Een geruststellende hand zegt meer dan woorden – Dit is waarom we oudere cliënten vaker moeten aanraken

Natuurlijk raak je oudere cliënten vaak genoeg aan. Sterker nog: bij de verzorging ontkom je er niet aan. Maar een échte aanraking – zo een die positieve effecten met zich meebrengt – gaat meestal spontaan. Net zoals je je beste vriendin een spontane knuffel geeft als ze een nieuwe baan heeft. Of een arm om haar heen slaat als ze het moeilijk heeft.

Grenzen respecteren

Hoewel hier in je professionele rol als zorgverlener meer bij komt kijken dan een spontane actie, is aanraken in de ouderenzorg zeker het proberen waard. Geef eens een schouderklopje, of leg je hand geruststellend op de arm van je cliënt. Zolang je elkaars grenzen respecteert, wordt iedereen er blij van.

Dit is waarom het goed is om oudere cliënten vaker aan te raken:

1) Pijn verminderen

Onderzoek laat zien dat aanraking helpt om pijn te verminderen, troost te bieden en te ontspannen. Dit effect gaat samen met de extra aandacht die je iemand geeft als je diegene aanraakt. Zou je een vriendin in een moeilijke situatie een knuffel geven? Dan kan je oudere cliënt misschien ook wel een arm om zich heen gebruiken.

2) Communiceren met aanraking

Als een baby geboren wordt, is aanraken de enige manier om met ze te communiceren. Zodra we opgroeien nemen woorden deze functie over. Mensen die hun cognitieve functies verliezen – bijvoorbeeld door ouderdom of dementie – verliezen die communicatie via taal deels. Aanraking kan dit vervangen. Een geruststellende hand communiceert vaak veel meer dan wat sussende woorden.

3) Echt contact maken

Ouderen van wie hun geliefde is weggevallen, worden het minst aangeraakt van iedereen. Dat blijkt uit onderzoek. Juist bij eenzaamheid hebben ouderen meer behoefte aan echt contact met de mensen die ze wel zien. Als zorgverlener ben jij zeker één van die mensen. Natuurlijk is ieder mens en iedere situatie uniek. Je voelt waarschijnlijk zelf goed aan of een moment zich leent voor aanraking.

4) De hersenen stimuleren

Volgens professor Erik Scherder vallen bij Alzheimer veel hersenfuncties weg. Het gebied in de hersenen dat echter lang in tact blijft, is waar je lichamelijke gevoelens zitten. Door een cliënt met dementie aan te raken maak je aanspraak op het hersengebied dat nog actief is. Zo kom je veel directer met diegene in contact dan door tegen hem of haar te praten.

5) Een sterkere zorgrelatie opbouwen

Als helpende, verzorgende of verpleegkundige speel je vaak een belangrijke rol in het leven van je oudere cliënten. Aanraken is een mooie manier om je aanwezigheid nog betekenisvoller te maken. Omdat je persoonlijker met elkaar omgaat, versterk je de zorgrelatie met je cliënt. En dat komt de zorg ten goede.

6) Een gevoel van veiligheid geven

Bij een ziekte als Alzheimer gaat alles wat vertrouwd en geliefd is verloren. Bijvoorbeeld door een noodgedwongen verhuizing, of doordat de cliënt steeds minder mensen herkent. Aanraken geeft een het gevoel van veiligheid een beetje terug. Het kan zelfs helpen om angst weg te nemen en emoties te ontladen.

Hoe denk jij over aanraking van oudere cliënten? Hoort het erbij, of ben je bang dat het als grensoverschrijdend wordt gezien? Laat het weten in een reactie!