Beroepsgeheimen - Balans tussen werk en privé: hoe doe je dat?

Binnen onze beroepsgroep is het een hot item, want sommige (vaak oudere) collega’s beweren: 'Hoe kun je nu huisarts zijn wanneer je maar drie dagen werkt? Huisarts ben je 24/7 en anders kun je het vak niet goed doen.' Een gedachte waar we wel wat begrip voor kunnen opbrengen, want, laten we eerlijk zijn, we hebben allemaal de opmerkingen van patiënten wel gehoord. Hierin wordt gevraagd wie nu eigenlijk zijn/haar ‘eigen’ huisarts is, omdat er tegenwoordig wel erg veel smaken rondlopen om uit te kiezen. 

Je kunt er van vinden wat je wilt, maar het is nu eenmaal hoe het is. De huisarts van vroeger, die vijf dagen werkt, altijd dienst heeft in de avond-, nacht- en weekenduren en waar de echtgenote (lekker cliché) de assistente is, lijkt een uitstervend ras. Vaak zijn er tegenwoordig meerdere huisartsen samen in één praktijk, soms in combinatie met meerdere praktijken binnen één gebouw. Het team is uitgebreid met praktijkondersteuners op allerlei gebieden. Soms voor de patiënten een wat onoverzichtelijke bende. Zeker als je hierin meeneemt dat er dus ook veel parttimers aan het werk zijn, en de assistente die ’s ochtends de telefoon beantwoordt en je vraag aanneemt, niet automatisch dezelfde assistente is die je ’s middags aan de lijn krijgt als je terugbelt voor het antwoord. Zeker voor de oudere patiënten is dit niet hoe ze het gewend zijn.

Als we dan serieus nemen dat balans belangrijk is, hoe vullen we dat dan in? Drie of vier dagen patiëntenzorg: betekent dit dan ook dat wij ons maar parttime verantwoordelijk voelen? Plaatsen wij onszelf hiermee in het hoekje dokters dat het belangrijk vindt om 17.00 uur de deur dicht te kunnen trekken? Wij zijn beiden opgeleid met ‘zelfzorg’ als een competentie die je als huisarts hoort te bezitten. Maar hoe managen al die parttime dokters dat? Met werkende partners, kinderen die naar school of naar de opvang moeten, je taken in de ouderraad of het fluiten bij de sportwedstrijden. Daarnaast zijn er natuurlijk nog de verjaardagsfeestjes, het afzwemmen, muziekles en de druk van buitenaf (of van jezelf) om op Pinterest de meest originele traktatie voor je dochter te vinden (gegarandeerd nachtwerk). Laten we het dan nog maar niet hebben over het feit dat je je eigen lijf ook nog in shape wilt houden en probeert om hiernaast ook nog iets van sociale contacten te onderhouden. 

Lichte stress is hier niet vreemd; hevige stress ook niet trouwens. En er zijn natuurlijk mensen die dit bijzonder goed afgaat. Mensen die een routine van jewelste hebben en die hier erg goed bij gedijen. Anderen vinden dit toch een hele kluif en dat snappen we ook goed. Daar komt die balans dan weer om de hoek kijken.

We zien het ontzettend veel voorbijkomen in de spreekkamer: lichamelijke klachten die ontstaan vanuit stress. Hartkloppingen, een opgejaagd gevoel, slapeloosheid, vermoeidheid, sombere stemming, pijnlijke gewrichten en ga zo maar door. Stress kan gekke dingen met je lijf doen. Niet iets waar je op zit te wachten, dus we helpen je er graag vanaf. Wat ons betreft begint het met inzien en erkennen dat je stress hebt. Want vaak sluipt het erin en is het een onderdeel van je dagelijks leven geworden; je weet niet meer anders. Van daaruit kun je weer verder en veranderingen aanbrengen. Niemand zei dat het makkelijk zou zijn, maar het levert je wel een heleboel op. En dan zijn wij weer blij dat je met meer tijd terecht kunt bij de praktijkondersteuner GGZ. 

Hoe wij de balans houden? Ten eerste werken we niet fulltime. En als we er wat drukke weken tussen hebben, proberen we onze vrije dagen zo rustig mogelijk te houden en echt even de rust op te zoeken. Dan maar even niet naar de borrel van de buren. Bewust tijd voor jezelf maken en dus ook ‘nee’ leren zeggen. En inderdaad, dat lukt ons ook niet altijd even goed. Maar gelukkig hebben we dan elkaar om onszelf die spiegel even voor te houden. Soms is het als dokter ook goed om even te horen dat je de adviezen die je je patiënten geeft, ook zelf wat meer mag opvolgen. Uiteindelijk zijn we dan meer in controle, meer ontspannen en gelukkiger in ons vak. Kunnen we dan misschien dus ook betere dokters zijn?