'Een hulpverlener denkt het natuurlijk vooral zelf te kunnen'

Soms worden de rollen ineens omgedraaid.

Lang geleden, toen ik de opleiding MDGO - AW volgde (Middelbaar Dienstverlening en Gezondheidszorg Onderwijs - Agogisch Werk, zoals het destijds werd genoemd), heb ik natuurlijk veel geleerd over het vak dat ik vele jaren heb uitgeoefend. Maar wat het meest bij me is blijven hangen, was een les waarin ik, als toekomstige hulpverlener, met ouders sprak die een kind met extra zorg hebben.

Het gesprek ging over hoe de ouders de hulpverlening hadden ervaren en wat zij belangrijk vonden om aan mij door te geven voor de toekomst. Dit hielp me om meer inzicht te krijgen in mijn rol als hulpverlener en het effect dat je als hulpverlener hebt op de mensen waarbij je als hulpverlener hun leven binnenstapt.

Die les heeft toen enorme indruk op me gemaakt, en die gesprekken haal ik nog regelmatig terug in mijn gedachten om me eraan te herinneren hoe het voor een ouder kan zijn wanneer zij te maken krijgen met hulpverlening.

Dit werd nog meer versterkt toen ik gezinnen ging begeleiden. Het betekent stilstaan bij de mensen met wie je in gesprek gaat, je inleven in hun situatie en luisteren naar hun verhaal. Het besef van de impact die je kunt hebben als hulpverlener, zowel in mijn werk toen als nu.

Ook het feit dat je als hulpverlener bij het gezin thuis komt, hun veilige plek en hun kwetsbare plek, is belangrijk. Ik hoorde ooit iemand roepen: "Die ouders zijn zo lastig! Ze vinden niks goed wat ik doe en bemoeien zich overal mee!" Ik keek die persoon aan en zei: "Dit zijn geen lastige ouders; dit zijn betrokken ouders die het beste voor hun kind willen! Het is wel hun kostbaarste bezit waar je voor zorgt." Dus ja, een ouder wil betrokken zijn, en dat is alleen maar mooi. Laten we samen kijken hoe we dat het beste vorm kunnen geven.

Zo had ik inmiddels zelf een gezin, en een van mijn kinderen had wat gezondheidsproblemen waardoor het schoolverzuim wat hoger lag. Ik werd gebeld door een maatschappelijk werker die bij ons thuis wilde komen om te kijken en te bespreken of ik hulp nodig had. Mijn eerste reactie was: "Ik!? Hulp!? Hoezo!?" Tja, een hulpverlener denkt het natuurlijk vooral zelf te kunnen. Dat weten we allemaal.

Ik had inmiddels een afspraak gemaakt. Ik vond het best spannend dat die vrouw bij mij thuis zou langskomen. Spontaan begon ik het huis op te ruimen en ervoor te zorgen dat alles er netjes bij stond, want ja, wat zou ze ervan zeggen als er nog van alles rondslingerde? Ik dacht terug aan de gezinnen waar ik kwam, hoe sommige gezinnen er ook heel netjes bij zaten om een goede indruk te maken. De deurbel ging, en ik deed open; voor mij stond een wat oudere, kleine vrouw met een lange jas en een koffertje in haar handen. Ze deed me denken aan de actrice Linda Hunt van NCIS LA, maar dat terzijde. Ik liet haar binnen en nam een beetje ongemakkelijk plaats. Uiteindelijk was het een fijn gesprek, en de mevrouw dacht ook nog even met mij mee over wat ik mogelijk anders zou kunnen doen.

Ik hoop altijd maar dat, wanneer ik bij een gezin ben geweest, de mensen uiteindelijk kunnen zeggen dat ze weer verder kunnen. Toen ik afscheid nam als gezinsbegeleider van een gezin, zei de moeder plots: "Ik geef je een tip: blijf zoals je bent! Je bent altijd eerlijk geweest, ook al wilde ik dat soms niet horen. Ik wist welke kant je op wilde gaan en wat je plan was. Ook al ga je dan werken bij Veilig Thuis, mijn deur staat altijd open voor jou." En dat uit de mond van een moeder die zoveel had meegemaakt... Dat was een enorm compliment."