Operatieassistent Claudia - Andere dimensie

Je weet - als trouwe lezer - vast dat ik erg van schrijven hou. Naast het tweewekelijkse blog op dit platform schrijf ik ook artikelen voor Dwarslaesie Magazine en vorig jaar kwam mijn debuutroman ‘Een leven op wielen’ uit. Als ik schrijf en lekker in de flow zit gaan uren voorbij als minuten. Mijn vriend vraagt geregeld: ‘Hoe lang schrijf je nog?’ en dan antwoord ik steevast (ik leer het nooit): ‘Nog vijf minuutjes of zo.’ Waarna hij na een half uur op mijn schouder tikt en me indringend aankijkt. ‘Ojee, even dit stukje afmaken’, fluister ik dan met een schuldbewust lachje.

Flow

Zo’n flow kan je ook ervaren als je met een ingreep op de OK bezig bent. Een grote vaatoperatie kan gerust zes tot acht uur duren, ja een hele werkdag… maar als je lekker bezig bent merk je het verstrijken van de tijd hooguit aan een wat knorrende maag, een droge mond of een blaas die vertelt dat het tijd is voor een toiletbezoekje. Of - toegegeven - aan je vermoeide benen. Ik lig na het werk geregeld met mijn benen over de rugleuning van de bank, of omhoog gestrekt tegen de muur, om tegengas te geven tegen de zwaartekracht van het lange staan. Volgens de arbowet mag je als werknemer niet langer dan vier uur per dag staan, nou dan kunnen we op de OK toch al gauw rond de lunch stoppen met werken. Nee, een gemakkelijke baan is het niet, maar wél een hele leuke en uitdagende! Kom je bij ons werken!?

Karnemelk-met-limonade en een rietje

Natuurlijk krijg je keurige verzorging als je steriel staat bij zo’n lange ingreep. De omloop brengt je dan drinken met een rietje, een kunst op zich hoor, om zo’n staafje te pakken te krijgen achter je mondmasker, zonder je handen te mogen gebruiken. Zowel voor de omloop als voor het steriele team. Ik kan het goed volhouden op karnemelk met limonade, zowel eiwitten als suiker als vocht. Een combi waar ik voor ik op de OK kwam nooit van had gehoord. Maar ik dwaal af…

Spel der verschillende belangen

Wat ik wilde vertellen is hoe vooral de medisch specialisten vaak geen idee van tijd hebben. Voor de voortgang van het programma willen we natuurlijk graag dat de volgende patiënt op tijd klaarligt, want een lege OK kost geld (aan energie en nog meer aan gemiste capaciteit). Alleen uit mensvriendelijkheid is het gewenst om de patiënt zo kort mogelijk op ‘de holding’ te hebben liggen. De meeste mensen vreten zich - logischerwijs - nu eenmaal op van de zenuwen op de dag dat ze geopereerd worden en helemaal als ze werkelijk op het operatiekamercomplex aankomen. Die tijd is idealiter dus zo kort mogelijk. Dat geeft een spanningsveld van verschillende belangen, met een serieuze overweging over het ‘wanneer’ van het bestellen van de nieuwe patiënt (die dan met bed en al van de verpleegafdeling naar de OK wordt gebracht). De vraag die daarbij hoort is aan de snijdend specialist: ‘Hoe lang denkt u nog bezig te zijn?’ Je raadt het al… ‘Vijf minuten’ is een veel gebezigd antwoord. ?

Einde werkdag

Aan het eind van de werkdag kunnen de heren en dames operateurs nog slechter klokkijken. Er kunnen slechts een paar operatiekamers uitlopen. Die teams worden afgelost door ‘de aflosploeg’, die later begonnen is en de dienstploeg, die de avonddienst heeft. Maar de andere operatiekamers moeten waar dat mogelijk is (onvoorziene omstandigheden daargelaten) op tijd klaar zijn en als je aan een medisch specialist (in de wissel tussen twee patiënten) vraagt of hij die laatste operatie nog ‘op tijd af krijgt’ (ik weet hoe fout dat klinkt) antwoorden ze steevast: ‘Jáááá, zeker!’

Second opinion

Het duurt in hun hoofd vast écht maar ‘vijf minuten’, in de werkelijke tijdzone komt het al gauw neer op een uur of meer en dan zijn alle voorbereidingen en opruimwerkzaamheden nog niet eens meegerekend, die vergeten ze voor het gemak vaak. In die gevallen wordt er door de dagcoördinator (die de planning van alle operatiekamers in de gaten houdt en bijstuurt waar nodig) bij zo’n vraag dan ook, voor een second opinion, met één oog naar de operatieassistenten gekeken. Zegt de specialist vol vertrouwen: ‘Jááá!’, maar schudden de operatieassistenten van ‘nee’, dan kan het tóch voorkomen dat die arme specialist én patiënt nog een tijdje moet wachten tot ze ‘aan de beurt zijn’. Wanneer er weer een operatiekamer beschikbaar komt (eentje die wel mag uitlopen) zijn ze ‘als eerste’ aan de beurt.