Van Florence Nightingale tot Alexander Fleming – 5 historische figuren uit de medische wereld die je móét kennen

Geschiedenislesje! Weet jij wie de antibiotica ontdekte, wie voor het eerst alcohol als ontsmettingsmiddel gebruikte en naar welke heldin ik vernoemd ben? Je leest het in dit overzicht van belangrijke personen uit de medische geschiedenis.

1. Florence Nightingale (1820-1910), grondlegger van de verpleegkunde

We beginnen natuurlijk met mijn naamgenoot Floor, oftewel Florence Nightingale. Deze Britse verpleegkundige werkte tijdens de Krimoorlog in een veldhospitaal. Het viel haar op dat de meeste soldaten overleden aan een gebrek aan goede verzorging, en niet door verwondingen. Daarom reorganiseerde ze de zorg in het ziekenhuis en zag ze toe op betere hygiënische omstandigheden. Florence staat ook wel bekend als De vrouw met de lamp, omdat ze ’s nachts met een lantaarn in haar rondes langs haar patiënten maakte. Ze zette zich niet alleen in voor zieken en gewonden, maar ook voor de armen. Wisten jullie dat ik naar haar vernoemd ben? Ik hoop dat ik mijn naam eer aandoe… 

2. Kusumoto Ine (1827-1903), eerste vrouwelijke arts van Japan

Als dochter van een Duits-Nederlandse vader en een Japanse moeder, werd ze gediscrimineerd. Het feit dat ze ongehuwd een kind baarde, hielp voor haar populariteit ook niet mee. Toch was Kusomoto Ine in 1854 de eerste vrouwelijke arts in Japan en daarmee steeg ze in aanzien. Ze mengde de medicijnen die ze voorschreef zelf en ook had ze een voorname positie op de vrouwenafdeling van een ziekenhuis in Nagasaki. In Japan werd ze een legende. Ze mocht zelfs helpen bij de bevalling van één van de vrouwen van de keizer. Stoer hoor! De eerste vrouwelijke arts in Nederland kwam iets later, in 1878. Dat was feministe Aletta Jacobs.

3. John Snow (1813-1858), cholera-bestrijder

Hé wat? Game of Thrones? Nee, deze John Snow vocht niet tegen de Boltons, maar tegen cholera. Hij was namelijk degene die ontdekte dat de cholera in Londen werd veroorzaakt door het verontreinigde water uit de rivier de Theems en door een besmette waterpomp aan Broadstreet. Hierdoor zag hij een verband tussen besmetting en slechte hygiëne. Zijn ontdekking zorgde voor een keerpunt in de geneeskunde.

4. Rasis (865-925), uitvinder van alcohol als ontsmettingsmiddel

Zijn echte naam is Muhammad ibn Zakariya Räzï, maar hij staat beter bekend als Rasis. Deze Perzische arts was de eerste die ethanol (alcohol) als ontsmettingsmiddel gebruikte. Bizar dat deze ontdekking ruim tien eeuwen later nog steeds relevant is! Daarnaast zag Rasis een verband tussen het ruiken aan een roos en het krijgen van rinitis, een geïrriteerde of ontstoken neus. Hiermee was hij een voorloper in de ontdekking van hooikoorts. Ik zou willen dat ik zo’n indrukwekkend cv had…

5. Alexander Fleming (1881-1955), uitvinder van antibiotica

Zijn antibiotica vrienden of vijanden? Tegenwoordig is dat een discussie. Geven we niet te snel antibiotica en zorgen we er zo voor dat de meeste bacteriën er resistent tegen worden? De Schotse microbioloog Alexander Fleming had met dit debat nog niets te maken. Toen hij de antibiotica ontdekte, werd zijn uitvinding met open armen ontvangen. Hij won er zelfs een Nobelprijs mee! Terecht, want zonder deze uitvinding waren er misschien wel talloze mensen aan ‘onschuldige’ infectieziekten overleden.

Zo zijn er nog talloze geniën, barmhartigen en helden uit de medische wereld. Welke staan nog niet in dit lijstje, maar mag ik absoluut niet vergeten?