Waarom houd je vocht vast tijdens de nachtdienst?

Dikke vingers en enkels en ineens een paar ons erbij op de weegschaal: veel mensen die nachtdiensten draaien hebben last van vocht vasthouden. Hoe kan dat? Diëtiste Sascha legt uit.

Voldoende drinken is door drukte soms lastig. Maar zelfs al drink je de hele nacht, plassen hoef je niet. Wel daarna: om 7 uur, 8 uur, 9 uur en 11 uur. Net als je lekker ligt te slapen. Zo irritant! Hoe zit dat?!

Biologische klok

In mijn vorige blog legde ik uit dat onze stofwisseling 24 uur per dag werkt. Ook voor onze nieren geldt dat. Onze biologische klok zorgt echter voor een 24-uurs ritme in slapen en wakker zijn, en past de afgifte van hormonen hierop aan.

Minder volle blaas

Zo geeft je lichaam ’s nachts meer van het antidiuretisch hormoon (ADH) af, dat de waterhuishouding in het lichaam regelt. Hierdoor loopt je blaas minder vol en hoef je dus als je slaapt niet de hele tijd naar de wc.

Ontregeld

Als je nachtdienst draait is dit knap lastig. Voor jouw lichaam en dus voor de afgifte van ADH is het nacht, maar ondertussen is het voor jou als verpleegkundige stiekem een werkdag.

Alcohol

Even een grappig feitje tussendoor: het hormoon ADH is er ook verantwoordelijk voor dat je dorst krijgt en veel moet plassen als je (veel) alcohol drinkt. Dit komt doordat alcohol de afgifte van ADH onderdrukt en je lichaam het water niet meer vasthoudt, maar afdrijft. Je hebt hierdoor eerder kans op uitdroging.

Zout en suiker

De grote vraag is nu: wat kun je doen om het vocht vasthouden in de nachtdienst tegen te gaan? Alcohol drinken is natuurlijk geen optie… ? Zoals je net hebt gelezen kun je er deels niet zoveel aan doen. Gelukkig kun je met je voeding wel enige invloed uitoefenen. Als je zout en koolhydraten (suikers) eet, dan houd je ook meer vocht vast. Door extra te letten op gezonde voeding krijg je niet teveel zout en suikers binnen.

Tips om minder vocht vast te houden tijdens de nachtdienst:

• Kies voor vers, onbewerkt voedsel. Denk aan fruit, groenten, salades, snackgroenten, ongezouten noten, ongezoete zuivel zoals kwark en yoghurt.
• Hoe lekker en oppeppend een glas bouillon of andere soep van een poederbasis soms kan zijn, het is echt een zoutbom. Vermijd ze liever.
• Ook sauzen, bewerkt vlees (zoals hamburgers, rundervink, worst en vleeswaren), kant-en-klare vleesvervangers, kant-en-klaarmaaltijden en pizza's bevatten veel zout.
• Als je moe bent, ligt snoepen op de loer. Omdat suikers je vaak (kortdurend) het gevoel geven dat je er weer even tegen kunt. Probeer toch niet te gaan voor snoep, drop, koek of chocolade als oppepper. Eet en drink voldoende om een snack-attack tegen te gaan, loop een rondje, zorg voor afleiding.

Lees ook:

Is het erg als je door wisselende diensten niet regelmatig eet? Diëtist Sascha geeft antwoord

Diëtist Sascha: zó weersta je je snack-attack tijdens je nachtdienst