donkerblauw (centrale cyanose). Haar hart is te zwak om het bloed krachtig door haar lichaam te pompen, waardoor vertraagde circulatie van het bloed ontstaat. Het bloed bereikt dan nog maar gedeeltelijk de bloedvaten in de huid en daardoor ontstaat een blauw gelaat (blauwzucht).

"Hoi Jessica, ik ben Esther en ik ben er de hele nacht voor jou", zeg ik, terwijl ik haar hand vastpak. Ze kijkt me verbaasd aan en zegt: 'Maar moet jij niet slapen dan?', vraagt ze bezorgd. Ik leg uit dat we niet slapen ’s nachts als we hier werken en dat ze altijd mag alarmeren, wat er ook is. Ze kijkt opgelucht en zegt dat ze zo blij is dat ze hier is. "Het ging niet meer thuis, ik kan me niet meer sterk houden voor mijn man, ik ben altijd de sterkste!" Jessica is een zorgelijk type die altijd bezig is om het anderen het naar hun zin te maken. En door haar kracht kan ze altijd iedereen bijstaan en troosten: "Alles komt goed!" Ze wil graag sterk zijn voor degene die zij liefheeft en vergeet dan zichzelf.

In het uur dat ik bij haar zit vertelt ze haar verhaal. Dat ze moeite heeft als andere mensen, vooral haar naasten, verdriet hebben om haar. "Dat wil ik niet!", zegt ze boos, "ik wil niet dat ze zich zorgen om mij maken!" En haar wil hierin is zo sterk dat ze weinig tot geen bezoek in de hospice wil ontvangen. "Ik ben zo blij dat ik hier ben. Hier mag ik mezelf zijn en hoef ik geen rekening meer met anderen te houden. Ik kan niet meer.'" Haar hart heeft haar gebracht tot haar ‘bijna’ 43e jaar. Maar nu is haar hart zo moe en ziek, dat ze de kracht, die mentaal heel sterk is, fysiek uit haar lijf voelt stromen. "Ik kan niet meer", zegt ze bedroefd en trekt mijn arm naar zich toe om te knuffelen.

En daar zit je dan, als gezonde vrouw, 10 jaar ouder dan haar. Ze vertelt zoveel, en ik wil haar zoveel vertellen, zodat ze zich wat beter en veiliger zal voelen hier.

Woorden... Ik vind ze niet, al razen ze door mijn hoofd. Ik laat de woorden razen terwijl ik alleen maar naar haar kan kijken: vastgeklampt aan mijn sterke arm, in haar roze pyjamaatje, haar knuffelhondje tussen ons in. Haar angstige ogen en de kinderlijk aandoenlijke stem nog nagalmend in mijn hoofd. Ze heeft mijn sterke hart gestolen en ik streel met mijn andere hand over haar haren. Het enige wat ik kan zeggen is: “Het is goed Jessica, wees jezelf. Je mag altijd alarmeren als er wat is. Hoe vaak en wanneer dan ook. Je mag hier helemaal jezelf zijn. En ik houd je in de gaten, ik kijk elke uur even om een hoekje bij je of alles oké is. Ik ben er voor je.” 

Net als ik denk dat ze mijn alleen mijn hart gestolen heeft, smelt ik compleet bij haar stralende gezicht en kinderlijke stem die zegt: "Jaaaa!!! … je bent er voor mij, en ook voor Fluffy en Jojo!"

"Fluffy en Jojo?", vraag ik haar verbaasd. Ze pakt haar knuffelhondje liefdevol vast en gaat in de foetushouding liggen. Ze wijst nog even snel naar de blauwe pluizige eenhoorn bij haar voeten en zegt, terwijl ze haar ogen dichtdoet: "Ja, mijn knuffels die er ook altijd voor me zijn."

"Tuurlijk! Ook voor Fluffy en Jojo!... Slaap lekker Jessica!", zeg ik bemoedigend, en geef haar zacht een kus op haar hoofd.

Haar slakende zucht van ontspanning is voor mij genoeg om te weten dat meer woorden voor dit moment niet nodig waren. Ze valt in een diepe slaap en haar adem nauwelijks hoorbaar, maar de kracht waarmee ze Fluffy vasthoudt, zegt me genoeg. Slaap lekker, het zonnetje dat harten verwarmt!

Dit is Esther:

Ik ben Esther en werk na 18 jaar in de wijk sinds 2019 als hospiceverpleegkundige bij Careyn DWO/NWN. Het werken in een hospice brengt mij veel ervaringen, bijzondere momenten, inzichten en emoties. Schrijven helpt me om te verwerken wat ik allemaal meemaak. Met het delen van mijn verhalen wil ik graag het taboe rond de laatste fase van het leven doorbreken. Want we praten er niet graag over, weten er niet veel van en willen er al helemaal niet aan denken. De laatste levensfase is echter niet alleen verdriet, maar net zoals in het ‘normale’ leven is er ook lachen, genieten, huilen, sarcasme, lol, boosheid en ja, zelfs feesten. Ik schrijf verhalen en gedichten om deze fase van het leven in het licht te zetten. Meer verhalen lezen? Klik hier voor mijn Facebookgroep: ‘De laatste bladzijde -hospice verhalen en gedichten-.'

De verhalen van hospiceverpleegkundige Esther zijn gebundeld in het boek 'De laatste bladzijde', dat je HIER kunt bestellen.