‘De baby vloog letterlijk over mijn hoofd’ - Claudia over spoedgevallen op de OK

Sommige patiënten worden er onrustig van dat wij praten of muziek luisteren tijdens de ingreep. Wij zeggen dan vaak dat ze zich geen zorgen hoeven te maken. ‘Als het ineens stil wordt, dan moet u zich zorgen maken,’ vertellen we geregeld met een knipoog.

Altijd klaar voor de strijd

We zijn er altijd op ingesteld dat de meest simpele ingreep kan omslaan van routine in gecompliceerd. Er staan altijd allerlei eventuele benodigdheden klaar. Elke gediplomeerde operatieassistent of anesthesiemedewerker is gedrild om over elk mogelijk scenario na te denken vóór de ingreep begint. We doen dit zelfs min of meer onbewust. ‘Wat als … A? Wat hebben we dan nodig?’ ‘Stel dat … scenario B of D-variant c…?’ Alle mogelijke sets, disposables en andere materialen staan op de OK of binnen handbereik in het doorgeefluik en kunnen elk moment gepakt worden.

Spoed!

Het gebeurt ook regelmatig dat het reguliere/geplande programma moet worden onderbroken voor een spoedingreep, zoals een keizersnede. Dan wordt gekeken welke OK het eerst klaar is. Gelukkig is vaak snel ruimte (te maken). Voor de meest serieuze aangelegenheden staan karretjes klaar met alle materialen die nodig zijn. Al die middelen kunnen binnen een minuut een OK opgereden worden en dan is het volledige team ‘klaar voor de start’.

Procedures overgeslagen

Iedereen die weleens op een OK is geweest, weet dat er normaliter 100x om naam en geboortedatum van de patiënt wordt gevraagd. ‘Wie bent u en waar komt u voor?’ Soms moeten dergelijke procedures omwille van de urgentie worden bespoedigd of overgeslagen. In super spoedgevallen komt de patiënt onvoorbereid, in de gewone kleding, de OK op. Het draait dan echt om leven of dood. In het geval van een keizersnede voor moeder en/of ongeboren baby. Liever een infectie dan een dode!

Commando’s

Tijd voor praatjes of grapjes is er dan niet. De communicatie binnen het team beperkt zich tot het minimum en wordt een soort staccato van mededelingen en commando’s. Je leert al heel snel dat dit niet persoonlijk is (er wordt weleens gesnauwd of ‘primair gereageerd’). Juist omdat we in normale situaties grapjes met elkaar maken en weten wat we aan elkaar hebben kan je het op dergelijke momenten ook handelen. Je weet waar het om gaat, wat er aan de hand is en doet gewoon wat er moet gebeuren.

Spoedsectio

Ik heb één keer meegemaakt dat het bed (een onsteriel object) zelfs nog op OK stond tijdens zo’n spoedkeizersnede. De patiënt was pats-boem overgeschoven naar de OK-tafel, er was een afdekdoek over haar heen ‘gegooid’ en de incisie werd ongeveer 10 seconde na de narcose gezet. ‘Jullie mogen,’ zei de anesthesioloog en rats, daar ging de operatie van start. Binnen 5 minuten na aankomst op het operatiekamercomplex waren alle essentiële handelingen verricht.

Verlossend gepruttel

Ik was (in mijn taak als omloop) nog bezig om de katheter aan een steun te hangen toen de baby letterlijk over mijn hoofd vloog – van de vaardige handen van de gynaecoloog naar die van de kinderarts. We hoorden de baby pruttelende geluidjes maken, gevolgd door gehuil. Het gevaar was geweken! Pas op dat moment begon iedereen adem te halen. Je voelt op zo’n moment de sfeer werkelijk veranderen, alsof de afzuiging pas op dat moment aangaat en alle beladenheid wegblaast.

EHBEV

Dergelijke ervaringen zijn natuurlijk super traumatisch voor de nieuwbakken ouders. De vader kan soms niet eens bij de geboorte zijn, maar mag de OK op zodra de situatie het toelaat. Op dergelijke momenten fungeren wij ook als ‘eerste hulp bij emotionele verwerkingsprocessen’. Je moet van alle markten thuis zijn op de OK. En dat maakt dit werk zo leuk!