Patty is de eerste rouwdoula van Nederland: ‘Ik coach alle betrokkenen in het afscheidsproces’

‘Rouwdoula’? Dat woord kende ik nog niet.

‘Ik heb het zelf bedacht. Een ‘gewone’ doula geeft emotionele en praktische begeleiding bij zwangerschap en geboorte. Ik doe hetzelfde aan de andere kant van de levenslijn.’

Waarom ben je rouwdoula geworden?

‘Als mensen horen dat ze niet lang meer zullen leven, wordt er een bom gedropt bij henzelf én hun naasten. Er begint een proces van rouw en afscheid nemen, vaak met heel veel onrust, angst en onderlinge spanningen. Ik gun het mensen dat ze nog zoveel mogelijk in harmonie met elkaar kunnen genieten.’

Hoe ziet jouw begeleiding er in de praktijk uit?

‘Ik coach alle betrokkenen in het afscheidsproces, help bij het oplossen van onderlinge spanningen en organiseer uitvaarten. Na het overlijden blijf ik de nabestaanden nog een poosje begeleiden. Hoe kunnen zij verder? Zo probeer ik rouw minder rauw te maken.’

Hoe sta je een stervende bij? Heb je een voorbeeld?

‘Een terminaal zieke man had geen contact meer met zijn dochter en kleinkind. Dat deed hem verdriet. Met alle drie heb ik gesprekken gevoerd tot ze begrip voor elkaar kregen. Mijn belangrijkste rol is misschien wel: “vertalen” wat mensen niet tegen elkaar zeggen.’

Ook bij partners?

‘Zeker! Mantelzorgende partners gaan vaak over hun grenzen. Ze durven bijvoorbeeld niet aan te geven dat ze er graag een middagje tussenuit willen. Zodra ik dat zie gebeuren, praat ik met de mensen. Ik leg uit dat er rouw is, maar dat de mantelzorger ook eigen behoeftes heeft. Meestal zegt de stervende dan: “Joh, ga maar lekker een paar uurtjes weg”.’

Hoe kom jij aan je cliënten?

‘Steeds vaker worden ze verwezen door huisartsen, verpleegkundigen, buurtteams en palliatieve teams. Zorgverleners signaleren problemen bij terminale patiënten en hun naasten vaak heel goed. Maar ze hebben te weinig tijd om ook hulp te bieden. Met de komst van palliatieve teams verandert dat een beetje, maar de begeleiding schiet nog steeds te kort.’

Zijn er meer rouwdoula’s nodig?

‘Ik vind van wel, want iedereen is gebaat bij begeleiding in die laatste fase. Ik werk met mijn team in Groot-Kennemerland. Mijn droom is dat er rouwdoula’s komen door het hele land.’

Hoe word je rouwdoula?

‘Een specifieke opleiding is er niet. Zorgverleners kunnen rouwdoula worden door zich te ontwikkelen in de breedte. Dus: heb je belangstelling voor het beroep, school je dan in rouw- en uitvaartbegeleiding, mediation en gezinscounceling.’

Wil je als afsluiter een mooie ervaring delen?

‘Een weduwnaar belde mij drie jaar na het overlijden van zijn vrouw. Hij zei: “Het gaat goed met de kinderen en ik ben weer verliefd! Door mijn gesprekken met jou weet ik dat ik weer levenslust mag hebben en verder mag gaan.” Dat maakte mij blij!’

In het boek ‘Rouwdoula, ervaringen van een begeleider bij leven en afscheid’ geeft Patty Duijn inkijkjes in haar werk. Uitgeverij Water, ISBN 978 94 92495 68 6.