Maurice de Hond: 'Het huidige coronabeleid is een belediging van mijn intelligentie'

Hoe verklaar je dat het RIVM en het kabinet relatief laat naar externe adviezen luisteren als het gaat om nieuwe informatie rondom bijvoorbeeld ventilatie?

'Ik denk dat ze bij de start uitgingen van een grote deskundigheid van de WHO, Van Dissel en het RIVM. Wat daarnaast gebeurd is, is dat we een zogenaamd Bergamo-trauma hebben gekregen. We keken naar Italië en dachten: dat komt op ons af. De WHO zei dat er een sterftecijfer van zo’n 3% van de besmettingen was, dus ik denk dat er veel primaire doodsangst is geweest. En ik vond en vind nog steeds dat alle deskundigen, virologen, microbiologen, epidemiologen die op tv zijn, de angst aan het onderhouden zijn en ook nog eens versterken. Vaak niet eens gebaseerd op harde feiten, maar op veronderstellingen. Een mooi voorbeeld is het thema “besmettingen via voorwerpen”.'

Wat is daarmee dan?

'Nou, volgens mij kan ik bij wijze van spreken gewoon likken aan voorwerpen en word ik er niet ziek van. We weten dit inmiddels veel zekerder, maar ik heb dit feit nog nooit op de Nederlandse tv gehoord. Ze zijn eigenlijk nog steeds de angst aan het versterken, terwijl je ook kan zeggen: wees blij, want dit is niet meer gevaarlijk. Integendeel: Rutte roept nog steeds 'handen stukwassen'. Dus het kabinet heeft zich in eerste instantie overgegeven aan deze mensen, en deze deskundigen zaten dan ook nog eens elke avond bij de praatprogramma’s.'

Wat gebeurde daar dan volgens jou?

'Stel dat Rutte op een gegeven moment had gezegd: "Jongens, ik ga een veel vrijere lijn volgen; in het belang van de economie". En vervolgens had Marjan Koopmans bij Op1 gezeten en die zou zeggen: “Nou, dat vind ik heel onverantwoord”. Wat nou als een week erna het aantal doden met vijf zou zijn gestegen? Voortdurend is er risicomijdend opgetreden. En doordat zoveel mensen hysterisch waren en het vertrouwen in Rutte steeg, was dat eigenlijk een succesvolle formule.'

Kan dit zo doorgaan?

'Je ziet nu hoezeer ze in de problemen komen. Als van Dissel en het RIVM een iets soepelere organisatie waren geweest, hadden ze deze prominente rol nog steeds kunnen spelen. Ik heb gisteren een soort discussie met Marc Van Ranst gehad uit België. Ik sta niet helemaal achter al zijn uitspraken, maar ik vind wel dat hij dat goed en duidelijk communiceert en in ieder geval met de tijd meegaat niet blijft hangen. Hij is al een paar maanden bezig met ventilatie en met de scholen en dergelijke. Ik zeg dus niet dat ik het eens ben met alles wat hij zegt, maar zijn stijl bevalt me veel beter de stijl van Van Dissel.' 

Toch blijft Rutte van Dissel onverkort steunen…

'Laten we eerlijk wezen: het volgen van het RIVM door Rutte is een succesformule. Dat heeft hem geen windeieren opgeleverd. Een groot deel van de mensen vindt dat hij het goed doet als premier. Als hij gaat afwijken van de RIVM lijn, moet hij ineens zelf keuzes gaan maken. Wat ik wel gehoord heb, is dat er binnen het kabinet steeds meer onrust is over deze aanpak en de starheid van Van Dissel. Hij is een soort koppige ezel waarbij je voortdurend aan zijn touw moet trekken om hem weg te krijgen van z'n positie. Dat gaat Rutte en De Jonge denk ik toch wel wat opbreken.'  

Stel dat jij Rutte was, wat zou je dan vanaf morgen anders doen?

'Ik zou beginnen met het opzetten van een soort onafhankelijk instituut dat probeert alle cijfers op een reële manier te presenteren. Niet zoals het RIVM; de data misbruiken om te kunnen zeggen tegen mensen “Houd je toch aan deze maatregel”. Ik zou zo reëel mogelijk cijfers geven. Als je zo oud bent, heb je dit risico met onderliggend lijden. Om mensen een gevoel te geven van het risico dat ze zelf lopen. En ja, er zijn mensen met duidelijk meer risico's en er zijn mensen met veel minder risico's. Wat je dan krijgt, is een soort rust in de samenleving. In de tweede plaats zou ik mensen belonen in plaats van straffen. We weten dat er buiten vrijwel nul risico is. Ga dan niet roepen: “voor het beleid is het eenduidiger om overal anderhalve meter te houden”. Nee, ik denk dat het voor beleid veel eenduidiger is als je zegt: ”buiten kan je in principe alles doen, maar doe alsjeblieft slim en niet belachelijk. Binnen is het een ander verhaal.'

Nog meer aanbevelingen?

'Ten derde zou ik een stoplichtsysteem invoeren voor binnenruimtes. Ruimtes die veilig zijn omdat ze goed geventileerd zijn, krijgen een groene sticker op de deur met coronaproof. Daarbij mag je op 1 meter van elkaar zijn en zonder mondkapjes. In rode ruimtes mag je alleen maar mét mondkapjes zijn. En dat stoplichtsysteem zou ik dan ook nog laten afhangen van de regio. In Leeuwarden zijn amper besmettingen, dus daar kun je vrijer bewegen dan in Amsterdam. Ook zou ik landelijk naar de 1 meter gaan. Op deze manier beloon je goed gedrag, want als samenleving ga je dan samenwerken om een gebied “groen” te houden. Dan kun je namelijk alles doen. Als overheid zou ik dan ook geld beschikbaar stellen om plekken op groen te houden, omdat dit ook weer werkgelegenheid is.' 

En als er dan toch een uitbraak is?

'Ik zou elk voorval heel erg goed onderzoeken en alle informatie open delen. Bij de uitbraak in Bergen op Zoom lijkt dit heel erg te maken te hebben met de Marokkaanse gemeenschap (o.a. de viering van het offerfeest). Dan is het goed om te begrijpen hoe deze besmettingen tot stand komen. Niet in de beschuldigende zin, maar om ervan te leren. Het maakt namelijk voor je maatregelen echt wel uit of iets in een specifieke groep is of breder.' 

Twijfel je wel eens? En wanneer is dan het moment dat je stopt met zoeken omdat je twijfel verdwenen is?

'Natuurlijk twijfel ik soms, maar ik werk als volgt: ik observeer alles en zie dan bepaalde patronen. Daarvan maak ik een systeem in mijn hoofd. Constant probeer ik dan met nieuwe inzichten en aan de hand van nieuwe feiten het model aan te scherpen. Als het niet in mijn model past, dan kijk ik of de data wel klopt, zoals op dat terras in Dokkum. Juist dat voorbeeld is uitermate interessant, want het kan een nieuwe blik werpen op de werkelijkheid. En als het dan echt harde nieuwe informatie is, dan klopt mijn model niet en pas ik het aan de nieuwe data aan. Dus ik twijfel en controleer voortdurend. Mijn mooiste modelmoment was bijvoorbeeld toen ik uitvond dat een grote uitbraak in Brazilië vijf dagen na de start van een grote regenbui tijdens het regenseizoen ontstond. De harde regen legt daarbij als een soort gordijn een rand om de huizen en veel mensen sluiten hun luiken, waardoor je dus slecht geventileerde ruimtes krijgt.'

Tot slot: wat drijft je om al dit werk te doen?

Ik denk dat we in Nederland de grootste crisis aan het meemaken zijn sinds oorlogstijd. Ik denk dat wat we nu meemaken, veel ingrijpender gaat zijn dat de crisis in de jaren '30. Want wat we tot nu nog niet onderkennen, zijn de sociale, economische, maatschappelijk en ook politieke gevolgen die deze crisis gaat hebben. Dat wordt ontzettend gemaskeerd. Een groot deel van het toerisme en de evenementenindustrie is weggevaagd. Daarnaast heb ik kinderen en kleinkinderen en ik vind dat de politiek nu allerlei verworvenheden van de samenleving overboord aan het gooien is. Dat vind ik niet acceptabel. Maar mijn belangrijkste motivatie is dat de basis van dit beleid op veel punten een belediging van mijn intelligentie is. Sommige mensen krijgen pijn in hun oren als iemand met zijn nagels over een schoolbord krast, maar ik krijg pijn in mijn hoofd van zo’n gebrek aan logica.'

Krijg je veel respons van mensen die je volgen? 'Jazeker! Ik krijg elke dag e-mails van mensen die me bedanken dat ze, door mijn manier van kijken, een relatief normaal leven kunnen leiden en niet zo angstig meer zijn. Vanmiddag belde iemand die met me deelde dat ze waarschijnlijk suïcide had gepleegd als ze niet mijn stukken had gelezen. Er zijn zoveel mensen heel erg bang gemaakt; door realistisch de gevaren te delen, geeft dat mensen rust. Ik denk dat ik in mijn leven nog nooit zo belangrijk ben geweest voor andere mensen. En wat is een betere motivatie dan dit?' 

Wil je meer interviews lezen? Volg mij op Facebook of Linkedin om niets te missen!