Cliniclown Marieke: ‘Door dit werk heb ik geleerd mijn zegeningen te tellen’

Een tijdje geleden speelde Marieke als CliniClown Silly met haar clownscollega Fido voor een meisje met kanker. Ze had hooguit nog een week te leven. ‘De situatie was heftig, het meisje was angstig en hartstikke ziek. Haar moeder liet ons desondanks duidelijk merken dat we welkom waren.’

Lachen

‘Ondanks de gespannen situatie ontwikkelde zich een vrolijk, clownesk spel. Het werd slapstick, het meisje schoot in de lach. Zelfs haar moeder moest lachen, omdat ze haar dochter zag ontspannen.’

Indrukwekkende ontmoeting  

‘Achteraf, op de gang van dat ziekenhuis moest ik bijkomen. Dat we moeder en dochter even uit die trieste situatie hadden kunnen halen en een lach konden bezorgen, was indrukwekkend. Ik vergeet die ontmoeting echt nooit meer.’

Afstemmen

CliniClowns in het ziekenhuis spelen op de kinderafdeling, maar vaak ook in de poli of zelfs in behandelkamers, waar ze bijvoorbeeld worden ingezet om een kind af te leiden bij een prik. De clowns worden gedegen getraind. Ze moeten bijvoorbeeld haarfijn aan kunnen voelen wat de persoon voor wie ze spelen wel of juist niet nodig heeft. ‘Afstemmen’, heet dat in CliniClowns taal.

Rustig of uitpakken?

Marieke: ‘Ik heb aan een blik genoeg om te weten of ik dichter bij een kind kan komen. Het is elke keer anders. Ik scan zo’n kamer in een paar seconden en dan weet ik: hier past rustig spel. Of we kunnen juist uitpakken. Ook de ouders zijn goede graadmeters.’

Lichtpuntje

De clowns spelen ter afleiding en ontspanning. Soms worden de kinderen als het ware ‘opgetild’ uit hun nare situatie, de sfeer verandert, er ontstaat lichtheid in een ziekenhuiskamer als de clowns zijn geweest. ‘Het is voor hen een positieve herinnering aan een vervelende tijd.’

Sneeuwbui van handdoekjes

Silly is een grappige en avontuurlijke clown, die als het moet een kamer verbouwt tot formule 1-circuit, of voor een ‘sneeuwbui’ de hele dispenser met handdoekjes leegtrekt. Maar ze zingt net zo makkelijk een zacht, lief liedje voor een verdrietige ouder met een zieke baby. ‘Het gebeurt weleens dat een moeder in zo’n situatie spontaan in huilen uitbarst. Soms gaan de emoties als vanzelf stromen als we een kamer inlopen.’

Samenspel

De samenwerking met de zorg is intensief, vertelt Marieke. ‘Dat is superbelangrijk. Je bent in elkaars werkveld bezig en let goed op elkaar. Vroeger was het zo dat als een arts in de kamer was, de clowns altijd wachtten. Tegenwoordig is het meer een samenspel. Laatst zei een arts: “Als jullie in de kamer zijn, wacht ik tot jullie klaar zijn omdat het kind daarna meer ontspannen is”. Je kijkt elkaar even aan, vind je het oké dat ik doorga? Heb je haast? Als je het niet zeker weet,  check je het even. Het is een soort dans die je samen doet.’

Zegeningen tellen

Een CliniClown brengt lichte momenten in ziekenhuis of instelling. Het werk is soms mentaal best zwaar, beaamt Marieke. ‘Ik ben zelf ook moeder. Door dit werk tel ik echt mijn zegeningen: ik heb gezonde kinderen. Ik kom zoveel leed tegen, daardoor besef ik des te meer dat het leven een loterij is. Het kan mij ook opeens overkomen.’

Onvergetelijke lach

Als CliniClown maakt ze vaak het verschil. ‘Op een kinderdagcentrum speelde ik een paar keer voor een meisje met een levensbedreigende stofwisselingsziekte. Het afgelopen jaar heb ik vijf keer bij haar thuis gespeeld. Een tijdje geleden belde haar moeder me, haar dochter ging hard achteruit. Ze vroeg of Silly nog een keer langs wilde komen. Ik heb toen nog een keer aan haar bed gespeeld. Het was niet te geloven, maar we kregen een lach van haar. “Je hebt me iets gegeven wat ik niet meer dacht te krijgen”, zei haar moeder later. Een week later overleed het meisje.’