'Haar echtgenoot staat er verloren bij en weet niet zo goed meer wat te doen en te zeggen'

Warme zorg

Het is een warme dag en mijn collega en ik maken ons op voor een nieuwe dag.

Het is niet altijd bekend dat elke dag anders is voor ons. Men vraagt weleens aan ons: "Weten jullie nu de gehele planning voor de dag?" Dit is niet zo. We melden ons na elke rit weer af bij de meldkamer en krijgen dan een nieuwe rit aangeboden.

We krijgen de melding om iemand van huis op te halen die naar het hospice gaat. De zorg kan niet meer thuis. De echtgenoot, tevens mantelzorger, is overbelast en kan de situatie niet meer goed aan. De huisarts heeft een plek kunnen regelen in de hospice in dezelfde woonplaats. Dat is heel fijn voor de echtgenoot, want hij kan er dan naartoe wanneer hij wil.

Bij aankomst stellen mijn collega en ik ons voor aan het echtpaar. Martha zit in de stoel, oogt benauwd en ziet er oncomfortabel uit. Maar Martha geeft aan dat dit al weken zo is en niet erger is dan anders. Ze is met behulp van de thuiszorg nog naar de stoel gelopen en blijkt dat ze de laatste maanden al de hele dagen in de stoel zit. Ze kan niet meer en is op. Martha heeft eindstadium hartfalen en er kan niets meer gedaan worden.

Haar echtgenoot staat er verloren bij en weet niet zo goed meer wat te doen en te zeggen; de emoties zitten heel hoog.

Meneer vertelt in de slaapkamer tegen mij dat hij het ook niet meer trekt en het dubbel is dat zijn lieve vrouw nu het huis uit moet. Ik geef aan dat het begrijpelijk is dat hij 'op' is en dat dit de mogelijkheid biedt om ook weer partner te kunnen zijn en niet daarnaast nog mantelzorger. Ik benoem dat meneer heel goed voor haar heeft gezorgd en dat er soms een tijd komt dat het niet meer gaat en dat daar geen schaamte voor nodig is. Meneer leek wat rustiger te worden en liet de schouders weer iets zakken.

Mijn collega is bij Martha gebleven en heeft inmiddels de brancard klaargemaakt. Wij proberen mevrouw uit de stoel te krijgen, maar dit ging nog niet zo makkelijk. Volgens meneer was ze ook al een stuk minder dan vanmorgen. Het is net alsof ze berust in de situatie en de wilskracht langzaam verdwijnt.

In de ambulance vraagt Martha nog een keer waar ze naartoe gaat. Ik leg het uit en ze sluit haar ogen en knikt. Ze vindt het goed. Ik vraag mij af in hoeverre ze het allemaal nog meekrijgt. Af en toe praat ze wat, maar ze is zo moe dat ik haar laat slapen.

Aangekomen in de hospice helpen we haar in bed. Ze opent de ogen, kijkt in het rond en knikt weer. Het praten lijkt nu al vermoeider te worden. Ze vraagt of haar man straks komt. Ik geef aan dat dit klopt.

Ik wens haar veel sterkte en ze kijkt mij aan en geeft weer het bekende knikje. Ze valt weer in slaap.

Ik draag over aan de verpleegkundige van de hospice.

De volgende dag ben ik zelf als vrijwilliger coördinator aan het werk in de hospice. Ik vond het erg bijzonder te zien dat ze zo snel achteruit is gegaan. Ze herkende mij niet meer van de dag ervoor. Ze deed de ogen nog wel open, maar viel al snel in een diepe slaap. Haar echtgenoot kwam even langs en ik sprak nog met hem. Hij heeft er veel moeite mee. Ik bied hem een luisterend oor. Hij vraagt aan mij: kan ze mij nog horen? Merkt ze dat ik er ben? Ik heb aangegeven dat een hand vasthouden, ernaast zitten en wat zeggen heel vertrouwd kan voelen. Hij vond het fijn dit te horen. Hij streelde even over haar wang, zichtbaar emotioneel. Hij geeft aan dat hij blij is met de warme zorg van de vrijwilligers in de hospice.

Na mijn dienst loop ik nog even bij haar langs en ze was nog dieper in slaap geraakt. Het was fijn dat ik haar de dag ervoor heb gebracht en dan toch op deze dag ook nog zorg aan haar kon verlenen.

Diezelfde avond is mevrouw nog rustig ingeslapen.