Museum Vrolik, griezelig juweeltje in het AMC

Siamese tweelingen op sterk water, een embryo ter grootte van een rijstkorrel, een vergroeid menselijk skelet. Een bezoekje aan Museum Vrolik in ziekenhuis AMC heeft misschien iets griezeligs. Maar het is óók mooi, én wonderlijk, en ja, zelfs ontroerend.

Wauw! Even is het alsof ik Harry Potters biologielokaal ben binnengestapt. Ik bevind me in een halfdonkere ruimte vol vitrinekasten. De schappen staan vol glazen flessen met macabere inhoud. Embryo’s in alle fasen van ontwikkeling op sterk water, met soms ernstige misvormingen. Siamese tweelingen, embryo’s met cyclopia (éénogigheid), open ruggetjes, waterhoofdjes, kindjes nog in de baarmoeder. Bedenk het en je ziet het hier, in Museum Vrolik, sinds, 1984 verstopt in een uithoek van het AMC.

Inkijkje

Het museum is vernoemd naar Gerard Vrolik (1775-1859) en zijn zoon Willem (1801-1863). Ze waren beiden hoogleraar Anatomie in Amsterdam, en legden de basis voor wat nu met 10.000 objecten de grootste anatomische collectie ter wereld is. De wondermooie verzameling geeft een levensecht inkijkje in de medische geschiedenis.

Fascinerend

Net na mij komt een moeder met haar twee kinderen van een jaar of twaalf binnen. De kinderen struinen gefascineerd rond, zonder ook maar een spoortje angst of terughoudendheid. ‘Dus zo zag ik eruit toen ik nog in je buik zat’, hoor ik het meisje vrolijk zeggen. ‘Ja, maar dan gaaf’, lacht haar moeder.

Wonder

Tja, in dit museum besef je pas echt wat voor wonder het leven eigenlijk is. De ontwikkeling van baby’s in de baarmoeder is per week te volgen: van nietige rijstkorrel tot voldragen foetus. Vrijwel alle embryo’s hebben misvormingen waardoor ze voor of net na de geboorte overleden. Maar ze hebben ook gezichtjes, het zijn echt minimensjes. Dat ontroert.

Testikels

De collectie, opgebouwd in de 18e eeuw, 19e eeuw en het eerste kwart van de 20e eeuw, laat ook gedetailleerd zien hoe we er van binnen uitzien, van bloedvat en spier tot hart en weefsels. Zo’n beetje elk orgaan uit het menselijk lichaam is hier op sterk water te zien. Eileiders, placenta’s, longen, nieren, testikels, een strottenhoofd, een ribbenkast, noem maar op. Ook zijn er hersenen en skeletten te bekijken, trouwens ook niet ongeschonden: zoek maar eens naar de schedel die door de trap van een paard of door een wagenwiel werd verpletterd.

Niet voor zwangeren

Ik heb anderhalf uur rondgekeken, en nog niet alles gezien. Iedereen die in de zorg werkt zou eens moeten gaan kijken, het museum geeft een fantastisch en gedetailleerd beeld van het menselijk lichaam. Als je zwanger bent is het trouwens een minder goed idee, je ziet wel heel duidelijk hoeveel er mis kan gaan...