'Aan zijn houding merk ik dat hij teleurgesteld is. Het is niet gelukt'

19 dec, 2023

Waarschuwing: in deze blog wordt er gesproken over een poging tot zelfdoding. Bajes broeder Rik deelt vandaag het heftige verhaal van Patrick. Rik krijgt een telefoontje van zijn collega, die op de camera heeft gezien dat een patiënt een stuk laken heeft afgescheurd en naar de badkamer is gelopen. Bij Rik en zijn collega's gaan alle alarmbellen af.

Het is ongeveer 10 uur als ik door mijn verpleegkundige collega Laila, gebeld word. Laila heeft vandaag monitordienst. Wat inhoudt dat zij patiënten, die om verschillende redenen 24 uur per dag onder de camera liggen, in de gaten houdt. Ze belt over meneer Wilson(*).

Patrick(*), zoals hij genoemd wil worden, is bij ons opgenomen omdat hij suïcidale gedachten heeft gehad (en soms nog steeds heeft). Patiënten die zelfmoordgedachten hebben gehad of een poging tot zelfmoord hebben gedaan, worden bij ons in een gestripte cel opgenomen. In deze cel zijn zo min mogelijk attributen aanwezig die iemand zou kunnen gebruiken om zichzelf iets aan te doen. Ook dragen deze patiënten scheurkleding, iets wat eigenlijk het tegenovergestelde doet: het is niet scheurbaar. Omdat het de laatste dagen steeds beter ging met meneer Wilson, mocht hij naar een andere cel en kreeg hij gewoon beddengoed en kleding aan. Wel bleef hij, vooralsnog, onder de camera om zijn gedrag te monitoren, mocht hij een terugval krijgen.

Als ik Laila aan de lijn heb, merk ik aan haar stem dat er enige spoed vereist is. Ze zegt: “Rik, ik heb meneer Wilson een stuk van zijn onderlaken zien afscheuren en hij loopt nu met dat stuk laken naar de badkamer. Je moet er NU heen!”

In de badkamer hangen geen camera’s in verband met de privacy van de patiënt, dus wat daar nu precies gebeurd is niet duidelijk. Maar eerlijk is eerlijk, ik weet meteen wat meneer van plan is. Met een stuk laken richting de badkamer kan voor mij maar één ding betekenen. Meneer Wilson wil zichzelf iets aan doen.

“Ik ga er nu heen”, zeg ik. Ik sta op en ben binnen een aantal seconden voor dhr. zijn cel, samen met PIW’ster Marjan. Laila heeft, zoals het protocol zegt, eerst de PIW’er telefoon gebeld en daarna mij. Als Marjan de sleutel in de celdeur steekt, horen we meneer Wilson al zeggen dat er niks aan de hand is. We lopen naar binnen en zien dat hij het uiteinde van het afgescheurde deel van het laken om de douchekop heeft vastgeknoopt. Als we Patrick vragen wat hij van plan is, zegt hij ons eerlijk dat hij een einde aan zijn leven wil maken. “Ik zie geen andere uitweg om dit te doen. Ik zit hier al dagen aan te denken. Maar goed, dat snappen jullie toch niet.”

Ik merk dat ik geschrokken ben. Ik heb dit in de vijf jaar dat ik nu werkzaam ben in het JCvSZ nog niet eerder meegemaakt. Wel dat patiënten denken aan zelfdoding, maar niet dat er voorbereidingen getroffen zijn om het ook echt te doen. Marjan haalt het opgeknoopte stuk laken van de douche kop en legt het in de gang, terwijl ik naast Patrick ga zitten op bed. We kijken elkaar aan en ik zie de wanhoop in zijn ogen. Aan zijn houding merk ik dat hij teleurgesteld is. Het is niet gelukt. “Vertel”, zeg ik tegen hem.

Hij laat mij zijn armen zien. “Kijk zegt ie, dit deed ik vroeger om de gedachten in mijn hoofd uit te zetten.” Ik zie twee armen waarop veel littekens te zien zijn. Armen die ik wel vaker gezien heb sinds ik hier werk. Armen die tekenen vertonen van verdriet, angst en wanhoop. Lastig om te zien, erg confronterend.

Wij praten verder en hij vertelt mij een deel van zijn levensverhaal en ergens snap ik bepaalde keuzes in zijn leven. Ik probeer naar hem te luisteren, maar soms gaat zijn verhaal alle kanten op en is het wat onsamenhangend. Wat ik ervan begrijp kan Patrick het niet meer opbrengen om het leven te leiden wat hij buiten leidt. Het is zwaar om dakloos te zijn en te moeten leven van het geld dat hij van andere krijgt, of steelt.

Als je denkt dat er geen andere opties meer zijn om je leven om te buigen, wat doe je dan?

Als het leven het onmogelijke van je vraagt, wat doe je dan?

En als je denkt dat de dood de enige uitweg is, wat doe je dan?

Ergens diep in mijn achterhoofd kan ik mijzelf voorstellen dat Patrick niet meer verder wil leven. Aan de andere kan ik het mijzelf helemaal niet voorstellen. Als ik na het gesprek de cel uit loop, besef ik mijzelf dat ik het eigenlijk heel erg goed heb. Mooi gezin, dak boven mijn hoofd en een leuke baan. Ook besef ik mij dat ik geluk heb gehad. Ze zeggen weleens dat het heel erg uit maakt waar je “wiegje heeft gestaan” waardoor je bepaalde keuzes in het leven hebt gemaakt.

(*) De namen zijn gefingeerd.

Denk jij aan zelfmoord? Bel dan naar 113 of 0800-113 (gratis). Kijk voor meer informatie op www.113.nl

Dit is Rik:

Mijn naam is Rik en ik ben sinds 2018 werkzaam als justitieel verpleegkundige binnen de PI (penitentiaire inrichting) Haaglanden. Het JCvSZ (justitieel Centrum voor Somatische Zorg) is het enige zorgcentrum binnen Nederland waar patiënten verblijven met een somatische aandoening, waardoor zij niet in een reguliere PI kunnen verblijven. Het werken als verpleegkundige hier is erg afwisselend. Zo kan ik in de ene cel een schotwond verplegen, terwijl ik in de andere cel iemand help bij het afkicken van de GHB. Heel divers dus. Door mijzelf als Bajesbroeder Rik op de socials te profileren, wil ik laten zien dat het werken als verpleegkundige binnen de gevangenis het leukste is om te doen. Ik vind namelijk dat ieder mens recht heeft op zorg, ongeacht wie je bent, waar je vandaan komt en wat je achtergrond ook is.

Ga jij mij ook volgen? Je vindt me als @Bajesbroederrik op Instagram en Facebook.

Colofon: FloorZorgt is jouw online zorgmagazine! Op dit moment lezen 80.000 unieke zorghelden mij maandelijks. Door middel van inspirerende blogs, relevante producten (kijk snel in mijn webshop!) mooie artikelen en zorgnieuws houd ik jou op de hoogte van alle ontwikkelingen in de zorg. Heb je mijn mobiele app al gedownload en volg je mij al op Facebook, Instagram of Linkedin? Wil je adverteren? Stuur me dan een mailtje en ik neem z.s.m. contact met je op of bekijk de mogelijkheden alvast hier. Ook ik maak weleens een foutje ;-) Heb je er één gezien? Mail het me. Ik ben je dankbaar!