Verpleegkundig specialist Enrico kreeg een burn-out en coacht nu mensen met dezelfde diagnose

Hoe komt het volgens jou dat burn-outs in de zorg zo vaak voorkomen?

Enrico: ‘Een burn-out heeft altijd verschillende oorzaken. Als ik naar de zorg kijk, zie ik bijvoorbeeld dat managers steeds verder van de werkvloer af staan. Daardoor lukt het hen minder om werknemers te beschermen tegen bijvoorbeeld te hoge werkdruk. Ook verandert er veel en wordt er meer geleund op vaste krachten. Dat in combinatie met het typische karakter van iemand in de zorg – altijd willen zorgen voor anderen en zelden toegeven dat iets je niet lukt – kan leiden tot een burn-out.’

Wat gebeurde er met jou toen je zelf in een burn-out raakte?

‘Als hoofdbehandelaar in een ggz-instelling zag ik regelmatig mensen met een burn-out. Ik vond het altijd moeilijk te begrijpen, omdat het niet zo concreet is als bijvoorbeeld een depressie of angststoornis. Soms dacht ik zelfs: “Stel je niet zo aan”. Tot het me zelf overkwam. Ineens ben je geen behandelaar, maar zit je zelf in de patiëntenrol. Dat was een vreemde gewaarwording.’

Inmiddels behandel je zelf mensen met een burn-out. Hoe helpt jouw ervaring daarbij?

‘Ik ken beide kanten van de zorg: die van medewerker en die van patiënt. Ik weet ook hoe mensen in de zorg meestal in elkaar steken. Dat helpt mij om te herkennen waar ze tegenaan lopen en om te ontdekken wat er achter hun woorden schuilt. Vaak is er bijvoorbeeld sprake van boosheid of onmacht. ‘Ik ben er altijd om voor iedereen te zorgen, waarom zijn ze er nu niet voor mij?’ Ik ken die gedachten en houd ze voor als een spiegel bij de mensen die ik help.’

Burn-outs komen helaas veel voor. Hoe herken je een burn-out bij jezelf of een collega?

‘Hoewel het zich niet bij iedereen hetzelfde uit, zijn er wel een paar algemene signalen. Vaak slapen mensen slecht, worden ze vaak ’s nachts wakker en kunnen ze niet meer inslapen. Ook dingen vergeten hoort erbij. Merk je dat je jezelf niet meer kunt ontspannen, dat je prikkelbaar bent of dat je je misselijk voelt als je naar je werk gaat? Dan is het hoog tijd om op de rem te trappen.’

Welke tip heb je voor zorgmedewerkers om een burn-out te voorkomen?

‘Zorg net zo goed voor jezelf als je voor anderen zorgt. Dat is de ultieme tip. Daarnaast helpt het om als team sterk te staan. Zeker nu managers vaak verder van de werkvloer af staan, is het belangrijk om op elkaar te letten. Help je collega’s, praat erover als je ziet dat dingen niet goed gaan en zorg dat de sfeer onderling goed is. Dat kan een enorm verschil maken bij het herkennen of voorkomen van een burn-out.’

Wat raad je iemand aan die kampt met spanningen op het werk?

‘Eén van de problemen bij een burn-out is dat mensen het plezier in hun werk kwijtraken. Terwijl ze juist voor dit beroep gekozen hebben om er te zijn voor anderen. Probeer terug te gaan naar dat gevoel. Door stil te staan bij waarom je ooit voor het werk gekozen hebt, gaat je hart er weer voor kloppen. Lukt het niet om dat gevoel weer op te roepen, dan is dat een teken dat er iets moet veranderen. Soms helpt het om een cursus te volgen die je leuk vindt, zodat je het plezier weer terugkrijgt. Werkt dat niet, dan kun je erover nadenken om een andere functie te zoeken die beter bij je past.’

En wat is je tip voor mensen die nu met een burn-out te maken hebben?

‘Het belangrijkste is om je ziek te melden van je werk. Vaak helpt het om voor een korte periode – bijvoorbeeld een maand – alle banden met het werk te verbreken. Heb je die stap gezet, dan is het zaak om aan je herstel te werken. Iemand die je een spiegel voorhoudt en je helpt de oorzaak te achterhalen, kan dat proces makkelijker maken. En verder: ga naar buiten, de natuur in, rustig bewegen en zorgen dat je uit je hoofd komt. Dat helpt om te stoppen met piekeren en je lichaam tot rust te brengen. Alleen dan kun je herstellen.’

Heb jij ooit te maken gehad met een burn-out bij jezelf of een collega? Wat is jouw tip voor zorgcollega’s? Laat het ons weten in een reactie!