'Iedereen heft zijn glas en er klinkt een gezamenlijk: op het leven!'

De warme maaltijd in de hospice vind ik altijd een speciaal moment. Een heerlijke maaltijd, op wens van de gasten, gemaakt door een kookvrijwilliger. Het is een moment van samenzijn waarbij er iedere keer weer een andere kleur van samenstelling van het gezelschap is. Zo is het mogelijk dat er familie van de gasten mee-eten, waardoor de lange tafel helemaal gevuld is met gasten, familie, de vrijwilligers en de verpleegkundige. Een andere keer is het weer heel rustig, want als de gasten verder in hun ziekteproces zijn, dan hebben ze vaak geen behoefte meer om te eten. Zo komt het dus ook weleens voor dat de kookvrijwilliger wordt afgebeld en ik samen met de vrijwilligers een tosti eet. De ene keer is het druk, de andere keer heel rustig en alles ertussenin.

Dit keer is de samenstelling wel heel bijzonder. Het komt niet vaak voor dat we alleen maar mannelijke gasten hebben die opgenomen zijn in de hospice. Deze avond is dat wel het geval. En ook hebben we niet veel mannelijke vrijwilligers, maar dit keer zijn zowel de kok als de zorgvrijwilliger mannelijk. Er is geen familie aanwezig, en zo zit ik dus aan tafel als enige vrouw tussen de mannen.

De kok, een robuuste grote vent, no-nonsense en recht voor zijn raap, heeft in een ommezwaai een heerlijke wok schotel gemaakt. De coronapandemie is bijna op zijn eind, we hoeven alleen nog een mondkapje te dragen als we door het gebouw lopen, maar eenmaal zittend mogen ze af. Onze kok, die steeds even één meter naar van zijn fornuis naar de tafel moet lopen, doet er niet aan mee: 'Ff normaal?', zegt hij zonder enige uitdrukking op zijn gezicht.

Iedereen zit al aan tafel als hij het eten op de tafel zet. De bijzondere samenstelling maakt dat ik mezelf een beetje op de achtergrond hou. Het gezamenlijk eten is een ontspanningsmoment, voor mij is het ook even uitpuffen van het rennen en vliegen. Ik merk op dat de gasten al onderonsjes met onze kok hebben gehad wanneer hij tegen een gast zegt: 'Hey Arie! Waar is je Jägermeister nou, dat had je toch beloofd?'

Het gaat niet zo lekker met Arie de laatste dagen. Hij is intens moe door de morfine die hij moet gebruiken tegen zijn benauwdheid. Arie heeft uitgezaaide longkanker. De morfine zorgt ervoor dat hij het minder benauwd heeft. Hij heeft moeite om aan tafel zijn hoofd omhoog te houden en zit gebogen over zijn lege bord. Maar zodra de kok het over Jägermeister heeft, veert hij omhoog: 'O, ja! Ik heb het koud staan hoor! Het staat klaar in mijn koelkast!' "Jemig zeg", zegt de kok, "ik had wel verwacht dat je die mee had genomen." De kok loopt zonder wat te zeggen weg en haalt de Jägermeister uit de kamer van Arie.

'Biertje Theo?', zegt hij bij terugkomst tegen een andere gast. Theo is vijftig jaar, heeft een tumor in zijn hersenen en is erg in zichzelf gekeerd: 'Best', zegt hij zonder verder nog wat te zeggen, maar ik zie zijn ogen glimmen als hij antwoordt. De kok bedient de gasten en keert zich naar Jan. Jan eet al dagen niet meer, maar houdt van bedrijvigheid en gezelschap. Hij heeft geen kracht meer door zijn ziekte en kan alleen nog maar in zijn bed liggen. Daarom hebben we hem in zijn bed naar de woonkamer gereden. "Ik weet dat je niets hoeft te eten, Jan, maar een slokje wijn lust je toch nog wel?" Ik zie Jan lachend ja knikken en de kok gaat rustig door met bedienen, alsof alles de normaalste zaak van de wereld is.

De kok maakt een siroop met water voor mij klaar in een wijnglas. Ik geniet van het tafereel van de mannen onder elkaar: weinig woorden, maar onbewust hartverwarmend. De sfeer wordt hilarisch als de mannelijke zorgvrijwilliger die van de tafel werd geroepen om een andere cliënt te helpen, terugkomt. 'Sorry Es', zegt hij tegen me. 'Ik heb per ongeluk jouw mondkapje opgedaan, ik dacht dat die van mij was!' Ik kijk hem verschrikt aan, terwijl de kok zegt: 'O joh!... En, hoe rook dat?' Er volgt een stilte en de vrijwilliger zegt: 'Nou... het rook eigenlijk wel lekker naar parfum!' De mannen schieten in de lach, terwijl er van alles door mijn hoofd gaat. 'Proost!', zegt de kok als hij zijn eigen wijntje erbij pakt. Iedereen heft zijn glas en er klinkt een gezamenlijk: 'op het leven!'

Er zullen heel wat opmerkingen zijn op deze blog. Maar ik kan alleen maar denken: waren er maar meer mannelijke vrijwilligers!

Dit is Esther:

Ik ben Esther en werk na 18 jaar in de wijk sinds 2019 als hospiceverpleegkundige bij Careyn DWO/NWN. Het werken in een hospice brengt mij veel ervaringen, bijzondere momenten, inzichten en emoties. Schrijven helpt me om te verwerken wat ik allemaal meemaak. Met het delen van mijn verhalen wil ik graag het taboe rond de laatste fase van het leven doorbreken. Want we praten er niet graag over, weten er niet veel van en willen er al helemaal niet aan denken. De laatste levensfase is echter niet alleen verdriet, maar net zoals in het ‘normale’ leven is er ook lachen, genieten, huilen, sarcasme, lol, boosheid en ja, zelfs feesten. Ik schrijf verhalen en gedichten om deze fase van het leven in het licht te zetten. Meer verhalen lezen? Klik hier voor mijn Facebookgroep: ‘De laatste bladzijde -hospice verhalen en gedichten-.'

De verhalen van hospiceverpleegkundige Esther zijn gebundeld in het boek 'De laatste bladzijde', dat je HIER kunt bestellen.