Dineke en Ans werken in een hospice: ‘Er wordt hier heel wat afgelachen’

Waarom ben je gaan werken in een hospice?

Dineke: ‘In ziekenhuizen en verpleeghuizen vind ik dat er te weinig aandacht is voor de mens achter de patiënt of cliënt. Je bent er om te genezen. Een hospice is meer persoonsgericht, de behoefte van de gast staat centraal. Dat is wat mij aansprak.’

Ans: ‘Ik was nieuwsgierig naar deze tak van de zorg. Wat speelt er bij mensen die weten dat ze niet lang meer leven? Ik wil eraan bijdragen dat mensen op een waardige manier de wereld verlaten.’

Wat heb je geleerd van het werken hier?

Dineke: ‘Ik merk dat onze gasten vooral stilstaan bij hun leven, bij de dingen die geweest zijn. De ziekte en de naderende dood staan helemaal niet zo centraal. Die fase is vaak al geweest. Hier heerst vooral rust en berusting, er is geen sfeer van verdriet en rouw. Je leert mensen accepteren zoals ze nu zijn. Het leven dat eraan vooraf ging, doet er niet toe.’

Ans: ‘Ik kom op een bijzondere manier dichtbij mensen. Schermen vallen weg. Ik heb mensen gezien die ooit directeur waren, maar hier die rol van zich afwierpen en zichzelf werden. Mensen zijn hier gelijk. Je gaat hier de mens achter de mens zien.’

Iedereen die in het hospice komt, zal overlijden. Wat doet die wetenschap met je?

Dineke: ‘Ik heb geen bloedband of verleden met deze mensen, dat maakt dat ik er goed mee om kan gaan. Het beeld van een hospice is bij veel mensen beladen, soms zelfs wat spiritueel. Ik ervaar het heel anders. Er is hier geen bedrukte sfeer omdat mensen hier terminaal zijn. Integendeel, de sfeer is los en er wordt hier flink wat afgelachen.’

Ans: ‘Natuurlijk raakt het me soms als gasten overlijden. Ik heb mensen jong zien sterven. Dat doet me wat, maar meer nog blijft het me bij als gasten met wie het klikt doodgaan, mensen met wie je echt dingen meemaakt in de tijd dat ze hier zijn. Toch kan ik ook dit uiteindelijk goed van me afzetten.’

Wat is het belangrijkste verschil met werken op een gewone verpleegafdeling?

Dineke: ‘In een ziekenhuis kom je voor herstel. De zorg is vooral medisch technisch. De dynamiek is snel en gejaagd. Dagen verlopen strak gepland. Hier is de dynamiek rustig. Er moet niets meer.’

Ans: ‘De dag verloopt hier zoals hij komt. Mensen bepalen zelf hoe hun dag eruitziet. Er zijn bijvoorbeeld geen vaste tijden voor maaltijden, gasten eten wanneer ze trek hebben. Verder is de zorg hier voor een groot gedeelte ook psychosociaal. Je praat met de gasten, luistert naar hun verhalen en staat hun familie bij. In een ziekenhuis ligt de nadruk vooral op verpleegkundige handelingen.’

Zou je jonge verpleegkundigen willen stimuleren in een hospice werken?

Dineke: ‘Wij nodigen jonge verpleegkundigen in opleiding uit om de sfeer te proeven. Ze zijn vaak heel enthousiast, en het is anders dan zij vooraf dachten. Maar als je van actie, hectiek en snelle dynamiek houdt, dan is dit misschien niet de meest geschikte plaats voor je. Het tempo ligt hier lager, het is gemoedelijker. Het comfort van de mens staat centraal.’

Ans: ‘Deze manier van werken moet je aanspreken. Over het algemeen zijn de mensen die hier werken toch wat ouder. Misschien speelt levenservaring hierin een rol. Ik merk dat ik vanuit mijn eigen levenservaring veel kan bieden aan onze gasten.’