Blogger Margot - 'Ik realiseer me dat de laatste uren van deze man zijn ingegaan'

Een eind 80- jarige man is opgenomen met een gebroken heup. Hij is gevallen in het verpleeghuis waar hij woont. Hij is dementerend en bekend met loopdrang en onrust. Na zijn val heeft hij gebraakt en zich waarschijnlijk verslikt, waardoor er braaksel in zijn longen terecht gekomen is. Er is geen familie bij hem om dingen te vragen alleen een summiere overdracht van het verpleeghuis. In de ambulance heeft meneer morfine gekregen, maar hij blijft veel pijn aangeven. In overleg met de arts mag hij wat extra pijnstilling. Meneer heeft droge, zwarte lippen en is incontinent van zwarte ontlasting. Als we hem voorzichtig op zijn zij willen draaien om het schoon te maken lukt dit niet. Hij gilt het uit van de pijn. Mijn collega en ik kijken elkaar aan en hebben hetzelfde gevoel. Zo gaan we niet verder. Terwijl we met meneer proberen te praten, frissen we hem een beetje op. Met een nat gaasje maak ik zijn mond schoon. Hij bijt me op mijn vingers en zuigt met kracht wat water naar binnen. Dit herhalen we een paar keer. Ondanks adequate pijnstilling is goede verzorging gewoonweg niet mogelijk. De arts besluit, na overleg met de familie, om hem toch te opereren ondanks zijn slechte conditie.

De dag na de operatie is meneer niet goed aanspreekbaar. Erg benauwd, in de war en onrustig. Hij heeft zijn maagsonde en urinekatheter met ballon en al eruit getrokken. Een uitgebreid gesprek volgt met de familie en er wordt gezien zijn slechte situatie besloten tot palliatieve sedatie. Er wordt gestart met een morfinepomp en een pompje met een slaapmiddel. Een collega vraagt me 's avonds om te checken of meneer nog urine in zijn blaas heeft door middel van een bladderscan. Als ik de kamer van hem binnen kom zit er een vrouw bij hem, het blijkt zijn dochter te zijn. In bed ligt een man, niet bij bewustzijn met een bleekgezicht, blauwe lippen en een spitse neus. Met open mond hapt hij naar adem. Zijn borstspieren trekken samen en hij rochelt. Ik realiseer me dat de laatste uren van deze man zijn ingegaan. Dit benoem ik ook naar zijn dochter die bevestigend naar me knikt en zegt: 'Dat dacht ik ook al.' Ik vraag haar of er nog meer familie aanwezig is en dat ze die het best erbij kan halen.

Wat later is meneer weer erg onrustig. Hij trekt met zijn mond en slaat met zijn armen. Hij lijkt absoluut niet comfortabel te zijn en de medicatie wordt opgehoogd. De familie vertel ik wat zij eventueel verder nog kunnen verwachten. Dat er steeds meer tijd zal komen te zitten tussen twee ademhalingen door en het rochelen. Dat ze nu nog alles kunnen zeggen en doen wat ze graag nog zouden willen. Regelmatig loop ik even naar binnen bij hen. De kinderen zitten rondom het bed. Een dochter vertelt me dat het de trouwdag is van haar vader. Alle dierbaren zijn inmiddels gearriveerd. Ze praten tegen hun vader, hebben zijn handen vast, strelen zijn hoofd of maken zijn lippen nat. 'Je bent een taaie. Je geeft niet gauw op. Het is goed zo pap. Ga maar naar mama. Laat los. Wat is er nu mooier dan te sterven op je trouwdag, pap.' Dat hoor ik hen zeggen tegen hun vader. Lief en vertederend. Ik krijg er een warm gevoel van.

Dat je aanwezig mag zijn op zulke intieme momenten, blijf ik steeds weer een voorrecht vinden. Het maakt ook emoties bij jezelf los als je getuige bent van het sterven van een patiënt. Het afscheid moeten nemen van een dierbare is en blijft moeilijk. Ook al zegt je verstand dat het vaak het beste is. Je gevoel zegt wat anders. Ook mijn eigen persoonlijke ervaringen komen boven. Het raakt mij telkens weer.

Uiteindelijk overlijdt meneer om 0:30 uur.