'Ik begreep eerst niet goed wat er nu verkeerd was aan een verjaardag vieren'

DEMENTIE EN JARIG ZIJN IN HET VERPLEEGHUIS

Wanneer je jarig bent, vindt bijna iedereen het fijn en leuk dat je wat extra aandacht krijgt. Toen ik nog een klein meisje was, was ik samen met mijn tweelingzus al dagen voor onze verjaardag aan het zoeken of onze moeder niet al ergens een cadeautje verstopt had. De avond voor onze verjaardag werden we wat eerder naar bed gestuurd, want we mochten de slingers niet zien die in de huiskamer opgehangen werden. Op de dag van onze verjaardag waren we extra vroeg wakker omdat we zo'n zin in de aandacht en de cadeautjes hadden van onze gezinsleden en familie.

Nu ik heel wat ouder ben dan dat kleine meisje wat op zoek ging naar cadeautjes merk ik dat ik steeds minder behoefte heb om mijn verjaardag uitgebreid te vieren. Dat zal vast ook met de leeftijd te maken hebben.

Vandaag ben ik jarig en juist nu moet ik denken aan een vrouw met dementie, (laten we ze even mevrouw E. noemen) die ik in het verpleeghuis leerde kennen. Wanneer een bewoner jarig was, werden de slingers opgehangen, soms een rolstoel/rollator versierd, er werd getrakteerd door de familie en ook werd er speciaal iets lekkers klaargemaakt door de medewerkers. Sommige mensen vierden hun verjaardag in een 'zaaltje' van het verpleeghuis met familie en vrienden. En de meeste mensen genieten daar toch echt wel van.

Ik stond er toentertijd niet bij stil dat er ook mensen zijn die al die aandacht helemaal niet prettig vonden, zoals dus mevrouw E. Ook voor haar verjaardag hingen er slingers, was er een traktatie en werd er groots uitgepakt door een ver familielid die vond dat wanneer je dementie hebt en in het verpleeghuis woont toch zeker een feestje moest maken van een verjaardag. Dit zeer tegen de zin van mevrouw E.’s beste vriendin en eerste contactpersoon.

Ik begreep eerst niet goed wat er nu verkeerd was aan een verjaardag vieren, totdat die vriendin vertelde dat mevrouw E. toen ze volwassen was nooit haar verjaardag meer heeft gevierd! Ze had er een hekel aan, stond niet graag in de belangstelling en misschien was het ook omdat ze niet geconfronteerd wilde worden met het ouder worden. In ieder geval was er op haar verjaardag geen feestje, dat wilde ze beslist niet! Zo beslist zelfs dat ze op haar verjaardag maakte dat ze wegkwam, ze was dan niet thuis, ze zorgde dat ze die hele dag weg was zodat ze ook niet onverwacht visite kon krijgen. Dát was de reden dat haar vriendin het niet eens was met het vieren van mevrouw E.'s haar verjaardag in het verpleeghuis, want dit was immers geheel tegenstrijdig met wat mevrouw E. gewild zou hebben?

Nadien heb ik nooit meer automatisch slingers opgehangen en een feestje gemaakt wanneer er een bewoner jarig was. Bewust stil staan met wat, wanneer, waarom en hoe je iets doet of niet doet, is essentieel om belevingsgericht te kunnen zorgen, toch? Hoe zeggen ze dat ook alweer, "bewustwording is de eerste stap naar verandering?" Belevingsgericht zorgen; en dat zit dus al in heel kleine dingen, zoals een verjaardag vieren!