Broeder Sjuul over de bijzondere euthanasie van Josefien (19): ‘Iedereen zit aan de wijn en bitterballen’

‘Er is een tijd van komen en er is een tijd van gaan.’

Dat tegeltje hangt bij Josefien in het toilet, het schetst haar situatie. Josefien is 19 en heeft een carcinoom (gezwel) in haar hals. Het ding heeft de omvang van een tennisbal en drukt op haar stembanden. Ze klinkt dan ook een beetje als Joke van Lingo, en ze rookt niet eens... Nu we toch bij Lingo aangeland zijn: haar humor heeft ze een beetje van Andries Tunru die bij datzelfde spelprogramma zijn ex publiekelijk aan de schandpaal nagelde door het woord ‘kutwijf’ te spellen.

Leuke kot

Daar zit ik dan in een 'kot' (studentenkamer), zoals de Belgen dat zeggen. Maar ze heeft het leuk ingericht. Lang zal ze er niet meer van kunnen genieten, want volgende week krijgt ze de welbekende euthanasiespuiten.

Twee spuiten

Voor iedereen die dacht dat je maar één spuit krijgt: dat heb je fout. Euthanasie bestaat uit twee medicamenten. Het eerste medicijn is om iemand comateus te maken, het is geen fijn medicijn om ingespoten te krijgen. De tweede spuit is een gif (ik noem het geen medicijn, omdat het niet is opgenomen in het farmaceutisch kompas) waardoor iemand komt te overlijden. Tussendoor krijgt diegene nog vocht en lidocaïne. Natuurlijk heb ik dit even nagezocht voordat ik het hier neerzette, maar dit is wat Josefien mij krakend en piepend zat te vertellen.

Genieten van het moment

Ik heb dienst als haar ‘grote dag’ aanbreekt. De familie zit om haar heen en ze voeren nog leuke gesprekken. Haar jongere zusje en haar vriend vertellen dat ze binnenkort samen een week naar Griekenland gaan zonder ouders. Josefien zit aandachtig te luisteren en fluistert: ‘Wel veilig doen hè.’ De twee krijgen een rooie kop en heel het gezelschap schiet in de lach. Niemand lijkt zich iets aan te trekken van wat er over een uur gaat komen, of wat er dan niet meer is. Ze genieten van het moment.

‘Kom helpen, zusterke’

Ik help nog wat bij de laatste dingen. Uit ervaring weet ik dat iemand die dood gaat alles laat lopen wat ze nog in zich hebben, dus op aanvraag van Josefien heb ik een grote Tena Flex Grijs meegenomen. Ze staat te hannesen om het ding aan te krijgen. Ik moet een beetje lachen om het gestuntel. Ze ziet het en zegt: ‘Fuck jou. Kom me helpen dan zusterke, ik betaal je niet voor niks.’  Nou, denk daar de stem van de Lingo-vrouw bij en ik schoot nog veel harder in de lach. Ze doet vrolijk met me mee. Zo hebben we de laatste tien minuten doorgebracht.

Bijzondere gewaarwording

Na die tien minuten komt de arts, iedereen zit inmiddels aan de wijn en bitterballen. Het is een bijzondere gewaarwording als je dit meemaakt. Later vertelt de arts dat hij in zijn loopbaan van veertig jaar nog nooit zoiets had meegemaakt.

Houdoe

In mijn hoofd ga ik alle stappen langs: de injectie klaarmaken, de spuiten vullen… Josefien krijgt de lidocaïne en daarna de spuit met het comamiddel. Net voor het comamiddel zijn werk gaat doen, zegt ze: ‘Er is een tijd van komen en een tijd van gaan, houdoe.’ Ze valt in slaap.

Infuus doorspuiten

Ze krijgt nog een tweede spuit met vocht om de laatste restjes in het infuus de bloedbaan in te krijgen. Na een minuut of vijf controleert de arts of ze echt comateus is. Hij pakt de spuit met het gif en spuit deze door het infuus. Haar adem stokt even. Ook nu wordt het infuus nog een keer doorgespoten.  

De strijd is voorbij

We kijken allemaal naar Josefien. Haar gezicht ontspant en ze ligt er heel rustig en vredig bij. Josefien is er niet meer. De strijd van chemo, bestraling en andere behandelingen is er niet meer. Ze is rustig in het bijzijn van familie, de arts en mij overleden.

Houdoe Josefien, Houdoe.