Ambulanceverpleegkundige John - 'Waarom komt deze jonge mevrouw in zo’n korte tijd zo diep in circulatoire problemen?'

Welkom bij een nieuwe blog van Ambulanceverpleegkundige in praktijk.

Onder het eten hoor ik op afstand de tv-reclame waarin de slogan wordt gebruikt: ‘Je huid weerspiegelt je gezondheid.’ Daarna de naam van een crème die dat effect zou bewerkstelligen.Was het leven en gezondheid maar zo eenvoudig, als een crème dat kon waar maken.

Tegelijkertijd zit er in de bewering ‘weerspiegeling van de gezondheid’ wel een waarheid. De huid is ons grootste orgaan en kunnen we grotendeels aan de buitenzijde met het blote oog al een indruk krijgen. In de ambulancezorg maakt je altijd gebruik hiervan. Het geeft je direct al een eerste indruk over de mate van ziek zijn.

Bleekheid, transpireren, en een koud aanvoelende neus of marmering (blauwe kringen) kunnen al direct als alarmsignalen gezien worden.

De patiënt die ik voor me zie maakt een zieke indruk. Sinds een uur hevige buikpijn in de rechteronderbuik met uitstraling naar de schouder. Mw. is goed aanspreekbaar. De patiënt assessment triangle (PAT) ziet er als volgt uit.

Houding: in zijligging

Work of breathing: snelle oppervlakkige ademhaling

Kleur: bleek

Niet pluis dus. Hier is serieus iets ernstigs aan de hand.

A; vrij (patient kan spreken) Geen stridor.

B; Tachypnoeisch, snelle oppervlakkige ademhaling, saturatie 95 

Er is beiderzijds goed inkomend ademgeruis. Geen bijgeluiden.

Start non-rebreathing masker met 12 l zuurstof.

C; Scope: sinustachycardy 140 min RR 90/40 Huid bleek.

D; Reageert op aanspreken. EMV maximaal op dat moment.

E; Acute buikpijn bij voorheen gezonde jonge dame.

Abdomen: De buik lijkt enigszins bol te staan. Belangrijk is om vergelijking te hebben. Bevestigd wordt dat dit voorheen niet zo was.

De arteria femoralis links en rechts zijn te voelen. Alhoewel de druk niet heel groot is. Wat is er aan de hand?

Patiënt is in een hypovolemische shock. Het lichaam is op alle mogelijke manieren dit aan het compenseren. 

Aanvullend wordt direct een infuus geplaatst.

Waarom komt deze jonge mevrouw in zo’n korte tijd zo diep in circulatoire problemen? Een perforatie van een orgaan staat op de voorgrond. Hierbij is echter een dusdanig bloedverlies opgetreden dat de circulatie ernstig in de problemen is. Het past niet bij een maag of darmperforatie.

Ik vraag naar de menstruatiecyclus. Mw. is 3 weken geleden voor het laatste ongesteld (menses) geweest. Dieper navragen leert dat er minder bloedverlies was en de menses anders beleefd was.

Daarmee verkrijg ik ondersteunend bewijs voor mijn werkdiagnose. E.U.G Extra Uterine Graviditeit met perforatie van de tuba (eileider). Dat daarbij behoorlijk bloedverlies kan optreden is een bekend gegeven.

Uiteraard gaan we met spoed naar het ziekenhuis, waar de diagnose bevestigd wordt. Met spoed wordt mw. geopereerd.

Niet altijd weet je de oorzaak van iets, maar waarvan wel de gevolgen zichtbaar zijn. Soms heb je een vermoeden van een diagnose wat wel of niet bevestigd wordt. Je handelt naar je gelang je bevindingen. Bij een klinisch shockbeeld is altijd haast geboden. Altijd scope and run scenario’s waarbij een goede vooraanmelding en samenwerking met de ziekenhuizen essentieel zijn om geen tijd te verliezen.

Wat je nog aanrijdend kunt doen of vragen of uitleg geven blijft doorgaan.

De impact van een EUG, met of zonder acuut moment is groot, zowel fysiek, maar zeker ook mentaal.

Nog even wat betreft het geven van vulling. Goed om je te realiseren dat er tekort is zuurstof transporterend vermogen middels de erytrocyten. Ze hebben het vaatstelsel verlaten en doen dus niet meer mee in de zuurstofvoorziening van de cellen. Vulling in de vorm van de ringerlactaat intraveneus lost dat probleem niet op. Wel kun je ermee het circulerend volume aanvullen. Dus we vullen met name op de mate van bewustzijn. Altijd weloverwogen en met beleid. Het zogenaamde permissive hypotension (alleen bij volwassenen).

Naast de hypovolemische shock (tekort aan circulerend volume) kennen we een distributieve shock, (bijvoorbeeld stoornis in neurologische systeem, waardoor vaatverwijding optreedt. Bij obstructieve shock, letterlijke obstructie in een groot bloedvat, door afknellen of stolsel, waardoor de circulatie in gevaar komt. Als laatste nog de cardiogene shock, waarbij het hart zelf de oorzaak is. Denk bijvoorbeeld aan ernstig hartfalen, waardoor de pompfunctie tekortschiet.

Soms hoor je ook wel eens de term psychogene shock. Dit is een breed begrip waaronder o.a traumatische stressreactie en acute stress stoornis vallen (de opsomming is zeker niet compleet). Aanpassingen in het lichaam om een acute setting te kunnen beheersen. 

Tot zover weer, wil je geen blog missen dan ben je van harte welkom op mijn FB-pagina Ambulanceverpleegkundige in praktijk.

John.