'Daar waar ik zelf vroeger bang was voor deze mevrouw, heb ik haar leren kennen als een bijzonder mens'

Iedere stad en haast ieder dorp heeft zijn eigen 'figuur'. Dat is dan een markante bewoner die opvalt door hun gedrag en waar soms zelfs de spot mee gedreven wordt.

Deze mensen zijn soms belast met mentale problemen, ze zijn verward of wellicht hebben zij een verslaving of een verstandelijke beperking. Deze groep is vaak wel in beeld bij politie en de zorg, maar het is wel moeilijk om ze te beschermen tegen zichzelf of andere mensen. De politie registreert de meldingen die zij krijgen van overlast door personen met verward gedrag. Dit zijn de zogeheten E33-meldingen. Deze meldingen laten echter niet zien of deze 'verwarring' vanuit drank, drugs of juist psychische problematiek komt. Vanuit de gemeenschap komen dan wel geluiden dat deze mensen 'opgesloten moeten worden' in het 'gesticht' en soms gebeurt dat dan ook.

Jaren geleden werd - laten we zo zeggen - de meest bekende en beroemde stadsfiguur bij ons opgenomen. Deze inmiddels al oude dame was bekend door heel de regio. Ik schat zomaar even in dat deze mevrouw veel E33-meldingen op haar naam had staan. 

Maar door haar inmiddels hoge leeftijd, mentale en lichamelijke achteruitgang kon zij niet meer alleen zijn. Er was in heel de regio geen enkel tehuis die de vrouw wilde opnemen. Dit kwam voort uit de geschiedenis, immers stond ze bekend als agressief en brutaal, en ze zou je zelfs met een steen slaan als zij haar "zin" niet kreeg... En zo kwam deze dame op onze GAPZ terecht met de vraag voor diagnostiek en een plaatsingsadvies.

Nu waren we allemaal wel erg benieuwd hoe het zou gaan met deze mevrouw die heel haar leven vrij en op straat heeft vertoeft. Ze was immers te vinden op iedere kermis, braderie of evenement en nu zat ze 'opgesloten' in het 'gesticht'. En hoe zit dat met die steen waar ze mee sloeg. Zat die echt in haar tas? Tot ieders verbazing ging dat dus reuze goed en paste zij zich redelijk aan. En ja, er waren wel dagelijks opstootjes met haar. Ze was erg prikkelgevoelig en dan werd ze bemoeizuchtig en luidruchtig. Maar je kon ook erg met haar lachen en ze kon best wel tegen een plagerijtje. En toen ik eens aan haar vroeg of ze vroeger echt een steen in haar tas had, zei ze met een grijns op haar gezicht: "Kom maar eens hier, dan zal je erachter komen." En dan moesten we samen hartelijk lachen.

Uiteindelijk had zij een goed hart, want ze kwam altijd op voor de zwakkere. Maar de waarheid was ook dat haar gedrag soms te heftig was. Dan moesten we voor de andere patiënten én voor mevrouw zelf ingrijpen. Dan brachten we haar naar haar kamer om even te rusten en uit de drukte te zijn. En deze sturing was mevrouw natuurlijk niet gewend. 

Na enkele maanden bij ons gezeten te hebben, hebben we een plekje voor haar gevonden buiten de stad. Daar was ze meer dan welkom en heeft ze nog enkele jaren een goed leven gehad. Per toeval kwam ik in contact met een collega die haar destijds heeft verzorgd. Slechts enkele daar herkende de vrouw als de 'bekende uit de stad', want weinige kende haar onder haar echte naam.

Daar waar ik zelf vroeger bang was voor deze mevrouw, heb ik haar leren kennen als een bijzonder mens wiens leven niet makkelijk is verlopen. Zij kende vele angsten en ze ervaarde de wereld als vijandig. Door haar eigen vijandige gedrag creëerde ze veiligheid voor zichzelf en bepaalde zo wie wel en wie niet dichtbij kon komen. Het was allemaal erg complex al haar hele leven.

Tot een standbeeld in de stad is het nooit gekomen, maar misschien verdiende zij het wel als iconisch figuur van de stad. Wat ons nu rest zijn de 'stenen' in de stad die ooit de binnenkant van haar tas hebben gezien.