Tjietska werkt als deskundige infectiepreventie: ‘Virussen zijn m'n werk en toch overviel de pandemie me behoorlijk’

Hoe ben je in dit beroep terechtgekomen?

‘Eerst was ik kinderverpleegkundige en later werkte ik op de IC. Ik was op zoek naar meer regelmaat, want dat werk en mijn drukke gezinsleven gingen niet meer samen. In mijn ziekenhuis stopte de deskundige infectiepreventie en ik werd benaderd met: “Is dat niks voor jou?” Ik twijfelde, want ik hou wel van écht mens/mens contact en ik had geen goed beeld bij de functie. Gelukkig ben ik dat contact absoluut niet kwijtgeraakt. Na een oriëntatie leek het mij leuk en deed ik de tweejarige (post HBO) opleiding, die intensief was. Er komt zoveel voorbij, het is zo breed. De micro-organismen veranderen steeds en dus het beleid ook. Dat maakt deskundige infectiepreventie (DI) een levendige functie. Al ben ik me ervan bewust dat het niet heel sexy klinkt. Ik kan je verzekeren dat het leuk, afwisselend en zelfstandig is.’

Wat houdt je werk dan precies in?

‘In dit beroep is het veelal de vraag; hoe krijg je mensen mee? Daar zit een stukje coaching in en dus veelvuldig contact met allerlei beroepsgroepen en soms patiënten/bewoners en/of hun familie. Je komt overal. Inmiddels zit ik 20 jaar in het vak en er komt telkens meer bij. Wij zijn er voor de veiligheid van patiënt én medewerker. Veiligheid is onze corebusiness. Daarom is het vakgebied zo gigantisch breed. Voor de drie ziekenhuislocaties, voor de 17 woonzorg locaties van Treant en op contractbasis voor externe woonzorglocaties helpen wij beleid op te stellen en uit te dragen om te voorkomen dat er uitbraken ontstaan. We denken mee bij (ver)bouw, als er nieuwe materialen of apparatuur aangeschaft wordt en we geven scholing. Naast allerlei administratieve taken die gaan van registratie, analyse en terugkoppeling tot telefoondienst voor medewerkersvragen.’

Wat is het meest bijzondere dat je bij is gebleven?

'Natuurlijk denk ik dan direct aan de covid-tijd. Je leest en weet van alles over nieuwe virussen en toch overviel de pandemie ons behoorlijk. Hoeveel protocollen er vooraf ook zijn gemaakt… Het was écht maatwerk. Er komt zoveel bij kijken. Medewerkers kwamen ineens met allemaal vragen en sommigen waren ronduit bang, zeker in het begin van de pandemie. Er waren ineens allerlei persoonlijke beschermingsmiddelen nodig. Het is behoorlijk ingrijpend geweest om scenario fase zwart op te stellen en te proberen om overal op voorbereid te zijn. Dat is wel écht ingrijpend geweest. We hebben het heel druk gehad, ook bijvoorbeeld met bron- en contactonderzoek. Ik weet nog goed dat ik uitslagen moest doorbellen. In het begin huilden weleens medewerkers als ze positief getest waren. Later hoorde je tussen de regels door soms dat ze dachten: oh, dan ben ik lekker 5 dagen thuis in isolatie. Het was een gekke tijd.’

Zijn er ook grappige of rare moment om over te vertellen?

'Nou, we hebben veel lol met collega’s. Bijvoorbeeld toen we mondmaskers gingen testen met een soort glazen venstertje, zodat liplezen mogelijk was. We hebben op zo’n moment echt plezier met elkaar, we delen dezelfde humor. Je werkt niet rechtstreeks met patiënten, dus je hoort dingen in een overleg en van elkaar. Toch komt het soms ook voor hoor, dat je op een afdeling komt en het levensverhaal van een patiënt te horen krijgt. Dan moet ik denken aan die ene keer dat een bacterie in rauwe geitenmelk in Nepal iemand zo ziek maakte dat ze dacht dat ze dood ging. Zoiets blijft je bij. Vroeger kwam het ook voor dat er héle vieze patiënten werden opgenomen. Zulke mensen mag je niet direct schoonmaken. Het vuil beschermde hen een beetje, als soort schil om hen heen. Als je hen direct wast – in hun verzwakte conditie – gaan ze dood, omdat ze dan in één keer weinig bescherming tegen ziektekiemen hebben. De huid is het grootste orgaan van het lichaam. Zoiets wordt onderschat.'

Wat moet je goed kunnen om dit werk te doen?

'De vaardigheden doe je op tijdens de opleiding en natuurlijk in het werk. Ik vind het belangrijk om een helicopterview te hebben. Als je het totaalplaatje ziet, kan je ook de consequenties overzien. Samenwerken, schrijfvaardigheid en analytisch denken zijn eveneens belangrijk, net als zelfstandigheid en creativiteit. Je moet goed kunnen communiceren, bij interne audits bijvoorbeeld wil je de pijnpunten benoemen om veranderingen te bereiken, niet om mensen tegen je in het harnas te jagen. In mijn ogen is het essentieel om mee te denken met de praktijksituaties, als wat op papier staat niet werkt, hoe doe je het dan wel? Zodat er toch op de best mogelijke manier aan ieders veiligheid wordt gewerkt.'

Wat vind je het leukst aan je werk?

'Ik persoonlijk vind de diversiteit het leukst. Dat je dag ineens heel anders kan worden. Bijvoorbeeld door een onverwachte MRSA-patiënt op de afdeling. Dan moet je ineens bron- en contactonderzoek doen. Allerlei labels in het elektronisch patiëntendossier verwerken en aanpassen. Verder is het zo divers en dynamisch dat ik elke dag weer met wat anders bezig ben. Er is een nieuw infectiecentrum, waar patiënten komen te liggen met bepaalde infectieziektes en waar we MRSA eradicaties kunnen doen (mensen van deze multiresistente bacterie proberen af te helpen), daarbij denken wij ook uitgebreid mee. Ook beheren we de griepvaccinatiecampagne en zorgen we dat nieuwe medewerkers de benodigde vaccinaties, zoals hepatitis B, krijgen.'

Is dit werk anders in een ziekenhuis dan ergens anders?

'Je hebt DI’s in het ziekenhuis, in verpleeghuizen en bij de GGD. De DI bij de GGD is verantwoordelijk voor bijvoorbeeld kinderdagverblijven, seksbedrijven en bijvoorbeeld ook de schepen in Delfzijl worden gecontroleerd. Er moet ook daar aan voorschriften worden voldaan om infectieziekten buiten de deur te houden. Evenementen worden door DI gecheckt om goede hygiëne op het evenement te waarborgen. Zijn er voldoende toiletten en wasgelegenheden. Allemaal om de verspreiding van micro-organismen tegen te gaan.'

In hoeverre is je werk emotioneel zwaar? 

'Dat is denk ik per medewerker verschillend. Je hebt bijvoorbeeld te maken met weerstand en hoe je daar mee omgaat. Collega’s zijn weleens voor het blok gezet. Van oudsher werd de verantwoordelijkheid over het wel of niet sluiten van een afdeling bij een uitbraak weleens bij een DI neergelegd. Nu wordt dit multidisciplinair besloten. Vroeger moest je gevoelsmatig meer alleen doen.'

Hoe ontlaadt je na je werk?

'Tennis en padel, lezen en mountainbiken, lekker buiten zijn, wandelen. Leuke en lekkere dingen koken. Ik heb veel actieve hobby’s die me vitaal houden.'