'En dat is de kern van verplegen: het doorlopen van het verpleegkundig proces'

Het verpleegkundig proces: de basis van goede verpleegkunde

Van oudsher is het opbouwen van een professionele relatie met de zorgvrager essentieel. Evenals luisteren naar de zorgvrager. Ze zijn daarom ook onlosmakelijk verbonden aan de eerste fase van het verpleegkundig proces: de verpleegkundige anamnese. Het verpleegkundig proces is de basis van het verpleegkundig beroep, de kern van wat we doen en de onderbouwing van waarom we doen wat we doen. Middels het toepassen van het verpleegkundig proces kunnen we, samen met de zorgvrager en diens naasten, bepalen welke zorg een zorgvrager nodig heeft en hoe tegemoet kan worden gekomen aan deze vraag.

In tegenstelling tot wat Jennifer in haar blog beschrijft, is de kernvraag van ons vak dan ook niet: ‘Wat heb je van mij nodig?’, maar juist: ‘Wat vindt u belangrijk? Wat zijn uw noden en behoeften? Afhankelijk van wat voor de zorgvrager van belang is, wat diens noden en behoeften zijn, kan de juiste verpleegkundige diagnose worden vastgesteld en kunnen, samen met de zorgvrager, doelen worden bepaald. Ook als de zorgvrager geen direct antwoord kan geven op deze vragen, staan deze vragen alsnog centraal om in de verpleegkundige anamnese te beantwoorden. Pas daarna kan de zorgvraag worden vastgesteld. Wie of wat de zorg vervolgens gaat uitvoeren, is een vraag die pas veel later in het verpleegkundig proces aan bod komt. De vraag ‘wat heeft u van mij nodig?’ impliceert dat je als verpleegkundige altijd degene bent die tegemoet moet komen aan de zorgvraag van de ander. Maar misschien is de zorgvrager juist wel veel meer gebaat bij een hulpmiddel, bij technologie of bij hulp van een mantelzorger. Misschien kan een vrijwilliger of een ander discipline juist wel meer betekenen dan jij als verpleegkundige. Een gedegen afweging over wie of wat de zorg uit gaat voeren, is een belangrijke stap van het verpleegkundig proces.

En dat is de kern van verplegen: het doorlopen van het verpleegkundig proces, samen met de zorgvrager en diens naasten. Onafhankelijk van zorgsetting, plaats, tijd en zorgvraag. Ondanks een tekort aan zorgverleners of een stijgende zorgvraag, (te) hoge werkdruk of een volle agenda. Pas wanneer we met de zorgvrager in gesprek gaan, op een systematische wijze de anamnese afnemen en het verpleegkundig proces volledig doorlopen, pas dan doen we het goede als verpleegkundige.

Samen met José van Dorst schreef ik het boek ‘het verpleegkundig proces – op weg naar de best passende zorg’, een boek dat teruggaat naar de basis van het verpleegkundig vak. Middels het boek en zelfreflectie kom je als verpleegkundige tot (nieuwe) inzichten over of we op dit moment wel de meest passende zorg leveren, of dat we middels het verpleegkundig proces de zorg kunnen optimaliseren. En dat alles met het oog op de huidige ontwikkelingen in de zorg: schaarste, tekorten en een snel stijgende zorgvraag. Het boek is te bestellen via: https://www.coutinho.nl/nl/het-verpleegkundig-proces-9789046908877