Duik in de geschiedenis: hoe zat het ook al weer met dat zusterkapje?

Nannie Wiegman, directeur van het Florence Nightingale Instituut, neemt ons mee in de historie van de verpleegkunde. Ze trapt af met een geschiedenislesje over een verdwenen onderdeel van het uniform: het zusterkapje.

Wie nu kiest voor het beroep van verpleegkundige of verzorgende zal zich waarschijnlijk niet druk maken over de vereiste kleding. Of je nu kiest voor het ziekenhuis, het verpleeghuis of de thuiszorg: wat je draagt en hoe je eruit ziet is niet zo belangrijk.

Kek zusterkapje

Dat was bij onze voorgangers wel anders! Het uniform bepaalde het imago van de ‘verpleegster’. Vanaf het sollicitatiegesprek in het kantoor van de directrice tot het diploma en lang daarna. En zo’n kek zusterkapje was het hoogtepunt, een onmisbaar onderdeel van het witte uniform en daarmee van de persoonlijke identiteit.  

Mooie sluiers  

Reynvaan kleedde op eigen kosten ‘haar’ verpleegsters in een stijf gesteven wit uniform met sluier. De dokters vielen stijl achterover bij het zien van zoveel schoonheid. Al snel bleken de sluiers onhandig en onhygiënisch en werden ze ingekort.

Modieuze witte kapjes

Na een tijdje werd de korte witte sluier ingevoerd als hoofddeksel van de verpleegster en de verzorgsters. De stof van zo’n kapje volgde de mode van alledag, maar wit bleef de kleur van hygiëne en strengheid. De kapjes waren makkelijk te wassen en te stijven.

Statussymbool

Alleen wanneer de zuster het ziekenhuis verliet om naar een patiënt te gaan of om een baby bij de burgerlijke stand aan te geven, moest soms het kapje vervangen worden door een buitensluier of hoedje. De zusters zelf droegen het witte kapje het liefst ook buiten het ziekenhuis. Een ultiem statussymbool!

Hoedje van papier

Na 1970 werd het stoffen kapje steeds vaker vervangen door een papieren variant. Na het een paar keer gedragen te hebben, kon de verpleegster, die inmiddels verpleegkundige heette, het papieren vouwwerkje weggooien en vervangen door een nieuw exemplaar.

Dag zusterkapje!

Steeds vaker kozen ziekenhuizen en verpleeghuizen ervoor om het kapje af te schaffen. Christelijke instellingen hielden het wat langer vol, maar vanaf 1985 dragen verpleegkundigen en verzorgenden geen kapjes meer. De traditie van het verpleegsterskapje is daarmee voorbij.

Aan de slag!

Heb jij nog zo’n kunstwerk gedragen en mis je het? Zo ja: op de foto zie je een patroon van een papierenkapje. Pak een schaar en papier erbij en voilà: oude tijden herleven.