Blogger Verena - 'Dit zorgt voor een gevoel van leegte en eenzaamheid bij het kind'

In haar boek schrijft Lindsay C. Gibson over de kenmerken van emotioneel onvolwassen ouders en wat de invloed hiervan is voor kinderen die opgroeien in een gezin met onvolwassen ouders op emotioneel gebied. Dit onderwerp verdient aandacht omdat het opgroeien in een gezin waarin er een gemis is wat betreft emotionele volwassenheid, gevolgen heeft voor het aangaan van verbinding en intimiteit op volwassen leeftijd.

Een emotioneel onvolwassen persoon heeft een hoge mate van zelfingenomenheid, kan zich beperkt inleven in de ander, is behoeftig en emotioneel onbetrouwbaar. Ondanks dat ik er vanuit ga dat ouders/primaire verzorgers binnen hun beste kunnen handelen, mag het wel duidelijk zijn dat zulke eigenschappen van invloed zijn op de onderlinge band tussen ouder en kind. 

In haar boek beschrijft ze een interessant onderzoek die laat zien dat moeders met lage gevoeligheid zich niet bewust waren van het gedrag van hun baby omdat ze het negeerden of omdat het gedrag dermate substiel was dat ze het niet door hadden dat de baby contact zocht. Ook waren deze moeders niet in staat om het gedrag te interpreteren en empathie te tonen. Hun respons was snel en gefragmenteerd. 

Voor zulke ouders gaat het aanvoelen en het inspelen op de behoeften van het kind niet vanzelf. Er is een gebrek aan empathie en begrip voor andermans gevoelens. Emotioneel onvolwassen ouders hebben het onvermogen om met emoties en emotionele nabijheid om te gaan. Dit zorgt voor een gevoel van leegte en eenzaamheid bij het kind. 

Er is gebrek aan zelfreflectie, waardoor ze de schuldvraag telkens buiten zichzelf leggen en waardoor ze geen verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag. Hun onvolwassenheid maakt dat ze inconsistent handelen en emotioneel onbetrouwbaar zijn, wat ten koste gaat van het gevoel van veiligheid van het kind.  

Kinderen van emotioneel onvolwassen ouders worden vaak blootgesteld aan zaken die ‘te groot’ zijn voor kinderen, want er wordt weinig rekening gehouden met de ontwikkelingsfasen van het kind. Hierdoor krijgen kinderen bijvoorbeeld teveel verantwoordelijkheid die niet bij hun leeftijd past of worden ze betrokken in ruzies van ouders waar ze niets mee te maken hebben. 

Ook is er vaak sprake van parentificatie (de ouder rol en kind rol worden verwisseld). 

Vaak zien deze ouders hun kinderen onbewust als een verlengstuk van zichzelf, waardoor het net is alsof de kinderen hun ouders in hun basisbehoeften dienen te voorzien in plaats van andersom. Het lijkt alsof er geen onderscheid is, dat het kind een individu is met eigen voorkeuren en wensen. De successen van hun kinderen worden hun eigen successen omdat ze hun gevoel van eigenwaarde voeden. 

Er is ook een gebrek aan begrenzing, waardoor er hetzij teveel betrokkenheid is, hetzij er juist wordt afgezien van enige betrokkenheid. Bovendien worden frustraties geuit door manipulatie, chantage op emotioneel niveau in plaats van met elkaar te communiceren. Het doel is dan ook om hun eigen zin door te drijven, gehoorzaamd worden. Kinderen willen hun ouders maar al te graag tevreden stellen en wanneer ouders zich keer op keer zo opstellen, leren kinderen niet om zichzelf te zijn en eigen keuzes te maken. Ze leren dat ze zich moeten aanpassen aan de wensen van hun ouders. 

Kinderen die geconfronteerd worden met emotioneel onvolwassen ouders weten niet beter. Zo gaat het nou eenmaal bij hun thuis. Ze komen er gaandeweg hun eigen volwassenheid achter dat er iets schort aan het gedrag of aan de wijze waarop ze zijn grootgebracht. Zij ervaren ongemak op thema’s als verbinding en intimiteit. Ze hebben ook niet geleerd om hun behoeften te identificeren en te communiceren. 

Ook de prominente rol die een ouder blijft nemen, zelfs wanneer het kind allang volwassen is en het huis uit is, is niet passend. Als volwassene is het een natuurlijk proces om je los te maken van je ouders, op eigen benen te staan en jouw eigen leven te gaan leiden, idealiter in de wetenschap dat je bij jouw ouders terecht kunt. 

Er zijn vier types emotioneel onvolwassen ouders te weten: de emotionele, de gedreven, de passieve en de afwijzende ouders. Deze wil ik in de komende blogs uitdiepen. Stay tuned…