Ambulanceverpleegkundige John: 'We zetten door en weten dat we met de rug tegen de muur staan'

Winter, enige jaren geleden. Februari is begonnen. Ik heb 24-uursdienst. Net in bed gaat het alarm op de portofoon. A1 met plaatsnaam. Een melding van de huisartsenpost voor iemand met hartklachten.

Deze patiënt vervoeren we naar het ziekenhuis buiten onze regio. Op de terugweg naar onze post, roept de meldkamer ons op in het gebied waar we zijn. Buiten onze regio melden we ons altijd in de meldkamer behorende bij het gebied waar we ons bevinden. Op die manier wordt ambulancecapaciteit maximaal benut.

We krijgen een vervolg inzet. Er is een ernstig verkeersongeval gebeurd. Een voertuig is tegen een boom terechtgekomen. Er is sprake van twee zwaargewonden. Een ambulance is ter plaatse; deze vraagt om een derde ambulance. MMT is ook bijna ter plaatse. We veren recht overeind. Dit klinkt zeer ernstig. We maken een plan van aanpak.

Omdat we waarschijnlijk de derde eenheid zijn, krijgen we vermoedelijk een slachtoffer toegewezen. Terwijl we de straat inrijden, zien we een zee van blauw licht. Politie, brandweer en twee ambulances. Voor ons is het het belangrijkst om te doen wat de collega die als eerste ter plaatse is, ons opdraagt. Wij hebben geen leiding bij dit ongeval en geen overzicht van wat er speelt. En dat hoeft ook niet. Ik zie, terwijl we komen aanrijden, een voertuig dat zwaar beschadigd is en bij een boom staat. Het geeft ons al een idee van de impact. Van de toedracht hebben wij geen idee.

Met onze spullen op de brancard, begeven we ons naar de plaats van het incident en melden we ons. Een slachtoffer dat buiten het voertuig is, wordt aan ons overgedragen. Ik zie dat het een jonge man is. We zorgen ervoor dat het slachtoffer op de brancard komt. Er staat een MMT arts naast me. We gaan eerst opnieuw een beoordeling doen. 

Normaal zou ik hier nu uitgebreid beschrijven wat we aantreffen. Echter laat ik dit nu bewust achterwege. De reden is dat door mensen mogelijk een relatie gelegd kan worden met dit verhaal, waardoor ik de anonimiteit niet 100 procent kan garanderen. Ook uit respect naar het slachtoffer en de familie toe. Medische gegevens blijven altijd vertrouwelijk. 

In overleg met de arts wordt, gezien de ernst van de toestand, gekozen voor het dichtstbijzijnde ziekenhuis voor de eerste opvang. De arts gaat met mij mee in de ambulance. Over de toestand van het andere slachtoffer weten wij niets, maar we vermoeden dat die ook zwaargewond is. Met spoed verlaten we de locatie van het ongeval.

In de behandeling van zwaargewonde traumaslachtoffers is het HOTT protocol al enige tijd een standaard procedure. In dit protocol worden de volgende aspecten beoordeeld en zo nodig direct behandeld. Hier de betekenis van de afkorting: 

• H staat voor Hypovolaemie. Dat wil zeggen: door bloedverlies een tekort aan circulerend volume en daardoor een tekort aan zuurstof transporterend vermogen. Hierdoor komt het cel metabolisme ernstig in gevaar.
• O staat voor Oxygenatie. Dat wil zeggen: zorgen voor een maximale ondersteuning van de ademhaling.
• T staat voor Tension, ofwel spanning. Dat kunnen onder andere complicaties van een klaplong zijn.
• T staat voor Tamponade, oftewel bloed in het hartzakje, waardoor het hart niet meer kan samentrekken en de dood intreedt.

Onderweg kijken we elkaar aan en bespreken we hardop wat we nog kunnen doen. Alles wordt maximaal behandeld. Ik voel dat we de jongeman gaan verliezen. We zetten door en weten dat we met de rug tegen de muur staan. In het ziekenhuis is er opnieuw overleg tussen de arts en mij. Nog eenmaal een herbeoordeling. Er is geen enkele reactie van het lichaam meer op de behandeling en de duur ervan. We moeten helaas constateren dat deze jongeman overleden is. 

Het valt ons allen zwaar. Op de eerste hulp leggen we hem in een bed. Omdat er eerst door een forensisch arts geschouwd moet worden, mogen wij verder niets meer doen aan het lichaam. Dat vind ik een moeilijk moment. Het liefste zou ik het lichaam voorbereiden, zodat de familie straks een beeld heeft waarin waardigheid en respect zichtbaar zijn bij dit ongekende verdriet. Echter dien ik mij te houden aan de regels. Ik bedenk mij dat de familie straks in ieder geval nog herkenbaar kan afscheid nemen. De collega’s op de eerste hulp zullen deze taak van mij overnemen. Wat zal het zwaar worden. In de bloei van het leven, zo abrupt tot een einde gekomen. Uitgebreide debriefing volgt.

En dan... Enkele jaren later in 2020. We krijgen een nieuwe collega. Ze wordt opgeleid binnen onze dienst. We hebben late dienst. Ik hoor haar tegen een collega vertellen over een ongeval waarbij haar broer overleden is. Zij vertelt zulke specifieke details, dat ze mijn aandacht trekt... De haren op mijn armen staan overeind. Ik word stil. Het zal toch niet? Ik zoek de gegevens op. Zij laat me een foto zien. Alles valt op zijn plaats. Haar broer is de persoon aan wie ik samen met mijn collega en de trauma arts de laatste medische zorg verleend heb.

Emoties vinden hun plaats. En dat mag. We zijn gewoon mensen. Het is goed zo. Ik kan het puzzelstukje leggen waar ze nog naar op zoek waren. Dat geeft rust voor de familie. Hoe bizar is dit en hoe klein is de wereld... Toeval?

Dit bericht is als eerste gelezen door de betrokken collega. Het wordt geplaatst met toestemming en als eerbetoon aan haar broer.?