'Op dat moment had ik van mijn levensdagen nog nooit een katheter vervangen'

Katheteriseren kun je leren

Deze week heb ik eigenlijk helemaal niets meegemaakt, behalve twee valpartijen en drie verstopte katheters (kiekeboe). Maar goed, dat was allemaal redelijk snel opgelost, en die katheters? Die heb ik even opnieuw gezet, dan ben ik ook weer bekwaam. Als ik er zo over nadenk, heb ik eigenlijk niets geks meegemaakt.

Heb ik eigenlijk ooit wel eens opgeschreven hoe mijn eerste keer katheteriseren ging? Dat ging op mondelinge opdracht van de arts, maar die opdracht werd een beetje bot gegeven. Maar het is me gelukt, vraag me niet hoe!

Vuurdoop

Ik begon net aan mijn stage, de tweede week of de derde week kwam ik binnen bij een patiënt met een normale katheter. Normaal zat er een liter of anderhalf in die urine opvangzak, maar vandaag kwam ze niet verder dan 200 cc chocoladebruine urine. Gillend van de pijn in haar buik vertelde ze dat ze ’s nachts de alarmeringsdienst al had laten komen, maar die hebben er allemaal niets aan gedaan.

Op dat moment had ik van mijn levensdagen nog nooit een katheter vervangen en alleen op de pop getoetst. Ik bel mijn collega en begeleider, eerder dan 10:00 uur kon ze niet, want het zou allemaal wel meevallen. Ze benoemde zelfs nog even dat het vast aanstellerij was. Gezien het nog maar 7:00 uur was, besloot ik de huisarts te bellen en te vragen of die hem wilde zetten.

Opdracht van de dokter

Achteraf leerde ik veel later pas dat ze een lul van een huisarts had, maar goed, als stagiair ben je nog niet zo mondig om er tegenin te gaan. De opdracht? Haal de katheter eruit en kijk maar of ze normaal weer urine gaat verliezen. Dus ballon leeg en het ding eruit, zo gezegd, zo gedaan. Maar al wat er kwam, geen urine! Ik bel ze dus weer terug, dit keer kreeg ik de assistente aan de lijn in plaats van de huisarts.

Toen ik het verhaal uitgelegd had, zei ze: “Hier ga ik niet tussen zitten en ik verbind je door.” Dus ik kreeg de huisarts, deed het verhaal en halverwege zei hij: “Dan moet er nu een nieuwe katheter in!” Mijn antwoord? Ik geloof iets in de trant van: “Mijn collega heeft nu geen tijd, ik heb het alleen nog maar op een pop getoetst, dus dat moet u komen doen!” Die deksel kreeg ik keihard terug van hem, zijn woorden letterlijk? “Als jij het op een pop kan, kan jij het ook op deze mevrouw. Ik geef je nu de opdracht om een katheter te plaatsen.” Ik had toen nooit akkoord moeten gaan, maar hoe oud ben je? 16? Dus ik durfde ook niet echt tegen de dokter in te gaan.

Inmiddels ben ik mondig genoeg en weiger ik de opdracht, maar op je 16e is de dokter toch de grote baas en ga je geen ruzie maken. Tenminste, dat durfde ik niet.

Vilans

Ik trek mijn tablet uit mijn tas, maak het nachtkastje schoon met 70% alcohol. Ik vertel mijn patiënt heel eerlijk dat ik geen ervaring heb en dat ik het doodeng vind, maar schijnbaar had deze vrouw zo veel pijn dat het haar niets meer kon schelen als die blaas maar leeg zou raken.

Voorzichtig en met zweet over mijn rug ben ik hardop stap voor stap het protocol door gaan nemen, waarna ik wat ik las gelijk uitvoerde. Zo wist de patiënt wat ik ging doen en wist ik zeker dat ik niets vergat. Zo gezegd, zo gedaan!

Ik ben hier nog steeds niet trots op!

Dit verhaal is nog steeds een nagel aan mijn doodskist, ik schaam me nog steeds diep dat ik hier niet vol tegenin ben gegaan. Nu zou ik dat wel doen, maar toen…

Die ochtend zette ik een katheter bij een corpulente vrouw in een rolstoel, met een katheter CH16, waaruit vervolgens 1.300 cc urine uit de blaas van deze mw is komen lopen. In mijn achterhoofd een verhaal van een collega die zei: “Om de 250 cc even afknellen, anders heb je een collaps.” Dus dat heb ik gedaan, omdat ik mij dat verhaal nog kon herinneren.

Waarom ik dit vertel?

In de hoop dat er nu een stagiair is die ik kan behoeden voor zo’n verkeerde stap. Ik ben er goed doorgekomen omdat mezelf achter de opdracht van de arts kon verschuilen, maar dit heeft mij toch een hoge bloeddruk en een polsslag van 150 bpm opgeleverd.