Hospice-blogger Esther: ‘Hoe lang nog? Dat weet niemand. Het stervensproces zit vol onverklaarbaarheden’

In de stervensfase regent het vraagtekens van de naasten. De verbinding met hun geliefde vervaagt. Het lichaam vecht met zijn laatste krachten. De Geest maakt zich klaar voor zijn nieuwe reis, en wacht op het moment om het lichaam te kunnen loslaten.

Tegenstrijdige gevoelens

Voor de naasten is het zwaar om aan te zien. Hoe lang duurt dit nog? Een uur? Een paar uur? Een dag? Het liefdevolle waken duurt lang en is zwaar. Gevoelens worden heen en weer geslingerd. Aan de ene kant het gevoel om je geliefde zo lang mogelijk vast te willen houden en aan de andere kant het verlangen dat het gevecht stopt. Loslaten, rust.  

Onverklaarbaar

De stervensfase is een proces dat niet volgens een boekje te beschrijven is. De wetenschap verklaart het tot op een bepaalde hoogte. Maar het laatste stukje is een proces van onverklaarbaarheden. Hoe lang duurt het nog? Het is een vraag die bijna altijd gesteld wordt maar niet beantwoord kan worden. 

Duurt niet lang meer

Bij een van mijn cliënten in het hospice geeft de dokter een harde pijnprikkel om te kijken hoe ver de stervende is. Er komt geen reactie. Voor de dokter een teken dat het niet lang meer zal duren. De ademhaling is oppervlakkig, het lichaam zweet en zwelt op van het vocht. Drinken en eten kon al een paar dagen niet meer. Geen bewustzijn meer. Althans, zo lijkt het. 'Nou tot straks dan maar', zegt de huisarts met een knipoog als hij wegloopt. Hij is kennelijk in de veronderstelling dat hij snel kan komen schouwen. Ik vind het een rare opmerking, zeker met die knipoog erbij.    

Glimlach en een traan

En dan… Omringd door al zijn geliefden zeg ik tijdens de verzorging in zijn oor: ‘Wat heb jij toch een prachtige vrouw en dochters!’ Een mooie glimlach verschijnt in slow-motion op zijn gezicht en een traan rolt uit zijn ogen. Het lijkt wel alsof de kamer even wordt verlicht en de tijd even stil staat. Zijn naasten worden vervuld van liefde door dit prachtige emotionele en liefdevolle moment.  

Wat nou geen bewustzijn?

Vasthouden, loslaten.

Hoe lang?

Twaalf uur later is hij nog steeds in ons midden. De Geest is ondoorgrondelijk, en pas klaar voor de nieuwe reis, als alles gereed is. Misschien nog één woord nodig, nog één blik, nog één aanraking. Niemand zal het weten. 

Dit is Esther:

Ik ben Esther en werk na 18 jaar in de wijk sinds 2019 als hospiceverpleegkundige bij Careyn DWO/NWN. Het werken in een hospice brengt mij veel ervaringen, bijzondere momenten, inzichten en emoties. Schrijven helpt me om te verwerken wat ik allemaal meemaak. Met het delen van mijn verhalen wil ik graag het taboe rond de laatste fase van het leven doorbreken. Want we praten er niet graag over, weten er niet veel van en willen er al helemaal niet aan denken. De laatste levensfase is echter niet alleen verdriet, maar net zoals in het ‘normale’ leven is er ook lachen, genieten, huilen, sarcasme, lol, boosheid en ja, zelfs feesten. Ik schrijf verhalen en gedichten om deze fase van het leven in het licht te zetten. Meer verhalen lezen? Klik hier voor mijn Facebookgroep: ‘De laatste bladzijde -hospice verhalen en gedichten-‘.