Broeder Sjuul over praten over suïcide: ‘Rosanne (17) veranderde van een energieke jongedame in een lusteloos dood vogeltje’

Suïcide, oftewel zelfmoord. Het is een onderwerp dat wij in Nederland toch een beetje eng vinden. We zijn het namelijk niet gewend. Wat zeg je tegen iemand die erover denkt een einde aan zijn leven te maken? Waar doe je goed aan? 

Praten over suïcide

Rosanne was zo’n meisje. Zeventien lentes jong. Een mooie meid, maar erg onzeker. Ze werd gepest omdat ze dik was, terwijl ze nog geen 70 kilo woog met een lengte van 185cm. Als je in je witte pak loopt, praat je weleens wat. Zo ook met Rosannes grootmoeder, mijn cliënt. ‘Sjuul,’ zei ze. ‘Ik weet het niet meer. Mijn kleindochter voelt zich rot, maar mijn zoon kan er niet mee omgaan. Ik zit er maar een beetje tussenin. Hoe praat je over zoiets? Ik bedoel, hoe doen jullie dat?’

Slechtnieuwsgesprek

Ik moet even nadenken. Ik heb wel vaker slechtnieuwsgesprekken gevoerd, maar een gesprek omdat je bang bent dat iemand suïcide gaat plegen is wel ietsje anders dan familie moeten vertellen dat het punt voor hun moeder van 94 bereikt is waarop we alleen nog comfort kunnen bieden. 

Professionele hulp

Ik antwoord: ‘Ik weet het eerlijk gezegd niet, maar ik denk dat u vooral moet luisteren en mee moet denken. Geen oplossingen creëren, want iemand die de uitweg niet meer weet, moet met professionele hulp zelf een oplossing zoeken. Kant-en-klare oplossingen bestaan niet, net als in uw dagelijks leven.’ 

Gesprek met Rosanne

Het was mij ook opgevallen dat Rosanne van energieke jongedame in een lusteloos dood vogeltje transformeerde. Het was op een mooie zonnige dag dat ik haar sprak, op het bankje langs de rivier. Het gesprek ging over koetjes en kalfjes. Tot ik de stap waagde en vertelde waar haar oma bang voor was.  

Hulp nodig 

Rosanne vertelde over school, thuis, problemen en angsten, maar bleef mijn opmerking ontwijken. Samen hebben we gekeken naar instanties die haar konden helpen en melding gemaakt bij haar huisarts. Met haar ouders heb ik dezelfde dag nog contact gehad om te vertellen wat we hadden gedaan. Eén ding was zeker dit meisje moest hulp krijgen.

Laatste ronde 

Bij het afscheid zei Rosanne: ‘Ik weet wel wat oma in jou ziet, je bent heel aardig en je kunt goed met je praten.’ Niet veel later nam ik ontslag bij het bedrijf en reed ik mijn laatste keer door die wijk. Daar zat ze, mijn jongedame, de oma van Rosanne. Ze keek bedroefd, en ik ging naast haar zitten... Ik had haar al veertien dagen niet gezien en ze keek me verwonderd aan. 

Eindelijk rust 

Ik vroeg haar wat er scheelde en de woorden die ze toen sprak sneden dwars door mij heen. ‘Ze was nog zo jong’, zei ze, waarna er tranen over haar oude wangen stroomden. Tegen al mijn beroepsethiek in, heb ik haar vastgepakt en een knuffel gegeven. Ze snikte en in mijn hoofd wist ik dat Rosanne gedaan had waar haar oma zo bang voor was geweest... Ze heeft eigenhandig een eind aan haar leven gemaakt. Ze wilde nu eindelijk rust! 

Geen oplossing 

Maar had de familie, ik of school niet al veel eerder actie moeten ondernemen? Hadden we haar kunnen redden? Wat als we wisten hoe we suïcide moesten bespreken, had Rosanne dan nog geleefd? Had het dan nooit zover gekomen? Ik weet het niet. Eén ding weet ik wel: praat met je kids over suïcide en zeg ze dat het geen oplossing is. Het lost niks op, het brengt alleen maar meer ellende bij andere mensen. 

Ik kende haar

In die tijd datete ik met een jongen die in de uitvaart werkte. Hij vertelde een verhaal over een meisje van 17. Ik kende de naam van het meisje, maar ik heb hem nooit verteld dat ik haar kende en hoe ik haar kende. Wat met mij in uniform besproken wordt, zal tussen mij en die persoon blijven. Inmiddels heb ik toestemming om dit verhaal te mogen schrijven, opdat ook Roos niet vergeten zal worden.

Zie je het leven niet meer zitten? Of maak je je zorgen over een ander? Bel 0900-0113 of chat via 113.nl. Anoniem, gratis en 24/7.