Sylvia is LOTUS-slachtoffer: ‘Als mensen mij vragen wat ik doe, zeg ik soms gewoon: “Ik ben dramaqueen”’

Wat houdt je werk in?

‘Als mensen mij vragen wat ik doe, zeg ik soms gewoon: “Ik ben dramaqueen.” LOTUS staat voor Landelijke Opleiding tot Uitbeelding Slachtoffers. Op BHV- en EHBO-cursussen of bij rampenoefeningen doe ik me voor als slachtoffer, zodat hulpverleners hun werkzaamheden kunnen oefenen in een zo echt mogelijk scenario. Ik noem mezelf altijd het pratende boek. Je leert uit het boek hoe je de snijwond moet behandelen. Als er dan plots een mens voor je staat, of je hebt ineens een vinger voor met een snijwond erin, dan zit daar een heel persoon aan vast en die kan ook nog praten. Dan merk je dat mensen het best wel spannend vinden.’

Hoe wordt je LOTUS?

‘Je volgt een opleiding van een aantal maanden. Daarin leer je de kennis van een EHBO'er, maar dan nog wat meer achtergrond erbij. Je leert natuurlijk ook hoe je wonden moet grimeren, hoe je moet acteren op mensen. Maar je moet ook weten hoe je reageert als slachtoffer wanneer iemand iets verkeerds doet. Bijvoorbeeld als je een hele grote schaafwond hebt en je gooit er sterilon in, dan gil je natuurlijk best wel wat, normaal gesproken. Daar moet je op kunnen acteren. En je beeldt al je ziektebeelden uit, dus daar moet je weer de kennis van hebben. We leren een ook een beetje over medicijnen en hoe je daarop reageert.’

Hoe ben je in dit werk terechtgekomen?

‘Ik wilde al heel lang een EHBO-diploma halen, maar ik dacht steeds ooit komt dat wel. Toen ik het uiteindelijk ging doen, hadden ze bij de EHBO-vereniging geen LOTUS. En heel, heel vroeger had ik eens gelezen in de krant over een oefening in de Coentunnel. Met auto's die op elkaar en in elkaar zitten en dat daar slachtoffers bij waren. Het leek me toen al leuk om dat een keer te doen. Toen ik begon met de opleiding voor LOTUS-slachtoffer, dacht ik: oh verrek, dat is dat ene dat je in de tunnel mag. En nu achteraf denk ik: had ik dit maar tien jaar eerder gedaan.’

Wat is de leukste oefening die je hebt gedaan?

‘Waar ik echt heel veel lol heb gehad, is in het AMC. Ik speelde iemand waarbij de bevalling misging. Ze hadden een zak erwtensoep, als ontlasting, tussen mijn benen gedaan. Terwijl de verpleegkundige met de kinderarts aan het overleggen was, moest ik zorgen dat de zak erwtensoep openging. Ik had een scalpel gekregen om er gaten in te prikken. Alleen bij elk gat wat ik maakte, kwam de wortel of wordt vast te zitten in het gat. Toen kwam de hoofdverpleegkundige die het had georganiseerd en knijpt gewoon keihard in die zak. De hele kamer zat onder. Vervolgens op de OK wilde de anesthesist maar een naald bij me erin steken. Dus ik zei: “Nee, niet doen. Je moet naar mijn kind kijken.” Ik lag maar op de tafel te worstelen met die anesthesist. Tot hij op een gegeven moment op zijn schouder werd getikt dat het is een oefening was, hij wist dat niet.’

Wat vind je dat je goed moet kunnen als lotus? 

‘Grimeren en acteren. Ik denk dat het acteren het belangrijkste is. Met acteren kan je nog wel wat slecht grime wegwerken. Als jij gewoon vertelt: “Wow het spuit eruit,” en je doet dat geloofwaardig, dan zien mensen zoiets wel voor zich. Aan de andere kant, als jij wel een hele goede wond kan maken, maar heel apathisch bent, gebeurt er niet veel.’

Wat is de meest heftige verwonding die je hebt moeten spelen? 

‘Mijn been of arm eraf. Meestal probeer ik m’n arm of been weg te moffelen onder een koffer of doos, of onder kleding. Meestal doe je het bij je knie, want dat is het makkelijkste. Dan maak je een stomp aan je eigen been. Op die manier kun je ergens je onderbeen verstoppen en dan wat bloed erbij doen.’

Zo klinkt het heel simpel, het is vast niet zo makkelijk?

‘Nee, dat klopt. Het hangt van de wond af hoe lastig het is om te maken en hoe lang je bezig bent. Het kan binnen een minuut, maar het kan ook een half uur duren. Hoe groot moet de wond zijn, wat moet er allemaal bij? Met wat voor materiaal ga je het doen? En voor welke doelgroep is het? Je kan je ook voorstellen dat het uitmaakt of je en brandwond maakt voor een EHBO-les of voor een brandwondencentrum.’

Welke materialen gebruik je?

‘Je hebt verschillende soorten wax, zoals derma wax en nose wax, maar je hebt ook bijenwas, een soort brooddeeg en siliconen. Als je wonden wilt hebben die lang blijven zitten, dan gebruik je vaak de siliconen. Dat kan je onder het water doen en dat spoelt niet weg. Als je even snel een wond op wilt zetten, moet je juist geen siliconen gebruiken. Want dan moet je dingen mengen, je moet het opzetten, je moet het laten drogen. Dan moet je het nog eens een keer op kleur maken. Dat duurt veel langer. Brooddeeg, als het warm wordt, valt het van je huid af. Dat is veel kwetsbaarder. Als je dat veel gaat spoelen, dan verdwijnt het deeg op een gegeven moment. En derma wax heeft weer als nadeel dat het veel minder diepte heeft. Zo heeft elk materiaal z’n eigen eigenschappen en nadelen.’

Vind je zelf dat je bijzonder werk doet? 

‘Ja en nee. Eigenlijk niet meer, omdat ik al zoveel dingen mee heb gemaakt. Maar wat wel weer heel bijzonder is, is dat je echt heel veel kijkjes in de keuken mag nemen. Je komt op plekken waar jij en ik nooit komen, zoals ruimtes die niet zomaar voor iedereen beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld de technische ruimtes op Schiphol. Ik heb ook op het dak gestaan op Schiphol bij de vertrekhal voor een oefening. Of dat je in het ziekenhuis wel gewoon op de OK komt, zonder dat je denkt: oh ja, ik heb stress, want ik word zo geopereerd.’