'Ik roep haar binnen en realiseer me dat er geen mooie manier is om dit te doen'

Ze zit voor me, totaal in paniek. Haar uithalen gieren door merg en been. Ze hyperventileert en slaat haar handen voor haar gezicht. Af en toe valt ze even stil, haar ademhaling stokt. Dan realiseert ze zich ineens dat ze dit aan haar kinderen moet vertellen en slaat de paniek weer toe. Haar partner zit er hulpeloos naast, murw, niet wetende wat hij met de situatie aan moet.

Ze is nog maar 45. Zes weken geleden heeft ze haar vader naar het kerkhof gebracht. Hij bleek uitgezaaide kanker te hebben. Haar jongste kind heeft nog steeds nachtmerries door het gemis van opa. Nu zit ze bij mij, onverwacht.

Het is aan het einde van de vrijdagmiddag. Mijn poli is eigenlijk al klaar, maar ik zit nog op mijn kamer voor wat administratie als de laborante van de radiologieafdeling binnenkomt. Ze vertelt me dat ze net een foto hebben gemaakt van de dame in de wachtkamer en dat het er niet goed uitziet. Waarom de huisarts haar niet naar de mammapoli heeft gestuurd is een groot vraagteken, want ik voel bij lichamelijk onderzoek toch duidelijk een afwijking in haar rechterborst.

De laborante legt me de situatie uit en wil doorpakken door ook een echo en biopt af te nemen. Ze heeft het met de radioloog besproken en die gaat akkoord, maar iemand moet de mevrouw in kwestie vertellen waarom we meer onderzoek willen doen dan wat de huisarts heeft aangevraagd.

Ik roep haar binnen en realiseer me dat er geen mooie manier is om dit te doen. Haar leven stond al op z’n kop en nu is de grond helemaal onder haar voeten weg. We nemen de tijd, ook al zitten de radioloog en laborante te wachten. Ze weten het en respecteren de ruimte die ik neem om dit te doen. We praten over de foto, wat dit betekent en wat de eventuele gevolgen kunnen zijn. We praten over haar vader, haar gezin, haar kinderen. Hoe vertel je dit?

Langzaam kalmeert ze. Ze zit weer opgesloten in haar hoofd. Ik raak haar handen aan en kijk haar diep in de ogen. Voel vrouw, voel. Wees verdrietig, wees boos, rouw. Doe dit samen, samen met je man en kinderen, draag het niet alleen. Wees een voorbeeld voor hen. Als jij verdrietig durft te zijn, durven zij het ook te laten zien.

Ze is sterk, ik zie het in haar blik, ik voel het in haar handen. Ze veegt haar tranen af en gaat terug naar de wachtkamer. Over een paar dagen zie ik haar weer en ik weet nu al dat ze haar plan klaar heeft. Wat ze wil en hoe, vragen op een papiertje, voorbereid tot in de puntjes. Maar voel vrouw, voel.