Hoe ga je om met schuldgevoel bij ziekmelden? Coach Marjolein geeft tips

Onlangs zette ik deze stelling op Instagram: ‘Ik voel me schuldig als ik me ziekmeld’. Maar liefst 76% tikte op de ‘eens’-knop. Dat is nogal wat! Daarom vroeg ik coach Marjolein, gespecialiseerd in burn-outproblematiek, haar eerste blog te schrijven over hoe je hier het beste mee om kunt gaan. Luister en huiver…

Het is woensdagmiddag vier uur. Je bent net aan je dienst begonnen en voelt je hondsberoerd. Al vanaf maandag eigenlijk. Maar ja, nú nog ziek melden? No way dat er op zo’n korte termijn een vervanger geregeld kan worden. Kan je leidinggevende de hele middag rondbellen voor een vervanger en zadel je een collega op met een onverwachte shift. En ach, morgen nog een dienstje en dan tot maandag vrij, dan trek je wel weer recht.

Stoer? Of juist bang?

Jouw omgeving vindt jou hierom vast een stoere collega. Een echte doorbijter van het type niet zeuren en doorpakken. Ja, op jou kunnen we bouwen! Maar als je eerlijk bent, ben je niet zo’n stoere. Je dúrft je niet ziek te melden omdat je je dan schuldig voelt tegenover je baas, je collega’s, je patiënten en cliënten. Je kunt hen toch niet in de steek laten, omdat jij je ziek voelt?

Diagnose: presenteïsme

Allemaal herkenbaar? Dan lijd je aan presenteïsme, waarvan de definitie luidt: ‘gedrag waarbij een werknemer die ondanks fysieke of psychische gezondheidsproblemen blijft werken, terwijl hij of zij eigenlijk thuis zou moeten blijven.’ Een relatief nieuw verschijnsel dat schadelijker lijkt te zijn voor jezelf én de organisatie waar je werkt, dan helemaal niet op je werk komen (absenteïsme). Je bent minder productief en levert slechter werk af. Want ja, hallo, je bent ziek.

Burn-out op de loer

Maar waarom doe je het dan, met alle risico’s op ernstigere gezondheidsklachten, zoals burn-out en zelfs hart- en vaatziekten? Want dat kan uiteindelijk wel het gevolg zijn van je stoerdoenerij!

Verkeerd signaal

Schuldgevoel is daarbij een belangrijke factor. Evolutionair is dat schuldgevoel bedoeld om je geweten te waarschuwen dat je iets doet wat niet in de haak is. Maar in de ratrace en de sociale druk van onze omgeving is schuldgevoel een signaal geworden om aan verwachtingen van anderen te voldoen, loyaal te zijn.

Wantrouwende baas

Brits onderzoek liet zien dat werkgevers nogal wantrouwend zijn tegenover werknemers die zich ziek melden. Dus dat helpt ook niet om van je schuldgevoel af te komen. Bovendien blijkt dat werknemers die zich snel schuldig voelen enorm empathisch zijn, lievere collega’s zijn er bijna niet. Maar ze laten zich leiden door hun schuldgevoel en niet door hun eigen gevoel.

Neem jezelf serieus

Hoe genees je nu van presenteïsme en kom je af van je – onterechte – schuldgevoel? Neem jezelf serieus als mens en collega. Want ben jij iemand die zich er makkelijk vanaf maakt en bij een niesbui al thuis blijft? Nou dan! Dus als je je ziek voelt, geloof jezelf, dan ben je ook echt ziek. Je vak is voor anderen zorgen, dat kun je alleen als je ook goed voor jezelf zorgt. Bedenk ook wat jij zou doen als een collega ziek is. Dan pak jij ook die dienst van hem of haar op. Zo werkt het andersom ook. No big deal! Empathie is een mooie eigenschap, mits je het ook aan jezelf gunt.