Operatieassistent Claudia: 'Het Noorden ligt op kop!'

Overal in de zorg lopen de tekorten op; er zijn nauwelijks voldoende anesthesiemedewerkers en operatieassistenten om alle electieve operaties te laten plaatsvinden (dus de wachtlijsten worden langer). Daarom werd eerder al het project ‘Zorg voor het Noorden’ opgestart, met als doel het behouden van talentvolle medewerkers én kwaliteit van zorg in deze regio. De negen verschillende ziekenhuizen van Drenthe, Friesland en Groningen zijn in 2018 intensief gaan samenwerken.

Onder de noemer van ‘het Gronings opleiden in stad en ommeland’ wordt er in drie verschillende ziekenhuizen uitgewisseld. Dit betreft het praktijkdeel van de opleiding. Qua theorie werd er al jaren volledig regionaal opgeleid.

Nieuwe beroepsroute

Vanaf september wordt de theoretische kant van de opleiding voor anesthesiemedewerkers (AM), operatieassistenten (OA) en medewerkers operatieve zorg (MOZ) volledig opnieuw vormgegeven, onder de noemer: de nieuwe beroepsroute - “Jouw toekomst, jouw weg op jouw manier!”. Het noorden sluit met deze hervormingen aan op het landelijke vernieuwingsplan CZO flexlevel (geïnitieerd en geaccrediteerd door het college zorg opleidingen), maar wij gaan een stapje verder!

De nieuwe beroepsroute

Jaar na jaar wordt het moeilijker om mensen te interesseren voor vakken binnen de zorg. Daarnaast kampten we in de oude wijze van opleiden met een beperkt aantal opleidingsplekken, waardoor we niet aan de stijgende vraag naar gediplomeerd personeel konden voldoen. Wij zijn ervan overtuigd dat we op deze manier (naast de reguliere schoolverlaters) een nieuwe groep belangstellenden aanspreken, want wij bieden een geheel nieuwe manier van leren! Bij ons is de student in the lead, wat betekent dat je in het noorden geheel zelfsturend kunt leren met de landelijke EPA’s (Entrustable Professional Activities) als leidraad.

Theorie On Demand

Dit voorkomt wachten op theorie. Je kunt leren waar jij aan toe bent, in de snelheid die bij jou past. Sommige onderdelen kun je zelfs helemaal overslaan, omdat wij kijken naar je EVC (Eerder Verworven Competenties). Zo leer je geen dingen die je al wist! Verder bieden we nieuwe leermethodes die veelal digitaal zullen zijn. Denk hierbij aan een Netflix-achtige bronnenbank met video’s over allerlei theoretische en praktische onderwerpen. Alleen de schoolbanken in wanneer dat echt nodig is (denk hierbij aan responsiecolleges op specifieke thema’s) en veel interactie met je medestudenten (door middel van intervisie, klinische lessen en skills trainingen).

Hoe dan?

In dit nieuwe systeem zullen bijna twee keer zoveel studenten tegelijk kunnen worden aangenomen en ingezet, doordat we voor operatieassistenten het gespiegelde leersysteem introduceren. Hierbij wordt gewerkt met een patiëntgebonden en patiëntvrije week. De ene week staat de student op de OK en draait hij of zij daar mee als (boventallig) teamlid. De andere week bestaat uit leeractiviteiten op het opleidingsinstituut en/of op het operatiekamercomplex (op een leegstaande OK of eventueel buiten reguliere openingstijden) en zelfstudietijd.

Leerunits

Daarnaast gaan we in navolging van de verpleegafdelingen werken met leerunits, waarbij twee OA/MOZ studenten een geschikt operatieprogramma draaien, samen met één werkbegeleider én een gediplomeerde operatieassistent als achterwacht. Deze laatstgenoemde blijft buiten de OK, tenzij inspringen gewenst of noodzakelijk is. Hiermee wordt de veiligheid van zowel de patiënt als de student gewaarborgd.

Voordelen voor de praktijk

Deze nieuwe leerroute biedt niet alleen veel voordeel voor de nieuwbakken student, maar ook voor de praktijk is er winst. De methodieken die worden ingevoerd zijn reeds in andere opleidingen bewezen; de medisch specialisten worden bijvoorbeeld al met EPA’s opgeleid en – zoals gemeld – op verpleegkundige afdelingen wordt zeer succesvol met leerunits gewerkt.

Cultuurverbetering

De verwachting is dat er minder uitval zal zijn tijdens de opleiding en dat de cultuur op de OK – ten aanzien van het leerklimaat – verbetert. Door het nieuwe leren zal de verbondenheid tussen werkbegeleider en student namelijk groter worden. Studenten hebben meer autonomie, wat hun motivatie zal vergroten.

Leuker beroep

Studenten leren door deze manier van opleiden en de leerunits vroegtijdig zelf verantwoordelijkheid te dragen. Ook leren ze veel van elkaar. De begeleiders (én praktijkopleiders én docenten) krijgen een meer coachende rol (in plaats van de meester/gezel relatie die nu meestal ontstaat, waarbij de begeleider eerst alles een keer voordoet en de leerling leert door te observeren). De reeds gediplomeerden leren mee. De bevordering van de professionaliteit wordt daarmee gegarandeerd en de aantrekkelijkheid van onze beroepen neemt toe. Al met al wordt door deze beroepsroute de capaciteit verhoogd, met behoud (of zelfs verbetering) van kwaliteit. Zo borgen wij voldoende geschoold personeel voor de toekomst.

Alleen in het noorden?

Nu hoor ik de vraag al rondzingen… Komt deze prachtige opleiding alleen in het noorden? Nee, zeker niet. Wij zijn door het CZO aangewezen als innovatieregio, maar gedurende het eerste jaar zal geëvalueerd worden hoe het één en ander bevalt en daarna zullen ook andere opleidingsinstituten in diverse regio’s op dezelfde wijze kunnen gaan werken. Wij streven naar een landelijke opleiding volgens deze beroepsroute!

Toekomstmuziek

Wensen voor de toekomst hebben we zeker nog. Op het moment doen alle negen de ziekenhuizen hun eigen werving en selectie en worden studenten per ziekenhuis aangenomen. We willen binnen afzienbare tijd graag toewerken naar een soort (sub)regionale poule van waaruit studenten breed ingezet kunnen worden. Voor een brede allround opleiding worden ze zowel in de periferie als in de hoog complexe centra (waaronder het UMCG) opgeleid.