De Zeeuwse Zuster - 'Ik leg mijn hand naast de zijne en vraag of ik er een foto van mag maken'

Een man van weinig woorden.

Hij sjokt zijn kamer uit. Ik hoor zijn stappen al voordat hij de hoek om komt. Slome, grote passen. Hij heeft een spijkerbroek aan en een schipperstrui met een hoge, warme kraag. Ik bekijk hem met een glimlach op mijn gezicht. Zijn gezicht vertoont daarentegen geen enkele emotie. Hij gaat zitten aan tafel. ‘Wat is het toch een boom van een kerel’, denk ik terwijl ik zijn stoel aanschuif. Ik wens hem een goedemorgen en zoek oogcontact. Er komt geen reactie. Hij staart voor zich uit…

Het is belangrijk om hem niet al te veel te prikkelen. Hij kan wat onvoorspelbaar zijn van tijd tot tijd. Dat weet ik, omdat het niet de eerste keer is dat ik op deze afdeling ben. Ik was hier al eerder tijdens een nachtdienst, maar ook tijdens een observatiedienst voor één van zijn medebewoners. Hij lijdt aan dementie en zijn imposante lengte en kracht die hij uitstraalt maakt dat je automatisch al een beetje rekening houdt met zijn aanwezigheid. Het is de kunst om zijn lichaamstaal te lezen en daarop te anticiperen.

‘Wil je koffie?’, vraag ik. Mijn hand rust op zijn schouder terwijl ik schuin achter hem sta. Hij voelt ontspannen aan. Mijn vraag is expres kort, geen ingewikkelde dingen. ‘Ja?’, vraagt hij terwijl hij verbaast naar me opkijkt. Hij trekt zijn wenkbrauwen op. ‘Lust jij koffie?’, vraag ik. ‘Ja!’, zegt hij vrolijk. De lege blik van daarnet maakt plaats voor een twinkel in zijn ogen en een lach op zijn gezicht. Voilà, we hebben contact.

Het duurt maar kort. Hij verzinkt weer in zijn eigen wereld. De boterhammen gaan in twee happen zijn mond in. Zijn hand omvat het volledige koffiekopje. In luttele seconden is het leeg. No nonsens, zo heeft hij het vast altijd al gedaan. Schaften en door.

Zo’n half uurtje later ligt de krant onder zijn neus. Hij bladert hem niet door, maar hij lijkt wel actief naar de voorpagina te kijken. ‘Wat zou er zo interessant zijn?’ vraag ik mezelf af. Ik besluit in stilte naast hem te gaan zitten. Hij leest helemaal niet in de krant, maar zit minutieus zijn hand te bekijken. Eerst de bovenkant. Hij traceert alle adertjes met zijn wijsvinger. Dan draait hij zijn hand, spreidt zijn vingers en staart naar zijn handpalm.

Verwonderd als een klein kind dat een grote ontdekking doet. ‘Goh, zúlke gróte klauwen', mompelt hij verbaasd. Hij kijkt me plots intens aan. ‘Maar zo’n klein hartje…’ Er staan kleine blinkertjes in zijn ogen. Ik zie ontreddering en tederheid. Weinig woorden, maar het zegt heel veel.

Ik leg mijn hand naast de zijne en vraag of ik er een foto van mag maken. Dat vindt hij prima. We moeten allebei lachen als we de foto zien. Daarna vraagt hij of ik ook een klein hartje heb. ‘Ieniemienie’, zeg ik stilletjes. Hij wrijft zacht over mijn hand en ik smelt een beetje.