Marieke is militair verpleegkundige: ‘Die bom in Mali drukte me met de neus op de feiten’

In de afgelopen tien jaar is Marieke vijf keer uitgezonden, onder andere naar Mali en Afghanistan. ‘Dan zitten we echt in de oorlogsgebieden. Gelukkig heb ik daar nog nooit een patiënt hoeven behandelen die levensbedreigend gewond was.’

Levensecht

‘Dergelijke situaties worden wel veel getraind door middel van levensechte scenario’s. Hierbij wordt gebruik gemaakt van Lotusslachtoffers met nepbloed, die erg goed geschminkt zijn en goed kunnen toneelspelen. Er worden zelfs af en toe geuren ingezet, bijvoorbeeld van verbrand vlees, om je nog beter in de situatie in te leven.’

Stalen zenuwen

‘Angst heb ik nooit gehad. Wel heb ik een keer een spannend moment meegemaakt. Ik was in Mali en mijn collega’s die in het voertuig voor de gewondentransport zaten, waren ergens anders op patrouille. Toen reden zij op een improvised explosive device (IED). Ofwel: een bom die op geïmproviseerde wijze is gemaakt. Op dat moment dacht ik wel: shit, wat nu?’

Neus op de feiten

‘Gelukkig kregen wij vrij snel een melding dat er geen gewonden waren. Dat drukt je weer even met de neus op de feiten. Gelukkig is iedereen goed getraind. Je wordt gevormd door de dingen die je doet of meemaakt en door de opleiding. Dat scheelt. Ik was vroeger wel een bangerik hoor, maar dat verandert. Je leert om van je af te bijten.’

Mini-SEH

Marieke kan zowel op land als op zee werkzaam zijn. ‘Binnen de marine kun je op verschillende plekken terechtkomen. Zelf werk ik bij het Korps Mariniers. Die treden op op de scheidingslijn van zee en land. Ik kan dus vanaf een schip aan land worden gezet. Daar zetten we met het team de Basis Medische Eenheid (BME) op, een soort mini-spoedeisende hulp in een tent.’

Traumapatiënten

‘We zijn daar voor het opvangen van traumapatiënten. Maar vooral tijdens oefeningen komen er mariniers bij de arts voor bijvoorbeeld knie- of enkelklachten. Het hoeft overigens niet altijd een tent te zijn. Het kan ook voorkomen dat we tijdens oefeningen een gebouw krijgen waarin hetzelfde wordt gedaan.’

Klaar voor vertrek

‘Wanneer we niet op missie gaan, moeten we zelf trainen (medisch en fysiek), onze spullen op peil houden en goed schoonhouden en ervoor zorgen dat alles ingepakt staat om eventueel snel te kunnen vertrekken. We kunnen overal ter wereld worden ingezet. Daarom moeten er vaccinaties gegeven worden en worden de patiënten preventief gescreend, om er zo voor te zorgen dat de eenheid zonder ziekte of mutaties op pad gaat.’

Varen

Als Marieke op een van de marineschepen werkt, kan ze daar zomaar enkele weken verblijven. ‘Als we gaan varen, zien mijn dagen er anders uit dan op het land. Het kan zijn dat ik als enige verpleegkundige aan boord bent. Mijn collega’s, die normaal gesproken bijvoorbeeld in de keuken staan, zijn dan mijn assistenten als er een gewonde is. Naast het eventueel verlenen van medische zorg, moet je je collega’s les blijven geven of je doet oefeningen. Zodat iedereen weet wat hij moet doen als er daadwerkelijk wat aan de hand is.’

Shoppen

Met vooroordelen heeft Marieke ook te maken. ‘Vaak wordt gedacht dat er alleen heel ‘mannelijke’ vrouwen bij Defensie werken. De winnaar van Heel Holland Bakt, Anna Yilmaz, laat mooi zien dat dit echt een vooroordeel is. Je kunt ook gewoon heel vrouwelijk en lekker jezelf zijn. Als je bijvoorbeeld gaat varen en dan aan land gaat, ga je met je hakken de boot af om leuke dingen te doen. Bijvoorbeeld om te shoppen.’

Geen spijt

Spijt heeft Marieke nooit van haar keuze om bij Defensie te gaan werken. ‘Je kunt veel van de wereld zien. Het kan een grote impact hebben op je privéleven, maar je krijgt er een soort nieuwe familie voor terug. Er zijn legio mogelijkheden om door te groeien binnen Defensie. Om je werkervaring en klinische blik op pijl te houden, moet je civiele stages lopen op bijvoorbeeld een SEH of IC-afdeling.’

Allebei

‘Je leert om zelfstandig te werken. Je ziet je eigen patiënten op spreekuur. Vaak ben je de enige op zo’n moment. Dan heb je natuurlijk wel back-up van een dokter, maar die is niet altijd in de buurt. Je bent niet alleen verpleegkundige of militair. Als je op uitzending bent, draag je bijvoorbeeld altijd een wapen bij je. Je zorgt voor de veiligheid van jezelf en de patiënten. Daarnaast ben je verpleegkundige. Je bent dus echt allebei en dat maakt het heel leuk.’ 

Opleiding tot militiar verpleegkundige – hoe zit dat?

De Koninklijke Marine is een van de vier onderdelen van Defensie. De andere takken zijn de Koninklijke Landmacht, de Marechaussee en de Koninklijke Luchtmacht. Vóór je jezelf militair verpleegkundige mag noemen, moet je naast je ‘gewone’ opleiding tot verpleegkundige (mbo/hbo) nog enkele opleidingen volgen. Marieke: ‘De eerste opleiding (EMMV) in Den Helder duurt drie maanden. Dan verblijf je intern op de kazerne. Daar worden de militaire basisvaardigheden aangeleerd. Daarna volgt een medische opleiding op het Defensie Geneeskundig Opleidings- en Trainingscentrum (DGOTC) in Hilversum die tien maanden duurt. Dan kun je wel dagelijks naar huis. Na afloop ben je nog steeds matroos. Bij de Marine moet je voor militair verpleegkundige korporaal zijn. Hiervoor volg je nog eens zes weken de korporaalsopleiding. Aansluitend ga je nog een week naar de brandweerschool. Als je al die opleidingen hebt afgerond, kun je aan de slag als militair verpleegkundige.’