Broeder Sjuul- 'Ze kunnen soms niet bedenken wat de gevolgen zijn van hun handelen'

LinkedIn staat er vol mee, de sloten moeten van de deur… Veel verzorgende en verpleegkundige zijn er net zo sceptisch over als dat ik het ben. Want ja, wie gaat er opdraaien als iemand aan de wandel gaat. Begin dit jaar maakte ik mijn keus: 'Ik niet meer, per 2022 leg ik de taken in de nieuwe open deuren PG neer.' Noem me een slechte zorgverlener, maar de tbs-kliniek gaat ook niet met open deuren staan. Misschien wat te heftig om mensen met dementie te vergelijken met tbs’ers, maar voor beide geldt: ‘de kans op ongelukken is aanzienlijk groot’.

Maar als we het dan toch zo graag willen, zullen we er dan voor zorgen dat PG en somatiek niet meer gescheiden zijn en dat iedereen lekker zijn eigen appartementje heeft i.p.v. een dementie ophok afdeling wat we in een mooie term: ‘kleinschalig wonen’ noemen. Nee, het is grootschalig wonen… Kies jij er vrijwillig voor om met acht volslagen vreemde op een unit te gaan leven? Ik bedoel stel je voor je hebt heel je leven geleefd en je kids brengen je naar een afdeling waar acht andere mensen wonen die je niet kent? Nee, daar moet je toch niet aan denken? Lekker een gedeelde badkamer, toiletten en heel de dag mensen om je heen? Ieder normaal denkend mens zal nu toch wel zoiets hebben van: 'Nee bedankt!', toch? Juist normaal denkend, dat is nou eigenlijk het hele probleem.

Normaal denkend

Voor nu de halve wereld van dementie op mijn zielige ikje duikt om mij te zeggen dat ik mensen met dementie niet ‘abnormaal denkend’ mag noemen… Nee klopt, dat zijn ze ook niet, maar als ik het heel netjes wil omschrijven moet ik er neerzetten: ‘Mensen met een cognitieve stoornis ten gevolge van het dementieel syndroom’. Dat bekt minder lekker als benoemen dat mensen met een dementieel syndroom niet kunnen denken in de maatstaven die voor onze maatschappij gelden. Ze kunnen soms niet bedenken wat de gevolgen zijn van hun handelen. (Ja, dames en heren, deze mensen gaan we anno 2021 vrij rond laten lopen op wegen, stations en in parken met gezellig kabbelend water.)

Terug naar het kleinschalig wonen

Hoe mooi is het als we ook mensen met een dementieel syndroom hun eigen appartement terug kunnen geven, gewoon tussen de somatische mensen. Pas als ze echt en ik bedoel ook echt niet te houden zijn op een open afdeling om ze dan te verplaatsen naar een PG-afdeling MET een binnentuin in plaats van dat vier bij vier balkon waar een goudvis nog claustrofobie van krijgt. Ja, dat zou ik een oplossing vinden. Het verpleeghuis wat met je meegroeit. Ik ben een voorstander. Hoe harder de patiënt verslechterd, hoe harder de zorg daarop inspeelt.

Maar laten we niet iemand als gevaar voor zichzelf bestempelen, als ze de gieter aangezien hebben voor een theepot en dat op het gasfornuis te zetten. Weet je waar we ook is mee moeten stoppen? Mensen voor een grijsgedraaide bekraste André Rieu dvd zetten want wat vinden ze het leuk. Ja, twee van de acht misschien, maar de andere zes zitten snottebel blazend de achterkant van hun ogen te bekijken.

Ik heb ooit een instelling gezien dat heette Tiendwaert

Ja, ik weet dat het duur is, maar dit was een noodgebouw, gewoon heel simpel. Die U woningen met op de onderkant van de U de woonkamer uitkijkend op de weilanden. Daarnaast beschikte Tiendwaert over zijn eigen recreatiezaal, winkel en balie. Nou uitgelezen om daar de codes af te halen, mensen kunnen gewoon naar een winkel (ja een echt lijkende buurtsuper) de binnentuin in. Ik zie mogelijkheden, maar jammer genoeg werd de boel in 2015 tegen de vlakte gehaald. Want toen was het o zo mooie nieuwe gebouw klaar… Je raadt het al? De supermarkt had de nieuwbouwplannen niet gehaald, evenals de muurbekleding. Oh die binnentuin? Die was ineens veel kleiner en nu hebben ze balkons, vier meter bij vier meter, onaantrekkelijk… Ja, aantrekkelijk voor het personeel om peukies te roken.

Dat van die supermarkt was niet helemaal waar, want vier blokken verderop zat de buurtsuper. Waar op vrijdag heel wat bejaarde inwoners naar het centrum toe gingen voor hun wekelijkse natje en droogje. Dat was voor de jonge garde. De enige ouderen die daar kwamen waren de pensionado’s met haast. Maar ach, de buurtsuper ging weg en de enige vrije beweging die er nog was dat was achter de zuster aan lopen voor aandacht. Volkomen in paniek, schreeuwend. Sneu hé, maar door het weinige personeel wel nodig.

Teun

En nou hoor ik je denken: ‘Ik heb pas iemand op TV gezien.’ Juist dat was Teun en die doet heel veel goede en mooie dingen, op het gebied van dementie. Ook echt een wereldverbeteraar. Hij woont zelfs op een afdeling voor mensen met dementie, ik kan het me niet voorstellen hoe dat moet zijn. Laat ik het anders zeggen: ‘Ik wil niet weten hoe dat is.’ Super knap van hem, maar zou hij er over vijf jaar nog wonen alleen dan samen met zijn partner? Maar goed niets slechts over Teun, ik vind dat hij een goede instelling heeft. Plus dat die afdeling zijn eigenste eigen activiteitenbegeleider in huis heeft.

Ik denk dat er heel veel verpleeghuizen zitten te springen om zo’n soort constructie. Al weet ik niet of er heel veel jongeren zitten te springen hiervoor. Gebroken nachten door onbegrepen gedrag en gipswandjes zouden niet mijn voorkeur hebben! Helemaal niet omdat ik al in staat ben om in mijn uber sexy rode flanellen badjas naar de achterbuurman te lopen. Als na 01:00 uur het geluid van de boxen nog op standje oerknal staat.

Samengevat?

Mij ga je niet zien op een open PG-unit, niet in de vorm dat mensen de straat op kunnen. Maar als we nu eens gewoon een gemengd verpleeghuis kunnen maken met grote groene hagen i.p.v. kille ijzeren hekken. De pg-unit weer van de vierde verdieping naar de begane grond kunnen halen? Gezamenlijk eten in een restaurant setting met lachende obers i.p.v. starre vrijwilligers. Als het even kan ook nog normaal voedsel en niet dat doodgekookte eten waar geen greintje structuur in zit! Man, wat zou dan de wereld in het verpleeghuis op knappen. Kennen jullie dat boek van Hendrik Groen? Die met zijn club geld bij elkaar legde om leuke dingen te ondernemen?

Activiteiten kunnen leuker, huur een bus en laat al die oude van dagen met of zonder dementie leuk met de kleinkids naar de dierentuin. Zo moeilijk is het niet, soort schoolreisje alleen dan met het verpleeghuis. Ja ik heb makkelijk praten, ik weet het, ik hoef dat allemaal niet te regelen. Zo maak je het leven huiselijk in plaats van dat je met allerlei oude kastjes met tinne spulletjes of boerenbond een klinische instelling huiselijk probeert te maken. Want ik zal jullie een klein geheimpje verklappen lieve lezers. Waar ik ook kom, waar ik ook ben geweest. Er is nog geen enkel verpleeghuis dat het voor elkaar heeft gekregen om van een klinische instelling daadwerkelijk een thuis te creëren voor de mensen die er wonen.

Dit bericht is niet bedoelt om van alles onderuit te trappen, maar het is wel een steek onderwater met als vraag: ‘Waar zijn we nou eigenlijk mee bezig?’ Maar bovenal kunnen we hier geen uniformiteit in krijgen?