Hospiceverpleegkundige Esther - 'Ook al ben ik 90 jaar, dit vergeet ik mijn hele leven niet meer!, zegt mevrouw met een stralend gezicht'

Het belooft een rustige nachtdienst te worden. Alle vier de gasten van het hospice zijn nog stabiel in hun terminale fase. De letterlijke betekenis van terminaal is ‘laatste fase’. Je bent dan uitbehandeld en hebt geen uitzicht meer op beter worden. Alle behandelingen worden gestaakt. Dat maakt dat we dan geen curatieve zorg meer geven (gericht op beter worden), maar palliatieve zorg. 

Palliatieve zorg richt zich op het bestrijden van de symptomen van de ziekte zoals misselijkheid, benauwdheid, pijn enzovoort. Palliatief betekent letterlijk: verzachtend. De zorg is, naast medicatie, gericht om het leven van iemand in de laatste levensfase zo prettig mogelijk te laten verlopen. 

Zo zetten we complementaire zorg in (massage, aromatherapie, muziek, warmtetherapie enzovoort).

De letterlijke betekenis van complementair is: aanvullend tot een geheel. Complementaire zorg gaat uit van een holistische benadering waarbij de zorg de lichamelijke, emotionele, mentale, spirituele en sociale behoeften omvat. Alles om, ook al is het je laatste stukje van je leven, nog zoveel als mogelijk kwaliteit hieraan te geven. 

De medicatie van de gasten die er nu liggen zijn goed afgestemd. De stervensfase die uiteindelijk zal intreden is nog niet aan de orde. De nacht zal daarom rustig verlopen. Buiten hulp bij toiletgang, zal ik qua zorg niet veel hoeven te doen. En dat is fijn, want na een aantal drukke weken met veel overlijdens zijn er veel taken blijven liggen. Naast het uitzetten van de medicatie voor de gasten kan ik dus mooi al mijn achterstallige werk inhalen. 

Ons kantoor bevindt zich boven in het huis. Het rolgordijn van het schuine dakraam heb ik opengelaten want er wordt sneeuw verwacht! ‘Maart roert zijn staart’ is de gezegde: zo zie je de eerste knoppen in de bomen verschijnen in de prachtige lentezon, en zo kunnen ze weer bedekt worden met een laagje sneeuw. En zo dwarrelen de eerste sneeuwvlokjes op het zolderraam.

In een uur tijd is alles bedekt onder een witte deken van sneeuw. Ik kan het niet laten om even de tuin in te lopen. De sneeuw kraakt onder mijn voeten en laten mijn sporen na. Ik richt mijn hoofd omhoog en de ijsvlokjes dwarrelen vanuit de donkere hemel op mijn gezicht. Het is al stil in de nacht, maar de stilte van de witte sneeuwdeken maakt de stilte nog stiller. Ik geniet! 'Kon iedereen dit maar zien', is mijn gedachte. Want het Nederlandse weer kennende, is morgen alles weer weg. Ik ga weer verder met mijn werk, onder het zolderraam dat bedekt is met een laag sneeuw. 

En dan rinkelt de hospicetelefoon om te laten weten dat een kamer heeft gealarmeerd. Een dame van 90 jaar, met terminaal hartfalen, belt voor toiletgang. Om haar energie te sparen hebben we een postoel naast haar bed gezet. Ik help haar uit bed terwijl ze met slaperige ogen haar bekende verhalen weer begint te ratelen. Mevrouw vindt het heerlijk in het hospice. Na een tijd lang alleen te hebben gewoond, vindt ze de aandacht en nabijheid van de hospicemedewerkers heerlijk. Eindelijk kan ze tegen iemand aan kletsen. En dat doet ze! Ook al vertelt ze dezelfde verhalen keer op keer, tegen iemand aankletsen geeft haar buiten de zorg, ritme en regelmaat, een enorme opleving. 

Tijdens een ademteug tussen het ratelen door, pak ik mijn kans door te vertellen dat ik een verrassing voor haar heb. Ik pak een deken en leeg deze over haar heen. Ze kijkt me verwachtingsvol aan en lacht: 'Een verrassing? Voor mij?' Ze wordt stil als ik de remmen van de postoel haal en haar voorzichtig naar het raam rijdt. Ik zet haar voor de dichte gordijnen bij het raam, druk de postoel weer op de remmen en doe alle lichten uit. 'Nou zeg, wat ga jij nou doen?', zegt ze met grote ogen. Ik leg mijn vinger op mijn mond en zeg: 'Sssst, over drie tellen zult u het zien.'  Ik tel tot drie en trek de gordijnen open. Haar mond gaat open van verbazing en haar handen legt ze op haar wangen: 'Ooohhh…. Sneeeeuw!', roept ze uit. Haar tuintje, die grenst aan haar kamer is helemaal wit van de sneeuw en de vlokken dwarrelen tegen het raam. De verwondering die ze uitstraalt verwarmt mijn hart. Ik doe haar tuindeur open, pakt wat sneeuw en leg het op haar handen. Ze schatert van het lachen! 'Wat ben je toch een schat! Ook al ben ik 90 jaar, ik ga dit nooooit van mijn hele leven meer vergeten!', zegt ze met een gelukzalige glimlach als ik haar weer in haar warme bed heb geholpen. 

Palliatieve zorg, complementaire zorg? Geen idee in welke categorie ik dit moet plaatsen. Maar de gelukzalige lach die ik haar heb mogen bezorgen, zal ook ik mijn leven lang niet meer vergeten. 

Dit is Esther:

Ik ben Esther en werk na 18 jaar in de wijk sinds 2019 als hospiceverpleegkundige bij Careyn DWO/NWN. Het werken in een hospice brengt mij veel ervaringen, bijzondere momenten, inzichten en emoties. Schrijven helpt me om te verwerken wat ik allemaal meemaak. Met het delen van mijn verhalen wil ik graag het taboe rond de laatste fase van het leven doorbreken. Want we praten er niet graag over, weten er niet veel van en willen er al helemaal niet aan denken. De laatste levensfase is echter niet alleen verdriet, maar net zoals in het ‘normale’ leven is er ook lachen, genieten, huilen, sarcasme, lol, boosheid en ja, zelfs feesten. Ik schrijf verhalen en gedichten om deze fase van het leven in het licht te zetten. Meer verhalen lezen? Klik hier voor mijn Facebookgroep: ‘De laatste bladzijde -hospice verhalen en gedichten-.'

De verhalen van hospiceverpleegkundige Esther zijn gebundeld in het boek 'De laatste bladzijde', dat je HIER kunt bestellen.

↑ Klik Hier ↑ om de vacature te bekijken!