Bajesbroeder Rik: ‘Mijn hart brak toen het baby’tje van zijn moeder werd weggenomen’

‘Toen ik hier net werkte, keek ik mijn ogen uit. Dit was wel even iets anders dan de ouderenzorg, waar ik tot dan toe had gewerkt! Al in de eerste week moest ik een wond verzorgen van iemand die na een terroristische aanslag door de politie was neergeschoten. Die man was zo onberekenbaar dat ik alleen met drie PIW’ers – penitentiair inrichtingswerkers oftewel bewaarders – zijn cel in mocht.

Bekend uit de media

Normaal gesproken weet ik niet waarom iemand gevangengenomen is. Maar soms heb ik iets gehoord in de media, waardoor ik wel begrijp wie de persoon is die wordt binnengebracht.

Van een dak gesprongen

We krijgen hier veel mensen die gevlucht zijn voor de politie. Zij hebben bijvoorbeeld een schotwond in hun been of een gebroken enkel omdat ze van een dak zijn gesprongen. Maar ik verleen ook palliatieve, terminale en kraamzorg. Die diversiteit maakt dit werk tot het mooiste wat ik ooit heb gedaan!

Onrustig en agressief

Ik verpleeg ook mensen die een delict hebben gepleegd onder invloed van GHB. Zij zijn heel onrustig en agressief. Ik ben weleens weggetrokken door een PIW’er omdat een GHB-verslaafde mij wilde aanvliegen. Ik had dat niet eens in de gaten. Voor de bewaarders zijn het gedetineerden, maar voor mij patiënten naar wie ik kijk met een medisch-klinische blik. Dankzij de PIW’ers heb ik me nog nooit onveilig gevoeld. Zij zijn de ogen in mijn rug.

Niet alleen naar binnen

Laatst liep ik langs een cel. Toen ik naar binnen keek, zag ik dat het niet goed ging met de gedetineerde. Mijn verpleegkundig hart wil dan meteen naar binnen vliegen om te helpen. Maar dat mag niet. De gevangene zou dit namelijk kunnen faken. Ik moet dus altijd wachten tot een bewaarder het veilig vindt dat ik naar binnen ga.

Extra pilletje oxycodon

Dit werk is zeker niet voor iedereen weggelegd. Je wordt goed gescreend voor je in dienst komt. Gedetineerden hebben vaak een hele voorgeschiedenis. Sommige zijn het gewend mensen onder druk te zetten om iets van ze gedaan te krijgen. Van mij willen ze dan bijvoorbeeld een extra pilletje oxycodon. Voor dit werk moet je standvastig en geduldig zijn. Nare of agressieve opmerkingen moet je van je af kunnen laten glijden.

Kindje weg bij moeder

Zwangere vrouwen komen twee weken voor de uitgerekende datum naar ons. Om te bevallen gaan ze naar het ziekenhuis. Daarna komen ze nog twee weken met hun baby terug voor kraamzorg. Wat er daarna gebeurt, verschilt per situatie. In sommige gevangenissen mag een moeder haar kind bij zich houden tot het drie jaar is. Maar ik heb laatst ook meegemaakt dat de Raad voor de Kinderbescherming het kindje van de moeder afnam.

Door merg en been

Waarom dat gebeurde, weet ik niet. Ik wíl het ook niet weten. Ik heb zelf twee kinderen en mijn hart brak toen het kindje werd weggehaald. De schreeuw van de moeder ging me door merg en been. De Raad voor de Kinderbescherming doet dit in het belang van het kindje. Daar is goed naar gekeken. Dat hou ik voor ogen maar het blijft lastig. Ik probeer er op zo’n moment zoveel mogelijk voor de vrouw te zijn door te luisteren of een arm om haar heen te slaan.

Alleen op een cel met kanker

Als gedetineerdeen ernstig ziek zijn, wordt er per persoon gekeken naar de mogelijkheden. Zo kan een patiënt worden opgenomen in een hospice. Anderen blijven op hun cel. Dat was ook het geval met een vrouw van middelbare leeftijd met kanker. Ze ging steeds verder achteruit en was alleen. Dat druist tegen mijn gevoel in, want ik gunde het haar om haar kinderen en andere naasten om zich heen te hebben. De vrouw was heel bang. Af en toe vroeg ze of ik bij haar wilde komen zitten. Dat deed ik dan. Daar mogen wij gelukkig de tijd voor nemen. Op die manier kon ik toch iets voor haar betekenen.’

Volg Bajesbroeder Rik op Facebook en Instagram.