Operatieassistent Claudia: 'Naast al dit werkgerelateerde contact gebeurt er wel eens iets wat níet door de beugel kan'

We zijn er op de OK aan gewend dat er praktisch nul persoonlijke ruimte is. Zelfs nu we geacht worden anderhalve meter afstand te houden lukt dat tijdens het werk praktisch niet. Met zijn drieën of vieren om een patiënt heen sta je al snel tegen elkaar aan. Daar moet je tegen kunnen, want het hoort er oprecht bij. Je wordt ingesloten door steriele tafels en een dokter staat bijna altijd breeduit, met de ellenbogen wijd van het lichaam. Dat je elkaar aanraakt is zowat onvermijdelijk.

Borsten aanraken

Het is mij wel eens overkomen, terwijl ik assisteerde en met twee haken de wond openhield, dat ik mijn gewicht verplaatste en een collega vol in haar borst prikte met mijn ellenboog. 'Sorry!'

Bij vaginale operaties ontkom je niet aan lichamelijk contact. Met zijn drieën tussen de beensteunen is er immers onvoldoende ruimte om elkaar niét aan te raken. Je zit letterlijk knie aan knie en schouder aan schouder. Ook aan een smalle ‘armtafel’ - waarop de patiënt aan hand of arm geopereerd wordt - zit je tegenover de snijdend specialist. Als de dokter lange benen heeft raken de knieën elkaar wanneer je gaat verzitten. We zijn dus niet zo snel ‘van slag’ en misschien vervaagt de norm daardoor ook?

Bewust intiem contact

Naast al dit werkgerelateerde contact gebeurt er wel eens iets wat níet door de beugel kan. Een collega (uit een ander ziekenhuis) vertelde laatst dat zij door een anesthesioloog aan beide kanten op haar heupen/billen was gepakt zodat hij vlak achter haar langs kon schuiven in een krappe doorgang. In eerste instantie dacht ze er niet zo over na, maar in de pauze na die situatie begon het toch wat ongemakkelijk te voelen. Ze vroeg aan collega’s of die wel eens zoiets hadden meegemaakt. 'Oh ja, dat hoort er toch bij? Je weet hoe hij is. Dat hebben er meer hier. Collega X wil me altijd even in mijn nek kriebelen...'

Massage

Toen ze dat vertelde herinnerde ik ook een collega die dat vanuit het niets kon doen. De koffiekamer inlopen en dan eens even ‘lekker’ in je musculus trapezius (bovenop je schouders) knijpen. Nu zit dat gebied bij mij structureel vast (met regelmatig flinke hoofdpijn tot gevolg) dus ik vind dat persoonlijk geen probleem, maar het ligt er zeker wel aan wie dat doet en of het zonder aankondiging of toestemming gebeurt.

Even knuffelen

Daarnaast schoot me ineens een situatie te binnen waarbij ik een soort van weggedoken ben onder de armen van een collega door, die me wel eens even wilde knuffelen. Nou, nee dank je! En dat terwijl ik een ontzettende knuffelkont ben. Ik kan nu in deze tijd écht huidhonger hebben, maar dan wel naar contact met de mensen van wie ik hou. Het is niet zo dat ik maar willekeurig door iedereen geknuffeld wil worden!

Wanneer is het seksuele intimidatie?

De Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hanteert de volgende definitie van seksuele intimidatie: 'Opmerkingen, gebaren en handelingen die een seksueel karakter hebben en die het slachtoffer als ongewenst ervaart. Denk aan seksueel getinte opmerkingen of berichten, iemand vastpakken, aanranding en verkrachting.'

Het hoeft dus zeker niet zo te zijn dat ‘de dader’ het altijd bewust doet. Wat voor de één een onschuldig grapje is, kan voor de ander vervelend zijn. Ik ben er persoonlijk geen fan van om in milde gevallen direct #metoo taferelen uit te rollen, want dat richt ook heel veel schade aan voor alle partijen, maar er een gesprek over aangaan is denk ik wel essentieel.

Kijken mag

Ik ben erg benieuwd wat jij - lieve lezer - nu denkt… Is wat ik hierboven beschrijf voor jou volledig normaal gedrag? Of trek jij de grens bij ‘kijken mag, maar aankomen niet?' Hoeveel mag je als vrouw accepteren? Want je kan je erg rot voelen als zoiets je overkomt én je voelt je rot als je het gaat aankaarten. Met andere woorden: er zijn alleen maar verliezers in dergelijke situaties. Meer aandacht hiervoor is dus wellicht wenselijk. Ik wil je uitnodigen om er bij jou op de afdeling eens het gesprek over aan te gaan als dingen je niet zinnen, want dat is belangrijk en daarmee houden we de omgangsvormen met elkaar ‘normaal’.