Nico over geduld op de IC: ‘Als een kritieke patiënt nog niet naar de OK kan, moeten we tijd rekken en geduld hebben’

Eerlijk gezegd hebben we niet vaak ruimte voor geduld op de IC. Op een acute afdeling als de onze komt het vaak op snel handelen aan.

Check, check, dubbelcheck

Als een acute patiënt vanuit de Eerste Hulp onze afdeling opkomt, ontvangen we hem met zo’n drie verpleegkundigen. Zuurstof toedienen. Infuusnaald, arterielijn en groot infuus plaatsen. Bloedbuisjes en bloedgas afnemen. Inventarisatiekweken van urine, keel en rectum afnemen. Een ECG en een röntgenfoto van de longen maken. En zo nodig een tube (beademingsbuis) plaatsen. Het gebeurt allemaal in een mum van tijd.

Geoliede machine

We zijn in deze kritische momenten zo op elkaar ingespeeld, dat zo’n opname rap verloopt en de patiënt snel de benodigde behandeling krijgt. Iedereen kent z’n plek, er zijn geen vertragende factoren, het loopt gesmeerd.

Tijd rekken

Soms gaat het ineens slechter met een patiënt, terwijl we nog moeten wachten op uitslagen of bloed. Of kan een operatie of onderzoek nog niet plaatsvinden. Aan ons de taak om geduld te hebben, tijd te rekken en de patiënt zo stabiel mogelijk te houden.

Alle zeilen bijzetten

Onlangs hadden we bijvoorbeeld een patiënt die fors bloed verloor uit zijn geperforeerde darm. Het bloed dat we gaven liep er net zo hard weer uit. We moesten alle zeilen bijzetten om met extra vocht en bloeddrukverhogende medicatie de patiënt stabiel te houden. En ondertussen: geduld hebben.

Delier

Geduld moeten we ook hebben als een patiënt een delier heeft. Dan is hij erg verward, als gevolg van bijvoorbeeld een ontsteking. Informatie komt zelden aan, een patiënt heeft wantrouwen in alles en iedereen, is motorisch onrustig, wil het bed verlaten of trekt alle infusen eruit en kabels los… En dat meermaals in een dienst. Een rustige benadering leidt dan vaker tot een coöperatieve patiënt,  maar garantie heb je nooit. Adem in, adem uit…

Tandje sneller

Onder collega’s is geduld ook een dingetje. Er zijn er altijd die nóg een tandje sneller kunnen en willen. Vooral leerling-verpleegkundigen - die nog in hun ritme moeten groeien - ervaren die druk. Acute situaties zijn voor hen de grootste beproeving. Oefening baart kunst. Juist in zulke momenten komt het op goede leerlingbegeleiding (en geduld) aan.

En de familie maar wachten

Voor familie en vrienden is de IC-opname een erg ingrijpende tijd. Ze zouden het liefst gelijk naast het bed bij hun dierbare zitten, maar dat gaat niet. Eerst moeten alle onderzoeken worden gedaan en handelingen verricht. En als ze er eindelijk bij mogen, verschijnt er een volgende specialist die de nieuwe patiënt wil onderzoeken. De familie neemt nogmaals plaats in de familiekamer en moet weer geduld hebben…

Langzaam opstaan

Ook bij patiënten die langzaam weer opkrabbelen komt het op geduld aan. Een oudere patiënt die na een lang ziekbed al zijn spiermassa en -kracht is verloren, mag voor het eerst uit bed. De patiënt zit op de bedrand, zijn voorzichtige maar trotse blik staart de kamer in. De voeten gaan langzaam naar de grond, het lichaam strekt zich. Geen sterretjes…? Nee. En dan begint het schuifelen.

Mega-afstand

Wat voor een gezond mens een kleine draai naar de stoel is, is voor deze meneer – die zijn benen bijna niet meer voelt laat staan kan controleren –  een mega-afstand. Ondersteund door twee verpleegkundigen, gaat hij een klein stukje in z’n achteruit en pakt dan eerst met z’n linker- en dan met z’n rechterhand de stoelleuning vast. Hij ploft zacht op de zetel.

Vertrouwen

Als wij hier als verpleegkundigen geen geduld voor hebben, dan heeft de patiënt geen vertrouwen in ons, geen vertrouwen in zichzelf, en is de kans op blessures ook groter. Met geduld heeft de patiënt een eigenwaarde weer een stukje teruggekregen.

Spagaat

Het mag duidelijk zijn: we maken regelmatig een spagaat. Personeelsleden van de IC zijn stuk voor stuk control freaks die in acute momenten snel moeten en kunnen handelen. Maar net als alle collega’s in de zorg nemen wij de tijd om onze patiënten hun autonomie weer terug te geven en juist een stapje terug te doen om de patiënt de kans te geven het zorgen zelf weer op te pakken.